16 آذر، روز دانشجو

هجری شمسی

16 آذر 1316

احمد تفضلی زبان شناس و استاد زبان های باستانی دانشگاه تهران متولد شد. او فارغ التحصیل رشته فرهنگ و زبان های فارسی در مقطع دکترا بود و تحصیلاتش در تهران و لندن سپری شد. دکتر تفضلی که از سال 1347 به عنوان استاد در دانشگاه تهران تدریس و تحقیق می کرد، به مناسبت تدوین کتب و مقالات ارزنده جوایزی علمی از مراکز پژوهشی و دانشگاه های معتبر جهان ازجمله دانشگاه سن پترزبورگ دریافت کرد. ازجمله جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران که در سال 1370 برای ترجمه و تحقیق کتاب نمونه های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه ای ایرانیان به وی اعطا شد. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام از دیگر آثار دکتر احمد تفضلی است. وی در دی ماه 1375 درگذشت.

16 آذر 1332

دانشجویان دانشگاه تهران که در اعتراض به ورود دنیس رایت کاردار جدید سفارت انگلستان به تهران و سفر ریچارد نیکسون معاون رئیس جمور آمریکا به ایران تظاهرات کردند، با حمله ماموران رژیم روبرو شدند و سه تن از دانشجویان به شهادت رسیدند و عده ای نیز مجروح شدند. بدین مناسبت شانزدهم آذر روز دانشجو نامیده شد.

هجری قمری

14 صفر 127

مروان دوم ملقب به مروان حمار آخرین خلیفه اموی به خلافت رسید و پنج سال خلافت کرد. مروان دوم در آخرین سال حکومت از ابومسلم خراسانی شکست خورد و بدین ترتیب دولت اموی منقرض شد و عباسیان به قدرت رسیدند.

14 صفر 961

مولانا ولی حیرتی کاشانی از شاعران پرآوازه فرن دهم هجری قمری درگذشت. او از اهالی مرو بود اما چوندر کاشان می زیست به کاشانی شهرت یافت. او مدتی در دربار شاه طهماسب صفوی در قزوین به سر می برد. از ولی حیرتی کاشانی بیش از چهل هزار بیت شعر در ستایش ائمه اطهار (ع) باقیست.

14 صفر 1007

ملا محمد محسن فیض کاشانی حکیم، محدث، مفسر، متکلم و شاعر و عارف ایرانی در کاشان متولد شد. تالیفات او بیش از دویست اثر است که مهم ترین آنها عبارتند از تفسیر صافی، نوادرالاخبار و الانوار و الاسرار. ملا محمد فیض کاشانی داماد ملاصدرا شیرازی حکیم و فیلسوف برجسته ایرانی وبد و علمای بزرگی چون ملا محمد باقر مجلسی صاحب بحار الانوار از شاگردان او بودند.

میلادی

7 دسامبر 1731

آبراهام یاسنت آنکتیل دو پرون خاورشناس فرانسوی و بنیانگذار ایرانشناسی در جهان متولد شد. او به زبان های فارسی، عربی، سانسکریت و پهلوی مسلط بود و مدت ها در هند به مطالعه و تحقیق درباره آثار ایرانی پرداخت. خطابه ها و گزارش های دوپرون در فرهنگستان علوم ادبی فرانسه و نیز ترجمه ای از اوستا انجام داد. نقش دو پرون در تعمیم و نشر فرهنگ ایران در فرانسه و اروپا بسیار قابل توجه است.

7 دسامبر 1941

سیصد فروند هواپیمای ژاپنی پایگاه نظامی آمریکا را در پرل هرابر اقیانوس آرام بمباران کردند. این عملیات هنگامی اجرا شد که آمریکا و ژاپن مشغول مذاکره درباره مسایل شرق آسیا بودند. در این عملیات نوزده کشتی آمریکایی غرق شد و در پی آن ژاپن عملیات دیگری را برای تصرف جزایر اقیانوس آرام شروع کرد و اندونزی، سوماترا و جاوه را به تصرف خود در آورد. روز بعد آمریکا به ژاپن رسماً اعلان جنگ داد و متحدان ژاپن نیز درگیر جنگ با آمریکا شدند. بدین ترتیب دامنه جنگ جهانی دوم تا شرق آسیا گسترش یافت.