دلارهایی که دهان‌ها را می‌بندد

در چنین شرایطی، بهترین حالت این است که اداره این مراسم بزرگ مذهبی با نظارت بین‌المللی که مرجع آن همان سازمان همکاری اسلامی است، انجام شود.

در این زمینه حتی کشورهایی مانند روسیه که مسلمانان بسیاری دارند، می‌توانند حضور داشته باشند.

تعداد مسلمانان روسیه حتی از برخی کشورهای مسلمان نیز بیشتر است و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور نیز نسبت به این موضوع حساس است، بنابراین مسکو با توانایی‌هایی که دارد، می‌تواند به عربستان فشارهایی وارد کند.

اگر کشورهای اسلامی درصدد انجام اقداماتی در مورد حج بودند، می‌توانستند این کار را تحت پوشش سازمان کنفرانس اسلامی انجام دهند اما متاسفانه بیشتر این کشورها نیاز پولی و نفتی به عربستان دارند و به همین دلیل بعید است که بتوانند کاری کنند.

این واقعیتی‌ غیرقابل کتمان است که کشورهای مسلمان نمی‌توانند از طریق رهبرانشان کار منسجمی انجام دهند، بنابراین تنها راهکار این است که از طریق جلب توجه اذهان عمومی و مطرح کردن مسائلی مانند حقوق بشر و قوانین بین‌المللی اقدام شود.

اما بزرگ‌ترین مشکل، میزان بالای فروش نفت از سوی عربستان و حجم بالای درآمد این کشور از این مسیر است و همین مساله باعث شده که تقریبا همه در مقابل اقدامات عربستان سکوت کنند.

مشکل وقتی دوچندان می‌شود که این سکوت فقط شامل کشورهای مسلمان نیست و حتی برخی کشورهای غیرمسلمان مثل فرانسه نیز به دلیل خرید نفت از عربستان و همچنین درآمدهایی که از ناحیه فروش سلاح به این کشور دارند در مقابل مسائلی مانند یمن، بحرین و حج، سکوت اختیار می‌کنند.

این نکته نیز مورد اشاره است که وقتی انقلاب اسلامی ایران به وقوع پیوست، عربستان عملا حضوری در عرصه بین‌المللی نداشت اما متاسفانه به دلیل مسائل ابتدای انقلاب و جنگ ایران و عراق که باعث تحلیل قدرت ایران در مقطعی شد، کشورهایی نظیر عربستان قدرت گرفتند و به آنها مجال داده شد.

اما این سرنوشت همیشگی نبود و بعدها تغییر یافت و برجام نیز فرصت بهتری برای ایران فراهم کرد.

پروفسور کریستین بونو - اسلام‌شناس فرانسوی