کرم خاکی غذایی با پروتئین زیاد
با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم ، تولید و پرورش آبزیان ، نقش اساسی در تامین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان و کشاورزان دارد.
در این میان تغذیه آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات دریایی شده و نیاز کشور به واردات آرد ماهی را کاهش می دهد. کرم خاکی متعلق به شاخه کرمهای حلقوی بوده و جزو موجوداتی است که ارزش غذایی قابل توجهی دارد.
کرم خاکی دارای پراکنش وسیع جهانی بوده و حتی در مناطق قطبی یافت می شود. تاکنون 3100گونه کرم خاکی در سراسر جهان شناسایی شده که بزرگترین آنها بیش از یک متر طول دارد.
از این گونه برای اولین بار در قرن 18میلادی برای تغذیه دام و طیور و ماهیگیری استفاده شد؛ اما امروزه کاربرد کرم خاکی ، گسترش زیاد یافته است؛ به طوری که علاوه بر طعمه در صید تفریحی ، به عنوان کود برای بهبود و اصلاح زمینهای نامرغوب، تهیه ورمی کمپوست ، تهیه کود مایع و بازیافت زباله ، تغذیه آبزیان و حتی تهیه مواد بهداشتی و دارویی به کار برده می شود.
ارزش غذایی کرم خاکی به علت بالا بودن مقدار پروتئین آن است که معمولا 45تا 70درصد وزن ماده خشک کرمها را تشکیل می دهد. این مساله باعث شده است نام کرم خاکی علاوه بر فهرست غذای ماهیان ، در فهرست غذایی انسان هم قرار بگیرد.
بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیای میانه از گونه ای کرم خاکی در رژیم غذایی خود بهره می برند. آنها این گونه را به خاطر خاصیت دارویی و انرژی بالای آن ، همراه با روغن زیتون مصرف می کنند!
امروزه در تغذیه مرحله لاروی آبزیان ، تمایل به استفاده از غذای زنده وجود دارد؛ زیرا در بسیاری از موارد، دانش بشری هنوز قادر به تامین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده راه حل مطلوب و مطمئنی است.
از ویژگی های مهم غذاهای زنده ، مشابهت ترکیبات آنها با نیازهای غذایی آبزیان است که از مهمترین این ترکیبات می توان به پروتئین اشاره کرد. انواع جلبک ، کرم ، دافنس ، روتیفر، آرتمیا و گاماروس به عنوان غذای زنده استفاده زیادی در تغذیه آبزیان دارند، اما مهمترین غذای زنده مصرفی کرم خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه هاست.
لیلا صفرخانلو کارشناس شیلات و محقق پرورش کرم خاکی در غذای آبزیان که تحقیقات خود را از طریق آنالیز لاشه کرمهای پرورش یافته در کودهای گاوی و خاک باغی انجام داده است ، می گوید: گونه های ایرانی کرم خاکی در مقایسه با سایر گونه های خارجی درصد پروتئین بالاتری دارند و می توانند جایگزین مناسبی برای آرد ماهی باشند.
وی معتقد است ، استفاده از این گونه به جای آرد ماهی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت آبزیان ، از نظر اقتصادی نیز باصرفه تر است و تولید آن نیاز کشور به واردات آرد ماهی را که از زمان هجوم شانه دار ژله ای به دریای خزر و کاهش کیلکا به عنوان ماده اصلی آرد ماهی و افزایش قیمت آرد ماهی و واردات آن را به همراه داشته است ، کاهش می دهد.
به گفته این کارشناس شیلات ، حتی می توان از طریق گنجاندن این کرم در رژیم غذایی لارو مهمترین ماهی تجاری ایران ، یعنی ماهی سفید که تعداد آن در حال حاضر در دریای خزر کاهش یافته است ، گونه را تقویت کرده و قابلیت تحمل استرس های محیطی آن را پس از رهاسازی در دریا، افزایش داد.
پرورش آسان کرم خاکی در مقایسه با سایر غذاهای زنده ، بالا بودن درصد پروتئین آن در مقایسه با سایر گونه های مشابه خارجی و وجود آن در اکثر اکوسیستم های کشور و کشت تجاری با صرف کمترین هزینه و وقت ، از جمله مسائلی است که توجه مسوولان و دست اندرکاران شیلات را ضروری می سازد.
عدم استفاده جدی از کرم خاکی در آبزی پروری و نبود مدیریت تولید و پرورش این گونه در ایران در حالی صورت می گیرد که بسیاری از کشورها از جمله ژاپن و فیلیپین از این گونه ، استفاده های فراوان تجاری می برند؛ ولی در ایران با وجود داشتن گونه های متنوع از کرم خاکی ، این مهم هنوز میسر نشده است!
در صورتی که استفاده از این پتانسیل طبیعی و خدادادی و در دسترس می تواند فواید اقتصادی بسیاری را نصیب کشورمان کند.
سعیده سیداختیاری 
تازه ها
گوناگون
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
فرمانده رزمایش ضدتروریسم «سهند۲۰۲۵» در گفتگوی اختصاصی با روزنامه «جامجم» مطرح کرد
اعتماد شانگهای به تجربه ایران
در گفتوگوی «جامجم» با خالق اثر «وداع آخر» انجام شد