دفاع از مالکیت معنوی آثار رسانه ملی

معاونت حقوقی و امور مجلس، ساختار جدیدی در رسانه ملی است. از زمان راه‌اندازی این معاونت چه تعاملاتی را در جهت حل مسائل سازمان صداوسیما با مجلس انجام داده اید و بیشتر با کدام کمیسیون در ارتباط هستید؟

با توجه به رسالت عظیمی که به‌عهده صداوسیماست و به‌عنوان یک سازمان فراقوه‌ای تعریف شده، نیازمند ایجاد تعامل در سطح وسیع با هر سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه هستیم که در دوره مدیریت دکتر ‌علی‌عسکری این مساله با قوت بیشتری پیگیری می‌شود تا این رسالت بسیار مهم به نحو مطلوب انجام شود. به همین دلیل معاونت حقوقی و امور مجلس راه اندازی شده تا هم به مسائل حقوقی و هم به امور مجلس بپردازد. مسائل زیادی در سازمان صداوسیما ست که نیاز داریم به سمع و نظر نمایندگان مجلس برسانیم. ضمن این‌که ما با تمام کمیسیون‌ها در ارتباط هستیم و همه آنها می‌توانند به رسانه ملی کمک کنند. بنابراین پیگیر طرح‌‌‌ها و لوایح مربوط به رسانه ملی هستیم.

البته با برخی کمیسیون‌ها همچون کمیسیون فرهنگی ارتباط مستقیم‌تری داریم و مسائل رسانه ملی در این کمیسیون بررسی می‌شود. با کمیسیون برنامه و بودجه هم برای مسائل بودجه صداوسیما در ارتباط هستیم. البته به این معنا نیست که با دیگر کمیسیون‌ها تعامل نداریم، زیرا رسانه ملی تنها سازمانی است که با همه کمیسیون‌ها همچون اجتماعی، سیاست خارجی و... در ارتباط است.

این تعامل در چه سطحی است و آیا تاکنون رضایت بخش بوده یا نه؟

در چند ماه گذشته چند مساله مهم مطرح بوده که با تعامل سازنده حل و مرتفع شده است. از جمله احکامی که در برنامه پنجساله بود. همچنین قرار شده یک درصد اعتبارات هزینه دستگاه‌های اجرایی که تابع قانون خدمات کشوری هستند، برای برنامه‌سازی در اختیار رسانه ملی قرار بگیرد که این کمک خوبی برای برنامه‌سازی است.

علاوه بر این در اصلاحیه قانون بودجه 95 نیز قرار شد بخشی از اوراق مالی اسلامی که جهت تسویه حساب با مطالبات پیمانکاران از آنها استفاده می‌شود، در اختیار رسانه ملی قرار گیرد.

معاونت حقوقی و امور مجلس صداوسیما فقط با مجلس تعامل ندارد، بلکه ما با دولت هم تعامل داریم و قبل از این‌که لوایحی به مجلس برود، از قبل با نمایندگان دولت مذاکره می‌کنیم. ارتباط خوب و گسترده‌ای هم با قوه قضاییه داریم. خوشبختانه خیلی از مسائل ما با مجلس و دولت حل شده است.

یکی از مسائل مهم صداوسیما، بودجه است. دراین‌باره چه اقدامی انجام داده‌اید؟

ما از الان برای بودجه سال 96 رسانه ملی در حال مذاکره هستیم. به هر حال این مساله اهمیت بسیار زیادی دارد. امیدواریم با تعاملات جدید شاهد تولید سریال‌های فاخر باشیم، زیرا در حال حاضر بشدت دراین‌باره در مضیقه هستیم. به هر حال مطالبات سازمان صداوسیما کم نیست و ضمن این که کسانی که تکلیف ایجاد می‌کنند، حتما ما به ازای مالی و ریالی آن مشخص می‌شود. به‌عنوان مثال اعلام می‌شود که برنامه‌های سلامت سازمان باید بیشتر شود؛ ما به ازای بودجه آن را مشخص خواهیم کرد.

با توجه به تعاملاتی که با دولت و مجلس دارید، آیا در حوزه برنامه‌سازی هم نقش دارید و نمایندگان در برنامه‌های رسانه ملی حضور دارند؟

مسلما تعاملات همیشه دو طرفه است و تعامل یکطرفه معنا ندارد. ما از حضور نمایندگانی که متخصص هستند، حتماً در برنامه‌های رسانه ملی استفاده می‌کنیم، زیرا می‌توانند به جامعه و مردم کمک کنند. همچنین سامانه‌ای تعریف کرده‌ایم که از کدام یک از نمایندگان، چندبار و در چه مسائلی باید بهره‌مند شویم. ضمن این که هر زمان هم دولت از ما بخواهد براساس چارچوب نظام و عملکرد خودش برنامه‌ای داشته باشد، حتما این کار انجام می‌شود.

البته در حال حاضر بخش‌های مختلف رسانه ملی همچون سیما، رادیو، برون‌مرزی و ... برنامه‌های متنوعی با حضور نمایندگان مجلس تهیه و پخش می‌کنند و این تعامل خوب وجود دارد. ما هم این عملکرد را ارزیابی خواهیم کرد و نقش واسط میان دولت و مجلس خواهیم داشت.

یکی از ماموریت‌هایی که برای این معاونت تعریف شده ساماندهی قوانین، مقررات فضای مجازی، ماهواره‌ها و تثبیت مالکیت معنوی محصولات رسانه‌ای است. با توجه به این که سریال‌ها و برنامه‌های گفت‌وگو محور جذاب رسانه ملی از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود، آیا برای حقوق معنوی مولفان اثر اقدامی انجام داده‌اید؟

طبیعی است که این مساله در این معاونت پیگیری می‌شود. یکی از وظایف ما دفاع از مالکیت معنوی و حقوقی آثاری است که در انحصار رسانه ملی قرار دارد. به همین دلیل نقشه راهی در نظر گرفته ایم و همه آثاری که برند صداوسیما هستند و از شبکه‌های ماهواره‌ای بدون اجازه پخش شوند، حتما پیگیری خواهند شد.

حقوق معنوی کمتر از مادی نیست، حتی در فضای مجازی هم بررسی خواهد شد، چرا که صوت و تصویر در انحصار صداوسیما ست. این معاونت راه اندازی شده تا از حقوق سازمان صدا و سیما و کارکنان آن در مجامع قانونی داخلی و بین‌المللی دفاع شود.

آیا متقابلا این مساله هم پیگیری می‌شود، یعنی ما هم حق رایت آثار خارجی را پرداخت می‌کنیم؟

بله، ما طبق تعهدمان عمل خواهیم کرد. ضمن این که براساس قانون حمایت از حقوق مولفان ـ هنرمندان سال 48، آثاری که برای اولین بار در ایران تولید و توزیع نشده باشند، مورد حمایت قانونی ما نیستند. یکی از دلایلی که همه فکر می‌کنند ما کپی رایت نداریم به خاطر این است که این قید را در نظر نمی‌گیرند. بنابراین کسی نمی‌تواند شکایت کند. با شرکت‌هایی که خدمات ماهواره‌ای برای ما انجام می‌دهند طبق قرارداد عمل می‌کنیم. بنابراین در خصوص آثار صداوسیما که بدون مجوز از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شود، حتماً از طریق شرکتی که خدمات ماهواره‌ای را تامین می‌کند، پیگیری خواهیم کرد.

در حوزه آگهی‌های تلویزیون چطور، به‌عنوان مثال اگر تیزر محصولی پخش شود که برای مردم مضر باشد، آیا پیگیر مسائل حقوقی آن خواهید بود؟

بله، اگر شکایتی باشد، حتماً ورود پیدا می‌کنیم، اما هر تیزری قبل از پخش در شورایی مربوط به این مساله بررسی می‌شود.

فاطمه عودباشی

رادیو و تلویزیون