به گزارش جام جم آنلاین در حالی که جمهوری اسلامی ایران از همان آغاز گفتوگوهای هستهای بر لغو همه تحریمها هنگام دستیابی به توافق تأکید کرده است، اما طرف مقابل به ویژه آمریکا اعلام کرده که تحریمها مرحله به مرحله برداشته میشود.
در همین زمینه جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا گفته است که اگر ایران به دنبال برچیدن همه یا بخش زیادی از تحریمها در ابتدای اجرای توافق هستهای باشد، توافقی صورت نخواهد گرفت.
گرچه طرف ایران 6 کشور هستند اما آمریکا در این میان خود را همه کاره میپندارد به همین خاطر از زبان دیگر اعضای گروه 1+5 هم سخن میگوید.
جو بایدن در حالی چنین موضعی اتخاذ میکند که موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با خوشبینی زیادی گفت که حتماً در تیر ماه توافق هستهای به دست خواهد آمد.
آمریکاییها که از همان ابتدای مذاکرات بی اعتمادی خود ثابت کردند و یقین حاصل شد که رهبر معظم انقلاب درباره آنها درست قضاوت کردهاند و هیچ اعتمادی و اطمینانی به آنها نیست، بازی کنگره و کاخ سفید را به پایان رساندند و همه وعدههای باراک اوباما برای وتوی مصوبه کنگره درباره گفتوگوهای هستهای تو خالی از آب در آمد.
اقدام کنگره و کاخ سفید و سخنان بایدن و دیگر مقامات آمریکا درباره تحریمها و این که مرحله به مرحله برداشته میشود، با روح گفتوگوهای هستهای بسیار ناسازگار است و در واقع اگر چنین توافقی بسته شود مصداق این تمثیل است که نقد دادیم و وعده نسیه گرفتیم.
اما مقامات کشورمان از جمله رئیس جمهور و وزیر خارجه هم بر این موضع رهبر معظم انقلاب اشتراک نظر دارند و آنها هم تأکید میکنند که اگر تحریمها همزمان با امضا توافق برچیده نشود، توافقی امضا نخواهد شد.
بایدن در بخش دیگری از سخنرانی خود موضع و مانع دیگری بر سر راه رسیدن به توافق هستهای را مطرح کرد. وی درباره توافق هستهای با ایران و مصوبه اخیر کمیته روابط خارجی سنا برای نظارت بر توافق گفت: جای نگرانی وجود ندارد، چراکه اولا دولت اوباما توافقی را که شامل سرزدهترین بازرسیهای تاریخ هر توافقی نباشد، امضا نمیکند و ثانیاً بر خلاف آنچه تهران میگوید، تنها بخش کوچکی از تحریمها در ابتدا برداشته میشود.
سرزدهترین بازرسیهای تاریخ هم نمیتواند وجود داشته باشد چون رهبر معظم انقلاب در سخنرانی اخیرشان، قاطعانه اعلام کردند که بازرسیهای متعارف و در چارچوب قوانین آژانس باید باشد و هیچونه بازرسیهای نامتعارف قابل قبول نیست.
اظهارات بایدن در حالی مطرح میشود که روز جمعه باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا در نشست خبری مشترک با نخستوزیر ایتالیا در واشنگتن، اظهاراتی در تناقض با موضع معاون خود مطرح کرد. وی گفت واشنگتن آماده «مذاکره خلاقانه» در مورد تحریمهاست.
وزیر خارجه کشورمان هم گرچه گفته به توافق هستهای نزدیک هستیم، اما خود در ادامه سخنانش گفته است دو مشکل وجود دارد، یک نگارش متن توافق است زیرا ما یک توافق ذهنی داریم. دوم تغییر الگوی ذهنی طرف مقابل است که فکر میکند برای رسیدن به توافق به تحریم نیاز دارد.
آیا کشورهای عضو 1+5 از خود استقلال دارند تا بتوانند توافق جامع با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند و به سیاستهای آمریکا توجهی نکنند و او را از روند گفتگوهای هستهای کنار بگذارند؟
این اتفاق بسیار دشوار است چون کشورهای اروپایی عضو 1+5 همگی با سیاستهای آمریکا در روند گفتوگوهای هستهای همراه هستند و تنها دو کشور روسشیه و چین در برخی مواقع و مواضع با سیاستهای آمریکا مخالفت میکنند.
در هر صورت با این مواضعی که آمریکاییها علیه گفتوگوهای هستهای اتخاذ میکنند آینده توافق که تا تیر ماه زمان دارد، همچنان در ابهام است.
محمد صفری - جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد