کودتای سوم اسفند به روایت اسناد

دولت انگلستان از این راه سعی بر اجرای مفاد قرارداد توسط عناصر دست‌نشانده خود در ایران داشت و بدین منظور ابتدا سیدضیاءالدین طباطبایی را که روزنامه‌نگار بود به عنوان مهره اصلی برگزید و مقدمات کودتا را با مشورت و مذاکره با وی فراهم نمود و سپس رضا میرپنج را به عنوان فرمانده قزاقها و فرد نظامی کودتا انتخاب نمود. سرانجام در سحرگاه سوم اسفند 1299 قزاقها به فرماندهی رضاخان میرپنج وارد تهران شدند و با مختصر زدوخوردی با ژاندارمری، تهران را براساس تبانیهای قبلی تصرف کردند. سپس کودتاچیان تصمیمات بعدی خود را مثل انتشار اعلامیه‌هایی با مضمون اعلام حکومت نظامی، دستگیری افراد موردنظر، لغو ظاهری قرارداد 1919 و.... به منصه ظهور رساندند.

اسناد گزینش شده حاکی از شمه‌ای از وقایع در مورد فرمان انتصاب سیدضیاءالدین طباطبایی به ریاست وزرایی، درخواست لغو ظاهری قرارداد 1919، معرفی اعضای کابینه خود و انتصاب کلنل کاظم خان سیاح به حکومت نظامی تهران، اعلامیه معروف « حکم می‌کنم» صادره از سوی رضاخان رئیس دیویزیون قزاق، ممنوعیت فعالیت کلوپها و تئاترها، مقاله‌هایی از روزنامه‌های خارجی درباره دخالت داشتن انگلستان در کودتا و تصویبنامه به استخدام مستشاران خارجی می‌باشد.

فرمان احمدشاه : انتصاب سیدضیاءالدین طباطبایی به رئیس‌الوزرایی

تلگراف سیدضیاءالدین طباطبایی به ناصرالملک مبنی بر درخواست لغو قرارداد 1919 با توجه به حفظ مناسبات دوستانه ایران و انگلیس در تمام زمینه‌ها

حکم انتصاب کلنل کاظم خان سیاح به سمت حکومت نظامی تهران صادره از سوی سیدضیاءالدین طباطبایی وزیر داخله

بخشنامه‌ای صادره از سوی سیدضیاءالدین طباطبایی دائر بر معرفی اعضای کابینه خود

اعلامیه 9 ماده‌ای « حکم می‌کنم» صادره از سوی رضاخان رئیس دیویزیون قزاق

منبع: موسسه مطالعات تاریخ معاصر