تجمل‌گرایی یک بیماری است

از این نظر می‌توان گفت تجمل‌گرایی یک نوع فقدان سلامت است و خانواده یا فردی که دچار تجمل‌گرایی شده، به بیماری کژرفتاری مبتلا شده است و نمی‌تواند با وجود امکاناتی که در اختیار دارد، زندگی مناسب و همراه با آرامش و آسایش داشته باشد. در چنین شرایطی معمولا قشر غنی به رفتارهای ناهنجار، جنحه و گناه دست می‌زند. به عبارتی رفتارهایی از خود نشان می‌دهد که حتی در عرف جامعه و مبانی حقوقی جامعه قابل پذیرش نیست، منتها این رفتار به گونه‌ای هم نیست که یک مقام قضایی بخواهد نسبت به آن اقدام کند.

نکته مهم بعدی این‌که تبعات رفتار قشر مرفه جامعه که به دنبال تجمل‌گرایی هستند، به مرور زمان دامن بقیه افراد جامعه را هم می‌گیرد، بخصوص قشر پایین‌دست جامعه که حتی از حداقل‌های یک زندگی معمولی هم محروم است، این گروه وقتی با تجمل‌گراها در جامعه برخورد می‌کند، آنها را الگو قرار می‌دهد و مشکل از همین‌جا شروع می‌شود، چراکه ممکن است ناخودآگاه به سمت رفتارهای مجرمانه سوق پیدا کند تا خودش را به همان مرتبه‌ای که دیده، برساند. بنابراین در یک جامعه وقتی تجمل‌گرایی رواج می‌یابد، زندگی عموم جامعه دچار خطر خواهد شد، نه فقط زندگی آن دسته‌ای که به دنبال تجمل هستند، چراکه همه اقشار جامعه در کنار هم زندگی می‌کنند و شاهد رفتارهای همدیگر هستند و به این ترتیب به مرور زمان آسایش و آرامش از زندگی عموم جامعه رخت برمی بندد.

لذا در دین مبین اسلام بر ساده‌زیستی و دوری از مصرف‌گرایی بین تمام اقشار جامعه بخصوص قشر مرفه تاکید و توصیه شده است. آن دسته از افراد جامعه که خداوند به آنها عنایت کرده و زمینه برایشان فراهم شده و توانسته‌اند به منابع اقتصادی و مالی مناسبی دست پیدا کنند، این وظیفه و تکلیف بر دوش‌شان است که اول، دچار اسراف و تبذیر نشوند و دوم، به خودنمایی دست نزنند.

مصداق بارز این موضوع هم امام اول شیعیان جهان حضرت علی(ع) است که با وجود درآمد سرشاری که در اختیار داشتند، هرگز به سمت رفاه و تجمل نرفتند و عمده دستاوردهای اقتصادی خود را به صورت وقف در اختیار جامعه یعنی حتی نسل‌های بعدی قرار دادند؛ رفتاری که حتی در جامعه امروز هم می‌توانیم آن را الگو قرار بدهیم و از بسیاری از مشکلات و آسیب‌های به‌وجود آمده بکاهیم.

دکتر مهدی ناظمی اردکانی - عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی