جایگاه‌داران خارجی به‌ ایران‌ می‌آیند؟

به گزارش جام‌جم، چند روز پیش خبری منتشر شد مبنی بر این‌که شرکت‌های توتال و شل به‌زودی جایگاه‌های اختصاصی عرضه سوخت در کشور را راه‌اندازی می‌کنند. در واقع بیژن حاج‌محمدرضا، رئیس انجمن صنفی جایگاه‌داران با اشاره به صدور مجوزهایی برای ساخت جایگاه‌های جدید سوخت در کشور، گفت: اخیرا مجوزی به منظور احداث صد جایگاه جدید سوخت برای هر یک از شرکت‌های توتال فرانسه و شل انگلیس در تهران و سایر نقاط کشور صادر شده است.

شل و توتال در ایران جایگاه سوخت می‌زنند؟

رئیس انجمن صنفی جایگاه‌داران همچنین با اعلام این‌که هدف از واگذاری مجوز ساخت جایگاه جدید توسط شرکت‌های بزرگ نفتی جهان همچون شل و توتال در ایران، ایجاد برند در صنعت عرضه و توزیع فرآورده‌های نفتی در کشور است، تصریح کرد: علاوه بر این، در نشستی که با حضور مدیران ارشد شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی برگزار شده، طرحی به‌منظور اجاره یا فروش جایگاه‌های سوخت به پالایشگاه‌های نفت مطرح شده است.

با این‌که خبر واگذاری جایگاه‌های سوخت کشور به توتال و شل بلافاصله از سوی شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی وزارت نفت تکذیب شد، اما داوود عربعلی سخنگوی این شرکت در همین ارتباط گفت: با توجه به رویکرد جدید وزارت نفت درباره فعالیت جایگاه‌های سوخت تحت‌عنوان برند یا نشان‌های تجاری خاص و امکان حضور شرکت‌های خارجی در بازار ایران، برخی شرکت‌های نفتی نظیر توتال فرانسه و شل انگلیس درباره فعالیت در بازار ایران ابراز علاقه کرده‌اند، اما هنوز به‌طور رسمی درخواستی به این شرکت برای صدور مجوز نرسیده است.‌ وی با بیان این‌که این دو شرکت هنوز به‌طور رسمی درخواستی برای حضور در بازار ایران نداشته‌اند، افزود: شرکت‌های ایرانی هم هنوز درخواستی به صورت رسمی به این شرکت برای فعالیت تحت‌عنوان نشان تجاری خاص نداده‌اند.

عربعلی البته در ادامه ضمن تائید مذاکرات با شرکت‌های بین‌المللی شل و توتال تصریح کرد: آنچه درخصوص فعالیت جایگاه‌داران در قالب برندهای داخلی مطرح شده بیشتر در حد گپ و گفت بوده است.

رقابت بی‌پی و شل برای ورود به ایران

از طرفی سخنگوی شرکت بی‌پی انگلیس با تائید سفر مقامات این شرکت نفتی به ایران در ماه گذشته میلادی گفت: «بی‌پی با مقامات صنعت نفت (ایران) ملاقات داشته‌اند. جزئیات این بحث‌ها محرمانه است. به ما گفته شده به محض این‌که تحریم‌ها اجازه دهد، مایل به بررسی مجدد فرصت‌های موجود در ایران خواهیم بود. ما کاملا به رژیم فعلی تحریم‌ها پایبندیم.»

در همین حال، هیاتی از اتاق بازرگانی انگلیس متشکل از نمایندگان 14 شرکت هفته گذشته برای انجام مذاکرات تجاری وارد تهران شدند، اما نماینده‌ای از بی‌پی در این هیات حضور نداشت.

مردادماه نیز یک هیات تجاری به سرپرستی وزیر خارجه انگلیس به تهران سفر کرد و در مراسم بازگشایی سفارت انگلیس شرکت کرد که ‌ بی‌پی‌ در این هیات نیز نماینده‌ای نداشت.‌ در مقابل، بزرگ‌ترین رقیب انگلیسی بی‌پی، یعنی شرکت شل نمایندگانی در هر دوی این هیات‌ها داشته و اعلام کرده که علاقه‌مند است به محض لغو تحریم‌ها با تهران همکاری کند.‌ بن وان بوردن، مدیر اجرایی شرکت شل تیرماه گفته بود: «ایران یک کشور فوق‌العاده با منابع عالی است و این‌که ‌همه‌ می‌خواهند در آنجا فعالیت کنند.»

برای ورود شرکت‌های نفتی آمریکایی محدودیتی وجود ندارد

رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان این‌که از حضور و سرمایه‌گذاری همه شرکت‌های بین‌المللی نفت و گاز که واجد شرایط همکاری با تهران باشند استقبال می‌کنیم، گفت: ایران برای شرکت‌های غربی خواهان ورود به پروژه‌های نفت و گاز ایران از جمله شرکت‌های آمریکایی که شروط لازم را داشته باشند، محدودیتی ندارد.

وی افزود: ایران هرگز شرکت‌های آمریکایی را از ورود به کشور منع نکرده است و این دولت آمریکا بوده که محدودیت‌های غیرمنصفانه‌ای بر شرکت‌های خود اعمال کرده است.‌ ایران بیش از هر چیز به سرمایه و فناوری خارجی برای توسعه میدان‌های نفتی و نیز خطوط انتقال نفت و گاز و پالایشگاه‌های خود نیازمند است.

جایگاه‌داری سوخت مورد علاقه آمریکایی‌ها

اما یک منبع مطلع در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه جام‌جم از حضور آمریکایی‌ها در کشورمان و انجام مذاکرات در حوزه پروژه‌های نفتی و پتروشیمی خبر داد و گفت: بعد از توافق هسته‌ای نمایندگان تعدادی از شرکت‌های آمریکایی با حضور در کشورمان ضمن اظهار تمایل نسبت به سرمایه‌گذاری در مورد تعداد خاصی از پروژه‌های صنعتی مختلف، از جمله حوزه نفت و پتروشیمی مذاکراتی را انجام داده‌اند.

وی اشاره‌ای به پروژه‌های مورد مذاکره نکرد، اما در همین مورد یادآور شد: عموم پروژه‌هایی که به‌خصوص آمریکایی‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری در آنها اظهار تمایل کرده‌اند، پروژه‌هایی هستند که نیاز به فناوری پیشرفته‌ای دارند و تعداد محدودی از شرکت‌های بین‌المللی امکان انجام آ‌نها را پیدا کرده‌اند که از جمله آن ورود به بازار انتقال و توزیع فرآورده‌های نفتی است.

این مقام مسئول با بیان این‌که مذاکرات انجام شده فعلا به نتیجه نرسیده است، تصریح کرد: مهم‌ترین پیش‌شرط برای حضور شرکت‌های مزبور رفع کامل مشکلات ایجاد شده در نقل و انتقال پول در حوزه بین‌الملل است که ظاهرا رفع کامل آنها چند ماه به طول می‌انجامد. علی جیرفتی، معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد کیش نیز ضمن تائید حضور نمایندگان چندین شرکت آمریکایی و اروپایی در کشورمان گفت: در مدت کوتاه پس از توافقات هسته‌ای ایران و گروه 1+5، هیات‌های تجاری و سرمایه‌گذار آمریکایی و اروپایی برای انجام مذاکرات نهایی در جزیره کیش
حضور یافتند.

وی از مذاکره شرکت‌های مزبور با چند وزارتخانه خبر داد و اظهار کرد: شرکت‌های خارجی ظرف چند ماه آینده در عقد قراردادها پررنگ‌تر حاضر می‌شوند و اکنون در حال مذاکره با وزارتخانه‌های مختلف هستند.

جیرفتی ادامه داد:‌ مهم‌ترین حوزه‌هایی که شرکت‌های خارجی برای حضور در آنها ابزار تمایل کرده‌اند حوزه‌های نفت، انرژی و معادن است.معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد کیش با بیان این‌که‌ فاز اول ورود شرکت‌های خارجی، سرمایه‌گذاری به روش‌های مختلف در پروژه‌های زیرساختی است که توافق‌هایی هم در این زمینه انجام شده است، تصریح کرد: متولی پروژه‌های نفتی و گازی وزارت نفت است و سرمایه‌گذاری روی این پروژه‌ها هم از کانال این وزارتخانه انجام می‌شود، اما قطعا سازمان منطقه آزاد کیش در این بخش‌ها هم نقش پشتیبان و تسهیل‌کننده دارد.

گفت‌وگو باید با روش‌های شفاف باشد

اسحاق جهانگیری در همایش بین‌المللی معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حمل و نقل، مسکن و شهرسازی پیرامون رفت و آمد شرکت‌های بین‌المللی که این روزها شدت بیشتری پیدا کرده است، آب پاکی را روی دست واسطه‌ها ریخت و گفت: به همه شرکت‌های خارجی علاقه‌مند به کار در ایران هشدار می‌دهیم که فقط با دستگاه‌های رسمی کار کنید و دیگر دوران این‌که دلال‌هایی راه بیفتند و بگویند که شما را به طرف ایرانی وصل می‌کنیم، گذشته است.

وی همچنین افزود: شرکت‌های خارجی که از روش‌های غیرشفاف در ارتباط با ایران استفاده کنند در فهرست سیاه ایران قرار خواهند گرفت. بنابراین شفاف و رسمی گفت‌وگو کنید و ما دست همه شما را به گرمی می‌فشاریم.

صحبت‌های معاون اول رئیس‌جمهور وقتی بیشتر معنی پیدا می‌کند که خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: پس از برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای ایران، شرکت‌های آمریکایی قادر به ورود به این کشور نخواهند بود زیرا هنوز تحریم‌های مربوط به حقوق بشر و تروریسم علیه ایران از سوی آمریکا پابرجاست.

از سویی دیگر یکی از صاحبان جایگاه در تهران که عضو انجمن جایگاه‌داران نیز به حساب می‌آید با تاکید بر این‌که در حال حاضر اکثر جایگاه‌های سراسر کشور توجیه مناسب اقتصادی ندارند، اظهار کرد: با این وضعیت که هر جایگاه‌دار با مشکلات عدیده مالی و اداری دست به گریبان است خیلی بعید است که شرکت‌های مطرحی همچون شل و توتال و حتی شرکت‌های آمریکایی از آن سر دنیا برای احداث جایگاه به ایران بیایند و خود را ملزم کنند تا سوخت را براساس نرخ اعلامی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی عرضه کنند.

حسین نائینی

جام جم