بی‌مهری سینما به صنعت داخلی

به گزارش جام‌جم، سینما در همان سال‌های آغازین پیدایش، علاوه بر ماهیت هنری‌اش، وجه صنعتی هم پیدا کرد و بسیاری جذب جنبه اقتصادی آن شدند.

سرمایه‌گذاری در امر ساخت فیلم و تولید آثار تا راه‌اندازی مجتمع‌ها و سالن‌های نمایش فیلم و پروسه اکران و جذب حامیان مالی و کارخانه‌های تولید مواد و ابزار سینما و مواردی از این دست، فقط بخشی از جنبه‌های صنعتی و اقتصادی سینماست.

صنعت هم هنر است

مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با جام‌جم گفت: خود صنعت اساسا یک کار هنری است و تمام آفرینش‌های صنعتی نوعی از خلاقیت هنری را در خود دارد، پس نمی‌توانیم میان هنر و صنعت تفکیک قائل شویم. هر طراحی و هر کار مهندسی در ذات خود هوشمندی و هنرمندی انسان را دارد؛ اما این که چقدر اهالی صنعت به قابلیت‌های سینما و حوزه فیلم برای معرفی و اثربخشی بیشتر آگاهی دارند، بحثی فردی و روانشناختی است.

دکتر علی‌محمد گودرزی ادامه می‌دهد: بسیاری از مدیران صنعتی هستند که به‌طور خاص تمرکزشان روی مسائل توسعه صنعتی است، ولی برخی دیگر از مدیران برحسب علاقه و جاذبه‌هایی که هنر دارد، می‌توانند از هنر سینما برای توسعه اهداف خودشان بهره‌مند شوند. البته هر هنری همچون تئاتر، عکس و گرافیک می‌تواند در خدمت اهداف توسعه صنعتی باشد؛ اما هنر سینما به‌دلیل جهانشمول بودن و این‌که در جامعه از عمومیت بیشتری برخوردار است، قابلیت فراوانی برای تاثیرگذاری و ایجاد انگیزه در این زمینه دارد.

عضو شورای سیاستگذاری جشنواره فردا و دبیر شورای فرهنگ و صنعت کشور، برگزاری جشنواره‌هایی همچون فیلم‌های فناوری و صنعتی را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: چنین جشنواره‌هایی که اهالی هنر و صنعت در کنار هم حضور پیدا می‌کنند، نقش موثری در ترویج فرهنگ صنعتی، سرمایه‌گذاری جدی برای سینما، ساخت فیلم‌های صنعتی و نقش‌آفرینی مدیران صنعتی و در نهایت پیوند مثبت سینما و عرصه صنعت داشته باشد.

آغاز سفر سینمای صنعتی

گودرزی می‌افزاید: تا جایی که اطلاع دارم، سینما کمتر توانسته فیلم موثر و ماندگاری در زمینه معرفی صنعت داخلی و کارآفرینی داشته باشد، اما خوشبختانه سفر پربرکتی در این عرصه آغاز شده است. به نظرم سرمایه‌گذاری در سینمای صنعتی صددرصد می‌تواند اثر مثبتی در توسعه صنعتی و خلق ارزش افزوده داشته باشد و حتی نگاه ما را نسبت به طراحی، معماری و موارد دیگر تغییر دهد. امتزاج دنیای لطیف سینما و هنر با دنیای خشن صنعتی می‌تواند نتیجه درخشانی داشته باشد. سینما بجز اثرگذاری و فرهنگسازی در زمینه سبک زندگی، بهترین راه برای معرفی کارآفرینان و دستاوردهای علمی، صنعتی و پژوهشی کشورمان است.

ایجاد آکادمی سینمای صنعتی

رئیس مرکز روابط عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در ادامه پیشنهاد تاسیس یک پژوهشکده سینمای صنعتی را می‌دهد و می‌افزاید: حتما نیاز است که یک رشته دانشگاهی هم در این خصوص ایجاد شود تا به پرورش افرادی خاص و توانمند بپردازیم. ابتدا باید در این رابطه روی آموزش سرمایه‌گذاری کنیم و سپس از کشورهای توسعه‌یافته‌ای که سینمای پیشرفته‌ای دارند، بهینه‌کاوی کنیم و از تجارب موفق آنها در سینمای خودمان بهره ببریم، ضمن این‌که وزارت ارشاد، جهاد دانشگاهی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر نهادها باید وارد میدان شوند تا ما سینمای صنعتی خود را رشد دهیم.

برای هنرمندان ایجاد انگیزه نکرده‌ایم

مسعود اطیابی، کارگردان سینما در گفت‌وگو با جام‌جم، بی‌فروغی صنعت، علم، فناوری و کارآفرینی در سینما را متاثر از وضعیتی کلان می‌داند و می‌گوید: ما در زمینه فرهنگی به طور کلی فاقد استراتژی هستیم و وقتی چنین است، اصلا تاکتیک خاصی هم برای آن وجود ندارد. لازمه پیشرفت کشور این است که مدیریت اقتصادی و فرهنگی خودش را برعهده بگیرد و اینها همه در خدمت همدیگر قرار بگیرد، اما متاسفانه انگیزه‌ای برای هنرمندان ایجاد نکردیم تا بتوانند در خدمت پیشرفت کشور بخصوص در زمینه ترویج خودکفایی قرار بگیرند. بحث خودکفایی، خودباوری و موانع پیش روی آن، دایره گسترده‌ای دارد که می‌تواند در فیلم‌های مختلف مستند و داستانی مطرح شود.

بهترین مشوق کارآفرینی

کارگردان فیلم‌های «خاک و مرجان» و «صبح روز هفتم» ادامه می‌دهد: این مساله هم باید به فیلمسازان یادآوری شود و هم حمایت لازم برای ساخت این آثار از آنها صورت بگیرد. سینما هم می‌تواند اتفاقات مثبت در حوزه‌های علمی، صنعتی و فناوری کشور را معرفی و پررنگ کند و هم می‌تواند به اهالی علم و صنعت و حوزه‌های پژوهشی پیشنهاد دهد و حتی به صورت سازنده از آنها انتقاد کند. سینما بهترین مشوق برای کارآفرینی است.

اطیابی می‌گوید: برگزاری جشنواره‌های موضوعی درخصوص کارآفرینی و علم و صنعت، می‌تواند توجه‌ها را به سرمایه‌گذاری و حمایت در این عرصه جلب ‌کند و تبعات مثبتی داشته باشد. در سینمای ایران باید فیلم‌هایی با موضوعات مختلف داشته باشیم و بخشی از سینما هم می‌تواند به عرصه صنعت، فناوری، علم و کارآفرینی بپردازد. سومین جشنواره فیلم و عکس فناوری و صنعتی با دبیری مسعود نجفی، از فردا در پردیس چارسو آغاز می‌شود و تا جمعه ادامه دارد.

جای خالی فیلم‌هایی درباره پیشرفت کشور

سیاستمداران و رهبران حکومت‌ها از سینما به عنوان ابزاری برای معرفی پیشرفت‌های علمی و صنعتی کشور خود استفاده مناسبی کردند و در قالب ساخت فیلم‌های مستند و داستانی، پیشرفت‌های مختلف سرزمینشان را به دنیا نشان دادند؛ اما سینمای ایران دراین زمینه بشدت ضعیف عمل کرده و جای خالی فیلم‌هایی که نشانه رشد و پیشرفت فناوری، صنعتی و علمی باشد، بوضوح احساس می‌شود. آیا در کنار پرداختن به سوژه‌ها و موضوعاتی چون عشق‌های مثلثی، خیانت و آثار شبه کمدی، جایی برای ساخت فیلم‌هایی وجود ندارد که مبین اقتدار صنعتی، علمی و فناوری و تقویت روحیه خودباوری ملی باشد؟ آن هم در شرایط تحریم‌های ناعادلانه علیه کشور که نیاز به ایجاد انگیزه در میان کارآفرینان داخلی بیش از پیش احساس می‌شود.

در چنین شرایطی سومین جشنواره ملی فیلم و عکس فناوری و صنعتی که با شعار «خودباوری، تولید ملی و نمایش پیشرفت ایران اسلامی» و با هدف معرفی فعالیت ها، توانمندی‌ها و دستاوردهای کشور در بخش‌های مختلف علمی، فناوری، نوآوری و صنعتی از فردا کار خود را در تهران آغاز می‌کند، گام مثبتی در این زمینه است؛ به شرطی که با تعامل پیوسته جهاد دانشگاهی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر نهادها، تولید فیلم‌های صنعتی آغاز شود و ادامه داشته باشد.

علی رستگار - فرهنگ و هنر