وانت‌بارهای وطنی؛ زحمتکشان خیابانی

اما اگر خواسته باشیم وانت‌باری معقول، با قیمت مناسب و البته به غیر از نیسان آبی انتخاب کنیم، بهترین و رایج‌ترین گزینه‌ها کدامند؟

در ادامه به بررسی اجمالی سه وانت‌بار سایپا 151، ایران خودرو آریسان و در نهایت کارا (وانت جدید گروه بهمن خودرو) خواهیم پرداخت.

خودروهایی که در بازار فعلی مناسب‌ترین گزینه‌ها برای یک خودروی کار با قابلیت استفاده روزمره به شمار می‌روند.

آریسان

بقای پیکان در قبای پژو

در اواخر دهه 70 شمسی، ایران خودرو طرحی مبنی بر یک پژوی ایرانیزه شده بر پایه 405، تحت عنوان «پرشیا» ارائه کرد که بعدها تغییراتی از سوی پژوی فرانسه روی این خودرو انجام شد و در نهایت محصولی که این روزها تحت عنوان «پارس» می‌شناسیم، روانه بازار گشت. اما طرح اولیه چندین سال سر به مهر ماند تا این که با پایان تولید پیکان وانت، ایران‌خودرو یک وانت‌بار مدرن‌تر را با نام «آریسان» به بازار عرضه کرد. آریسان یکی از نام‌های دخترانه اصیل ایرانی است که البته انتخاب این نام بر روی یک خودروی کار، کمی جالب و حتی تعجب‌برانگیز است. وانت آریسانی که ایران‌خودرو تولید کرده است، در واقع نسخه پیک آپ روآ (ROA) به شمار می‌رود. این خودرو که روی پلت‌فرم ارتقا یافته و بر پایه پیکان طراحی شده است، از ظاهر و طرح دماغه‌ای شبیه به پژو پرشیایی که قرار بود ایران‌خودرو به بازار عرضه کند، بهره می‌برد.

آریسان در بخش جانبی از در جلوی مشترک با پژو پارس و در نهایت دُمِ بلند قامتی، شبیه به وانت‌بارهای اسپرت دهه 70 آمریکا بهره می‌برد که البته این داستان ابهت خوبی را برای این خودرو به وجود آورده است. رینگ‌های فولادی 15 اینچی به همراه قالپاق منحصر به فرد آریسان و در نهایت سپرهای مشکی رنگ جلو و عقب در کنار چراغ خطرهای کریستالی، هر چند که چهره لوکسی برای این خودرو فراهم نمی‌سازد، اما آریسان نسبت به وانت‌باردو از چهره بسیار بهتری برخوردار است.

این خودرو در یک تیپ و با بهره‌گیری از پیشرانه 7/1 لیتری چهار سیلندر مشترک با پژو روآ و البته طبق اظهار ایران خودرو به صورت پایه گازسوز به بازار عرضه می‌شود که باز هم طبق گفته‌های شرکت سازنده توانایی حمل 350 کیلوگرم بار بیشتر از باردو را دارد. همچنین با توجه به طرح مدرن این خودرو، شما قابلیت استفاده از انواع مختلفی اتاق بار برای آن را دارید. البته در حال حاضر با توجه به جدید الورود بودن آریسان، لوازم غیر فابریک زیادی برای این خودرو وجود ندارد، اما بندرت چنین لوازمی در بازار زیاد خواهد شد. وانت آریسان با وجود 86 اسب بخار قدرت و 140 نیوتن متر گشتاور به همراه جعبه دنده دستی و سیستم انتقال قدرت به چرخ‌های عقب، حس رانندگی شبیه به پژو روآ را به راننده منتقل می‌کند. با این تفاوت که این خودرو با توجه به وزن خالص 2/1 تنی سبک‌تر از نمونه چهار در و همچنین با تغییراتی که در سیستم فنی این خودرو انجام شده، در حالت بدون بار چابک‌تر از روآ است. بدین ترتیب آریسان از امکاناتی مثل شیشه‌بالابرهای برقی، سیستم تهویه مطبوع دستی، فرمان هیدرولیک، ترمز ABS، پخش با قابلیت پشتیبانی از CD، تنظیم دستی آینه‌های جانبی، تلسکوپی فرمان، تنظیم دستی صندلی‌ها در چهار جهت و ... بهره می‌برد. آریسان در بازار کنونی قیمتی حدود 21 تا 24 میلیون تومان دارد.

وانت کارا

مولود جفت‌گیری مزدا 2000 و پیکان

هر چند که در وبگاه شرکت سایپا از وانت 151 نیز تحت عنوان کارا یاد شده، اما وانت کارا در واقع محصولی از شرکت بهمن‌ خودرو است که مردم آن را با نام وانت مزدا نیز می‌شناسند. وانت مزدا 2000 سال‌ها بین مردم به عنوان خودرویی محبوب، چابک و در عین حال بهره‌مند از قدرت مناسب مطرح بود. اما وانت فعلی کارا، همان وانت مزدا 2000 با پیشرانه پیکان است که با توجه به محدودیت‌ها و کمبود قطعات و همچنین با هدف کاهش قیمت تمام شده خودرو برای حضوری بهتر در بازار رقابتی روی این خودرو قرار گرفته است. در واقع از وقتی بخش تامین موتور‌های وانت‌ مزدا زیر نظر شرکت خودروسازی فورد آمریکا رفت، تامین موتورهای مزدا به علت تحریم‌ها پیچیده شد. با این حال در همان نخستین ماه‌های عرضه کارا این گمانه مطرح می‌شد در آینده امکان عرضه وانت مزدا با موتور 2 لیتری ساخت چینی‌ها و تحت لیسانس میتسوبیشی، با قدرت و گشتاور بیشتر وجود دارد.

وانت کارا از حیث طراحی ظاهری هنوز همان شمایل کهنه و قدیمی وانت مزدای دهه 80 میلادی را دارد و تنها در بخش چراغ‌های کریستالی این خودرو شاهد تفاوت‌هایی در راستای مدرن‌تر شدن هستیم.

به بیان دیگر وانت کارا همان وانت پیکانی است که لباس مزدا پوشیده و از برخی تجهیزات ایمنی همچون ترمزهای ضدقفل ABS به همراه سیستم تقسیم نیروی ترمز EBD بهره می‌برد. در واقع این خودرو که همچون نسخه 2000 با دو گزینه تک کابین و دو کابین به بازار کشور عرضه می‌شود، نه در بخش ظاهر و نه فنی چیز جدیدی ندارد و تنها پیشرانه جان سخت پیکان است که این وانت را به گزینه‌ای مناسب تبدیل می‌کند.

مسئولان گروه خودروسازی بهمن در مراسم آغاز واگذاری وانت کارا به مشتریان در آبان 93 گفته بودند پروژه تولید این خودرو باهدف ساخت وانت صددرصد داخلی، ایجاد تنوع در قوای محرکه و همچنین کاهش قیمت تمام شده محصول به منظور اخذ استانداردهای اجباری پنجاه و پنجگانه انجام شده و در این مسیر یازده استاندارد از این خودرو بازنگری و به‌روزرسانی شده است.

اکنون وانت کارا با حدود قیمت 25 تا 30 میلیون تومانی، در نمونه دو کابین و تک‌کابین به ترتیب توانایی حمل 500 و 800 کیلوگرم بار را دارد.

سایپا 151

نماد اصل تکامل پراید، محصولی که منقرض نمی‌شود

پراید از ماندگارترین و پر حاشیه‌ترین خودروهایی است که تا کنون در بازار ایران حضور داشته و البته از نظر تیراژ نیز پرتعدادترین خودروی دو دهه اخیر بازار کشور و همچنین با بیش از 25 سال عمر، از ماندگارترین خودروها در خط تولید به شمار می‌رود. این خودروی محبوب و نه‌چندان ایمن، در مدت تولید خود در کشورها تحت نام‌های مختلف، دستخوش تغییرات بسیار زیادی شد که البته عمده این تغییرات را شرکت سایپا انجام داده است.

جدا از بحث ایرانیزه شدن پراید که اوایل دهه 80 شمسی اتفاق افتاد، در واپسین سال‌های همین دهه پروژه‌ای تحت عنوان ایکس100 (X100) برای این خودرو اعمال شد که 100 تغییر اساسی را در ساختار پراید اعمال می‌کرد. به این ترتیب خانواده پرایدی که در نیم دهه اخیر به بازار کشور عرضه می‌شود از جهات مختلفی همچون ایمنی، امکانات و طراحی داخلی، برخی جزئیات ظاهری و... با نمونه‌های قدیمی‌تر تفاوت دارند.

اما سایپا 151 یکی از جدیدترین انواع پراید است که دو سالی است به بازار کشور عرضه می‌شود. این محصول که از آن می‌توان به عنوان یک وانت‌بار سبک برای مصارف نه چندان سنگین و طاقت فرسا یاد کرد، با طراحی ظاهری شبیه به سایپا 131 از فضای بار نه چندان وسیعی بهره می‌برد که طبق اعلام سازنده، توانایی حمل 500 کیلوگرم بار را دارد.

ساپیا 151 از پیشرانه چهار سیلندر خطی 3/1 لیتری با نهایت قدرت 71 اسب بخار و حداکثر گشتاور 108 نیوتن متری بهره می‌برد که با توجه به وزن خالص 900کیلوگرمی، چابک‌تر از نمونه‌های سدان و هاچ‌بک عمل می‌کند. سایپا 151 یا همان وانت پراید با طول 9/3 متری خود، از کوچکترین وانت‌بارهای چهار چرخ جهان به شمار می‌رود که از این حیث به مزدا 1000های قدیم شباهت بسیار زیادی دارد. استهلاک پایین، قطعات یدکی فراوان، ابعاد جمع و جور و وجود امکاناتی همچون تهویه مطبوع و فرمان هیدرولیک، این خودرو را به گزینه مناسبی برای افرادی تبدیل کرده است که از وانت خود توقع استفاده روزمره و همچنین جابه‌جایی بارهای سبک را دارند. این خودرو بدون ضبط صوت، ولی مجهز به بلندگو به مشتری عرضه می‌شود و قیمتی حدود 15 میلیون تومان دارد.

معید حمیدی