ما ایرانی‌ها و دیوار مهربانی + عکس

مردم لباس و کفش‌هایی را که نیاز ندارند روی دیواری که برای کمک به نیازمندان در نظر گرفته شده، می‌گذارند و کسانی که محتاجند، آنها را برداشته و برای خیرین دعا می‌کنند. دیوار مهربانی که حرکتی خودجوش و مردمی است آنقدر بازتاب داشت که رسانه‌های خارجی هم به آن واکنش نشان داده و آن را حرکتی جالب ذکر کرده که در نوع خود بی‌نظیر است و مردم بدون این‌که کسی آنها را مجبور کند به همنوعان خود کمک می‌کنند.

مردم از دیوار مهربانی حمایت می‌کنند، اما چرا همین مردم وقتی از آنها خواسته می‌شود برای کمتر شدن آلودگی هوا قدمی بردارند، برای سلامتی خود سیگار نکشند، به حقوق دیگران احترام بگذارند، زباله‌ها را در طبیعت رها نکنند، درست رانندگی کنند، از کیسه‌های پلاستیکی کمتر استفاده کنند و ... با این حرکت‌ها و پیشنهادها همراه نمی‌شوند و حتی حاضر نیستند برای حفظ سلامتی خود قدمی بردارند؟

دکتر مجید حسینی، استاد دانشگاه و یکی از چهر‌‌‌ه‌هایی که به برنامه‌ تلویزیونی ما ایرانی‌ها (شبکه دو ) می‌آید و خصلت‌های ما ایرانی‌ها را نقد می‌کند، در این باره به جام‌جم می‌گوید: ما ایرانی‌‌ها یک سری عذاب‌وجدان‌ داریم که تحت تاثیر عمل اجتماعی، مسئولیت‌پذیری اخلاقی و ... تولید شده برای همین به اتفاقاتی که مانند مُسکن عمل کرده و به ما تلقین می‌کند؛ تو کاری که از دستت برمی‌آمد را انجام دادی، بقیه‌اش به عهده دولت. به‌همین دلیل وقتی می‌خواهیم کفش‌های کار کرده و کهنه خود را ببخشیم راحت‌تر این کار را انجام می‌دهیم تا وقتی به ما می‌گویند مثلا آشغال نریز! چون این خواسته از سیستم اخلاقی ما جداست و درباره آنها احساس مسئولیت نمی‌کنیم که حمایت از آن اولویت ما باشد.

حسینی در پاسخ به این پرسش که حرکت‌هایی مانند دیوار مهربانی را چگونه می‌توان در ذهن مردم نهادینه کرد؟ می‌گوید: ما نیازمند نقد اخلاقی هستیم. چون ذهنیت اخلاقی گذشته نمی‌تواند به ما کمک کند که به طور مثال محیط‌زیست را آلوده نکنیم، دفع زباله را مدیریت کنیم، ‌مسئولانه کار کنیم تا اقتصادمان قدرتمند شود و ... .

سازمان‌های دولتی حاصل تفکر جمعی هستند. وقتی مردم تصمیم می‌گیرند دست به کاری بزنند به هر قیمتی شده آن را انجام می‌دهند و زمانی که نمی‌خواهند، هیچ‌کس نمی‌تواند آنها را وادار یا حتی تشویق به آن کار کند.

باید نخبگان، روشنفکران، علما و... نقد اخلاق عمومی را که بخش زیادی از آن مردم هستند شروع کنند چون این حرکت باعث می‌شود ما به سمت وضعیت بهتر و بنیادی حرکت کنیم.برای بهتر شدن زندگی باید وضع اقتصادی بهتر شود برای بهبود اقتصاد ما باید بهتر کار کنیم که این وابسته به مسئولیت‌پذیری است.

همه اینها مانند حلقه‌های یک زنجیر به اخلاق وصل است. دیوار مهربانی حرکت خوبی است که زمستان امسال به داد چند نفری خواهد رسید. اما بهتر است هر کدام از ما دیواری در درون خودمان طراحی کنیم و روی آن بنویسیم: امروز جوری زندگی می‌کنم که به مُسکن وجدان نیازمند نباشم.

طاهره آشیانی - جام‌جم