موفقیت تصادفی نیست

فعالیت امریکن‌اکسپرس ابتدا‌ بر ارائه خدمات پستی و جابه‌جایی محموله‌های ارسالی، متمرکز بود. دو نفر که مستقلا شرکت‌های ارسال محموله داشتند با ادغام کسب‌وکارشان، شرکت بزرگ‌تری را تاسیس کردند که امریکن‌اکسپرس نام گرفت. ادغام دو شرکت مربوط (و دو سال بعد شرکت سومی که به فرد دیگری تعلق داشت) باعث شد اعتبار قابل توجهی عاید مجموعه حاصل از ادغام شود. طوری که علاوه بر محموله‌های پستی، جابه‌جایی پول و اوراق بهادار هم به صورت گسترده به آنها سپرده می‌شد.

مدیران امریکن‌اکسپرس، مهم‌ترین ویژگی کار خود را امنیت محموله‌ها می‌دانستند و بتدریج توانستند اعتماد از مردم را جلب کنند. با این که عملاً حوزه فعالیت آنها پست بود و بحث خدمات مالی نبود، جدی‌ترین مشتریان آنها، بانک‌ها شدند. آنها خیلی زود فهمیدند که جابه‌جا کردن اسناد مالی و اوراق بهادار و سکه و طلا، سودمند‌تر از جابه‌جایی کالاست.

امریکن‌اکسپرس اولین موسسه‌ای بود که چک‌های مسافرتی صادر کرد. نام این شرکت شناخته شده بود و بتدریج فروشگاه‌ها و موسسات بیشتری حاضر به پذیرش آن شدند. از طرفی با بانک‌های مختلف اروپایی توافق شد که چک‌های مسافرتی امریکن اکسپرس را بپذیرند و به پول نقد تبدیل کنند.

حدود ده سال طول کشید تا این کسب و کار در حد قابل توجهی رشد کند و گردش مالی آن به شش میلیون دلار برسد. حالا امریکن اکسپرس در حال ارائه‌ یک خدمت جدی مالی بود. جنگ جهانی پله دوم پیشرفت امریکن اکسپرس بود، در آن زمان بحران اقتصادی وجود داشت و بانک‌های اروپا حاضر نبودند در ازای اسناد و نامه‌های خارجی پول پرداخت کنند. دفاتر امریکن اکسپرس در اروپا، تنها جایی بود که مردم هنوز می‌توانستند اسناد مالی خود را نقد کنند. مسافرانی که به اروپا می‌آمدند، می‌دانستند که چک‌های مسافرتی امریکن اکسپرس از اسناد رسمی بانک‌های اروپایی معتبرتر است.

بعد از سال‌های ۱۹۵۰ که کارت‌های اعتباری به شکل امروزی آن در آمریکا رواج یافت، امریکن اکسپرس طبیعتا جزو اولین بانک‌هایی بود که چنین خدماتی را عرضه کرد و روند رشد این شرکت در زمینه‌های مختلف فعالیتش هنوز ادامه دارد.

مرور داستان امریکن اکسپرس در 1.5 قرن اخیر یک نکته مهم را به ما می‌گوید؛ موفقیت پایدار و بزرگ در ظاهر حاصل یک یا چند رویداد و تصادف است. اما ریشه در روند طولانی مدت فکری دارد؛ روندی که در مورد امریکن اکسپرس، استفاده از هر اتفاق بد به عنوان فرصتی برای تغییر و پیشرفت بود...

محمدرضا شعبانعلی