8500 مددجوی واقعی در زندان بسر می برند/ بیشترین آمار مربوط به محکومیت های مالی است

به گزارش جام جم آنلاین، ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند یکی از بزرگترین نهادهای مردمی کشور است که به دنبال حل مشکلات مالی زندانیان جرائم غیر عمد تشکیل شده است. براساس اساسنامه این ستاد به زندان افتادن افراد بدلیل بدهکاری بویژه در جرائم غیر عمد، آثار زیانباری را برای مددجویان و خانواده آنان در بر دارد. متلاشی شدن کانون‌های خانوادگی بر اثر طلاق‌های ناخواسته از جمله مواردی است که جبران آن کاری بسیار سخت و حتی غیر ممکن است. اصولا خانواده هایی که یکی از والدین آن‌ها در زندان بسر می‌برند، در معرض انواع نابسامانی‌ها قرار می گیرند. طبق تحقیقات بعمل آمده حدود 50 درصد چنین کودکانی از زندان و بزهکاری سر در می آورند. مسلم تبعات بی‌توجهی به چنین آسیب‌های اجتماعی می تواند بسیار سنگین باشد. از این رو حضور فعال نهادهای مردمی در این عرصه به خوبی احساس می‌شود. با سید اسدلله جولایی که ساعاتی میهمان ما در موسسه جام جم بود در خصوص اهداف و کارکرد این نهاد گفت‌وگویی انجام دادیم که می‌خوانید:

همانطور که می دانیم حوزه فعالیت ستاد دیه رسیدگی به جرایم غیر عمد و کمک به بدهکاران مالی اسیر در زندان هاست. این ستاد از چه زمانی بوجود آمد وآیا هدف اصلی آن فقط رفع مشکلات مالی زندانیان بدهکار است؟

ستاد دیه یکی از دستاوردهای پیروزی انقلاب اسلامی است که با همت وتلاش شهید اسدالله لاجوردی رییس سازمان زندان های کشور تاسیس شد. ایشان پس از بررسی آمار موجودی زندانیان، متوجه شدند که اسامی تعدادی از این مددجویان بصورت دائم و هر ماهه در فهرست آمار تکرار می شود. بنابراین با بررسی پیرامون موضوع با این واقعیت روبرو شدند که این افراد، بدهکاران جرائم غیر عمد، نظیر جرح و یا قتل غیر عمد ناشی از تصادفات رانندگی و یا بدهکاری مالی غیر کلاهبرداری و یا بدهی بابت مهریه و نفقه هستند، که حق النّاس بر عهده شان است و تا این دِین پرداخت نشود در زندان بسر خواهند برد. لذا ایشان در سال 69 با کمک خیرین و برخی مسئولین وقت ستاد دیه را با سرمایه 55 میلیون تومان از طریق کمک های مردمی تشکیل دادند .تا آن عده ای که غیر عمد به زندان افتاده بودند بتوانند آزاد شوند.

از مسئولین وقت چه کسانی بودند که کمک کردند؟

آقایان بسیاری بودند که می توان به یکی از آنها مرحوم هاشمی رفسنجانی اشاره کرد.

در آن زمان مبلغ دیه چه مقدار بود؟

آن موقع مبلغ دیه در قانون نیامده بود و توافقی انجام می شد حدود آن نیز 200 تا 250 هزار تومان بود که با رضایت طرفین اخذ می شد. اما اکنون مبلغ دیه توسط قوه قضاییه تعیین می شود که مبلغ آن 190 میلیون تومان برای مرد است که در چهار ماه حرام به 253 میلیون و300 هزار تومان افزایش می‌یابد.

آمار جرایم غیر عمد مربوط به تصادفات چقدر بود ؟

آمار جرایم مربوط به تصادفات بالابود. به همین خاطر در سال 87 آقای رحیمی اصفهانی یکی از حقوقدانان بارز وقت به قانون بیمه شخص ثالث ایراد گرفتند و گفتند که این قانون هم ناقص است و هم ناقص اجرا می شود لذا نیاز به اصلاح دارد. با آسیب‌شناسی صورت گرفته دریافتیم که بیش از 50 درصد کسانی که به دلیل تصادفات در زندان هستند گواهینامه ندارند و بیش از 80 درصد آنان نیزبیمه شخص ثالث ندارند. بنابراین از سال‌ 1378 ستاد دیه کار کارشناسی خود را بر روی این موضوع آغاز کرد تا اینکه در اردیبشهت‌ماه سال 87 قانون اصلاح قانون بیمه اجباری شخص ثالث به تصویب مجلس رسید که قبل از اصلاح این قانون،‌ روزانه حدود 57 تا 60 راننده وارد زندان می‌شدند ولی پس از اصلاح آن‌، این تعداد کاهش یافت وبه روزانه دو الی سه نفر رسید.اگر این قانون اصلاح نشده بود شاید الان به جای 800 راننده حدود 200 تا 300 هزار راننده در زندان ها داشتیم.

در حال حاضرچطور؟ آیا بیشترین جرایم غیر عمد متعلق به تصادفات است ؟و تعداد آن چقدر است؟

بله آمار تصادفات نسبت به جرایم غیر عمد دیگر بالاست. اکنون حدود800 نفر به دلیل تصادف در زندان هستند. ما نیاز به فرهنگ سازی و آموزش داریم از این رو ستاد کتابچه‌ای در زمینه این جرایم تهیه کرده ودر دسترس عموم قرار داده است تا مردم با تبعات چنین جرم هایی آشنا شوند. به عنوان نمونه برخی هنوز نمی دانند که دیه قطع عضو در تصادفات چقدر است و یا در ایام چهارماه حرام دیه افزایش می یابد .هر چقدر این آگاهی بیشتر باشد جرم نیز کمتر اتفاق می افتد.

کلا چه تعداد مددجو در حال حاضر در زندان های کشور به کمک شما نیاز دارند؟

پس از پالایشی که ستاد در زندان ها انجام داده است حدود 8500نفر مددجوی واقعی در زندان هستند که به کمک ما نیاز دارندکه از این میان حدود 2200 نفر بدهکاران مهریه هستند. البته بدهکاران مهریه را در طرح از بهار انقلاب تا بهار طبیعت نیاورده‌ایم. زیرا خبرهای بدی شنیده ایم در خصوص اینکه طلاق های صوری بسیاری بین زن ومرد صورت می گیرد و مرد وارد زندان می شود تا ستاد در این زمینه به او کمک کند و پس از آزادی دوباره به زندگی مشترک خود برمی گردند. به همین خاطر بدهکاران مهریه در طرح از بهار انقلاب تا بهار طبیعت که از سوی ستاد برای آزادی 1600 زندانی تهیه شده، قرار نگرفته اند.

در مورد طرح از بهار انقلاب تا بهار طبیعت می توانید توضیح دهید؟

طرحی را به نام از بهار انقلاب تا بهار طبیعت به تصویب رساندیم ،که براساس آن بدهکارانی که سقف بدهی شان تا 22میلیون تومان است شناسایی وتا پایان سال آزاد شوند. درحال حاضر حدود 1600 نفر شناسایی شده اند که کل مبلغ بدهی آنان 33میلیارد تومان می باشد. حدود 20 میلیارد تومان از این مبلغ از طریق مصالحه و تفاهم میان طلبکاران و بدهکاران حاصل شده است و مابقی نیز با کمک نیکوکاران تامین خواهد شد.

چه تعداد از زندانیان جرایم غیر عمد در زندان های کشور را زنان تشکیل می دهند؟

حدود 180 زندانی زن در زندان داریم که بدهکار مالی هستند عمده بدهکاری آنان نیز به خاطرناتوانی در پرداخت چک است.در طرح از بهار انقلاب تا بهار طبیعت اولین اولویت ما آزادی زنان زندانی است.

هم اکنون 11 هزار و 266 زندانی جرایم غیرعمد در کشور داریم که بیش از 90 درصد این محکومان دربند را محبوسان مالی تشکیل می‌دهند.به طور تفکیکی از 10 هزار و 238 محکوم مالی 7447 نفر بابت صدور چک بلامحل یا ضمانت بانکی از افراد روانه زندان شده‌اند. همچنین براساس این آمار هم‌اکنون به ترتیب استان‌های فارس با 760 زندانی، تهران با 601 بدهکار و گیلان با 561 محبوس بیشترین محکومان چک را در کشور به خود اختصاص داده‌اند.

طبق اعلام دفاتر نمایندگی ستاد دیه، سیستان و بلوچستان با وجود اینکه پهناورترین استان کشور به لحاظ وسعت منطقه‌ای است، اما کمترین زندانی چک را تنها با داشتن 14 مددجو به خود اختصاص داده و در رتبه‌های بعدی یزد با 58 مددجو و بوشهر نیز با 63 بدهکار کمترین‌های آمار عددی در سطح کشوری در این زمینه به‌شمار می‌آیند.بعد از زندانیان چک به ترتیب حدود 2200 مددجو بابت ناتوانی در پرداخت تعهدات مربوط به مهریه و 494 زندانی هم به دلیل ناتوانی در پرداخت نفقه در حبس حضور دارند.

آیا شما فقط به زندانیان جرایم غیر عمد کمک می کنید؟

عمده زندانیان مورد نظر ما بدهکاران مالی هستند این افراد کلاهبردار نیستند بلکه به دلیل مشکلات مالی به زندان افتاده‌اند نظیر بازنشسته‌ای که ناتوان در پرداخت کرایه خانه‌اش است یا بازاری که در کاسبی کم آورده است. یا افرادی که ضمانت وام را بعهده گرفته‌اند.

برای عفو و بخشش اعدامیان و گرفتن رضایت از اولیای دم چطور؟

برای این دسته از افراد فقط مددکاری می‌کنیم هیچ پولی نمی توانیم بدهیم.

یکی از بازیگران تلویزیون به دلیل کلاهبرداری حدود 13 سالی در زندان بود و بسیاری از هنرمندان تلاش کرده بودند با کمک ستاد او را آزاد کنند ماجرا چی بود؟

این فرد حدود یک سالی است که آزاد شده است او کلاهبرداری نکرده بود بلکه بخشی از اتهام او مربوط به یک تصادف بود که با کمک ستاد دیه و همشهریان و همکارانش آزاد شد.

شما اشاره کردید که حدود 2200 بدهکار مهریه در زندان بسر می برند این در حالیست که دیگر برای مهریه 110 به بالا قرار زندانی صادر نمی شود آیا این زندانیانی که به خاطر مهریه در زندان هستند قادر به پرداخت این مهریه حتی بصورت اقساط نیز نیستند؟

بله همینطور است اکثر اینها دارند ولی نمی خواهند پرداخت کنند .ولی با این وجود می بینیم که برخی نا آگاهانه مهریه های سنگین را متقبل می شوند و استدلالشان نیز این است کی مهریه را داده و کی گرفته .این فکر کاملا اشتباه است . یک روز پیرمرد روستایی به ستاد مراجعه کرده بود و درخواست کمک داشت او برای عروسش 7000 سکه مهر کرده بود. حال نیز عروسش با یک بچه پسرش را ترک کرده و مهرش را به اجرا گذاشته است .از او پرسیدیم چرا این مقدار مهریه را پذیرفتی در جواب گفت ما پیش خود گفتیم مهر را کی داده و کی گرفته.

قابل تقسیط که هست؟

بله تقسیط می شود ولی به همین هم راضی نمی شوند .از سوی دیگر تقسیط مهر براساس علم قاضی انجام می شود قاضی اگر تشخیص دهد که فردی قادر به پرداخت کامل نیست آن را تقسیط می کند.

مهریه دختر شما چقدر است؟

پیشنهاد ما 14 سکه بود اما پدر دامادمان مبلغ را به 110 سکه افزایش داد.الان هم بسیار خوشبخت در کنار یکدیگر زندگی می کنند.

با تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید