مصرف درست خون آموزش می‌خواهد

همچنین باید دانشجو با خطرات کلی تجویز خون آشنا باشد و به مرحله‌ای برسد که فقط در شرایط اضطراری به تجویز خون اقدام کند، اما هم اکنون جای این آموزش‌های علمی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ما خالی است و به همین دلیل، میزان مصرف خون در ایران، بیشتر از میانگین‌ استانداردهای جهانی است.

مثلا گاهی بیمار فقط به پلاکت خون، گلبول قرمز یا گلبول سفید نیاز دارد، اما بسیاری از پزشکان ما خون کامل را به بیمار تزریق می‌کنند که همین مساله به افزایش مصرف بی‌رویه خون دامن زده است.

گاهی هم شاهد هستیم که بیمار واقعا به تجویز خون نیاز ندارد، اما برای راحتی کار جراح یا تصور این‌که بیمار زودتر حالش بهبود پیدا می‌کند، خون اهدایی را به بیمار تزریق می‌کنند.

اگر پزشکان ما و همچنین همه بیماران، به تزریق خون به عنوان پدیده‌ای با احتمال خطر بالا نگاه کنند، بسیاری از مشکلات ما در حوزه مصرف خون حل خواهد شد.

باید در نظر داشت که همواره بیماری‌های ناشناخته و خطرناک در هر عصری وجود دارد که علم روز پزشکی قادر به تشخیص آنها نیست.

حال اگر بیمار و پزشک به این نکته توجه نکنند و بدون دلیل و منطق، خون‌های اهدایی به شکل غیرضروری به بیمار تجویز شود، آن وقت همین تجویزهای بی مورد خون احتمال دارد به انتقال بیماری‌های خطرناک منجر شود و سلامت جامعه را به خطر بیندازد.

مثلا حدود 30 سال قبل هم شاهد بودیم که تزریق خون آلوده به بیماران مبتلا به هموفیلی در ایران، تعداد زیادی از این بیماران را به بیماری ایدز مبتلا کرد. در آن زمان هم دانش و تجهیزات پزشکی نتوانست ویروس این بیماری را در خون‌های اهدایی تشخیص دهد.

حال سوال من این است که چه تضمینی وجود دارد که دوباره همین اتفاق و این بار با یک بیماری جدید و نوظهور تکرار نشود؟ بنابراین توجه به خطرات بالای تجویز خون، ارتقای دانش پزشکان در حوزه تجویز خون، استفاده از راه‌های علمی متعدد برای جایگزین کردن تجویز خون و افزایش سطح نظارت‌ها می‌تواند مصرف خون در کشور ما را منطقی، متعادل و از وضعیت نامناسب فعلی خارج کند.

دکتر سیامک مره صدق - عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس