اجرای فیلترینگ هوشمند در کشور

در سال‌های اخیر بحث‌های مربوط به فیلترینگ محتواهای اینترنتی، یکی از چالشی‌ترین مشکلات فضای اینترنتی ایران بوده و حتی مقامات مختلف کشور نیز درباره آن اظهارنظر متفاوتی داشته‌اند.

در این سال‌ها بارها از جایگزینی فیلترینگ هوشمند به‌جای فیلترینگ معمولی صحبت شد تا این‌که حدود هشت‌ماه پیش، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد برای اجرای این طرح، قراردادهایی با برخی مراکز علمی و تحقیقاتی منعقد شده است. اکنون به ‌نظر می‌رسد در روزهایی نه‌چندان دور باید منتظر اجرای فیلترینگ هوشمند فضای اینترنتی کشور باشیم، زیرا بتازگی محمود واعظی از کلید خوردن فاز اول این طرح در ماه آینده خبر داد.

به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، فیلترینگ هوشمند در سه مرحله انجام می‌شود که در مرحله اول از محتوای بخشی از سایت‌های اینترنتی به ‌صورت هوشمند مراقبت می‌شود، مرحله دوم حدود سه‌ ماه بعد و مرحله سوم نزدیک شش ماه بعد اجرا می‌شود تا در نهایت کل شبکه اینترنت تحت پوشش فیلترینگ هوشمند قرار بگیرد.

اما فیلترینگ هوشمند چیست و چه تفاوتی با فیلترینگ فعلی دارد؟ در قانون فیلترینگ فعلی، هر سایتی که حتی یک بار مطالب نامناسب را پوشش دهد، به دلیل استفاده از کلید واژه‌های خاصی فیلتر می‌شود، در حالی که ممکن است صفحات دیگر آن سایت محتوای نامناسب نداشته باشد. به همین دلیل تعداد سایت‌های فیلتر شده در ایران زیاد است. فیلترینگ هوشمند راه‌حلی برای این مشکل است، زیرا در این نوع فیلترینگ فقط بخشی که محتوای غیراخلاقی فیلتر می‌شود و دسترسی به دیگر بخش‌های سایت امکان‌پذیر خواهد بود.

واعظی در اظهارنظر اخیر خود و با توجه به وظیفه‌ای که شورای عالی فضای مجازی کشور به او محول کرده، گفته دولت مصمم است وضع اینترنت را به نحوی بهبود ببخشد که مردم بتوانند از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان به نحو مطلوب استفاده کنند.

هرچند اکنون سازمان تبلیغات اسلامی (موسسه اطلاع‌رسانی تبیان) و پژوهشکده فضای مجازی دانشگاه شهید بهشتی با همکاری یکدیگر در حال کار روی این طرح هستند، اما اجرایی شدن آن چندان هم آسان نخواهد بود. شاید بتوان به فناوری فیلترینگ هوشمند برای سایت‌های معمولی دست یافت، ولی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها موضوع متفاوت است، زیرا این سایت‌ها از گواهینامه امنیتی اس‌اس‌ال استفاده می‌کنند که رصد محتوای داخل آنها را غیرممکن می‌کند. کارشناسانی که روی این پروژه کار می‌کنند، هنوز درباره چگونگی رفع این‌گونه مشکلات اظهارنظر روشنی نکرده‌اند، بنابراین آینده فیلترینگ هوشمند کشور همچنان در سایه‌ای از ابهام قرار دارد.

مائده گیوه‌چین / کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)