طرح سلامت نوروزی در‌دست‌انداز سودجویان

بالا رفتن تعداد متقاضیان خرید محصولات غذایی باعث شده که این روزها بازار فروش محصولات غذایی تقلبی، غیربهداشتی و ناسالم هم حسابی داغ باشد. خیلی از خوراکی‌ها که در سایر ایام سال، مجوز بهداشتی نگرفته‌اند و روی دست فروشنده مانده است، در چشم بر هم زدنی در بازار عید به فروش می‌رسد.

اگرچه بر اساس آمارهای رسمی، از ابتدای اسفند امسال تاکنون بیش از 432 هزار کیلوگرم محصول غذایی فاسد و غیربهداشتی در بازار معدوم شده است، اما سود بالای فروش محصولات غذایی تقلبی در این ایام، وسوسه مال اندوزی را به جان متخلفان انداخته است؛ تا آنجا که حاضرند از روی سلامت میلیون‌ها نفر بگذرند تا در این چند هفته، سود بیشتری از فروش خوراکی‌های ناسالم، عایدشان شود.

آجیل‌های خوشرنگ و خطرناک

متخلفان غذایی، کارشان را خوب بلدند. آنها بخوبی می‌دانند که چطور مشتری را راضی نگه دارند و بدون آن که آب از آب تکان بخورد، جنس ناسالم خود را به مردم بفروشند. با توجه به بازار گرم فروش آجیل شب عید، بسیاری از متخلفان، تمرکزشان را روی فروش آجیل‌های ناسالم گذاشته اند؛ آجیل‌هایی که از نظر ظاهری، هیچ فرقی با آجیل‌های مرغوب ندارد، اما مملو از مواد سمی خطرناک است.

دکتر محمدحسین عزیزی، رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم به بازار پررونق آجیل‌های فاسد و مانده اشاره می‌کند و می‌گوید: در روزهای منتهی به پایان سال، معمولا آجیل‌هایی که نتوانسته اند مجوز بهداشتی بگیرند، به صورت فله در بازار عرضه می‌شوند و متاسفانه مورد استقبال مردم هم قرار می‌گیرند، چون قیمت آنها هم نسبت به آجیل‌های مرغوب، خیلی پایین‌تر است.

همین قیمت پایین و شباهت ظاهری به پسته‌های مرغوب، باعث می‌شود که پسته‌های مانده و فاسد، روی دست فروشنده نماند.

این متخصص صنایع غذایی تاکید دارد که آجیل‌های فله‌ای و کهنه به سم‌های گروه «توکسین» آلوده هستند که می‌تواند سلامت انسان را به شکل جدی به خطر بیندازد، طوری که حتی ممکن است در بلندمدت، مصرف این محصولات آلوده به قارچ و کپک که به چشم انسان نمی‌آید، موجب بروز سرطان شود.

شرایط نگهداری نامناسب و غیربهداشتی هم دلیل دیگری است که به اعتقاد این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، آجیل‌های کهنه و فله‌ای را به محصولی غیرسالم تبدیل می‌کند.

تلخی تقلب در شیرینی‌های عید

یکی دیگر از محصولات پررونق بازار شب عید، انواع و اقسام شیرینی‌ها و شکلات است. این محصولات هم از نگاه سودجوی متخلفان دور نمانده است و هرساله در روزهای پایانی سال، شیرینی‌های غیربهداشتی در حجم بالایی توزیع می‌شود.

عزیزی، رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران، توضیح می‌دهد: با توجه به استقبال بالای مردم از شیرینی‌ها در ایام نوروز، به همان نسبت هم تخلف‌ها و تقلب‌ها افزایش پیدا می‌کند. مثلا در خیلی از کارگاه‌های غیرمجاز و حتی در داخل خانه‌ها، تولیدکنندگان متخلف به پخت شیرینی‌هایی رو می‌آورند که در آن از روغن سوخته، روغن پالم و خامه‌های آنالوگ (خامه‌هایی که در آن از چربی گیاهی استفاده شده است) استفاده می‌شود.

فرآورده‌های گوشتی را از بازار محلی نخرید

بازار شب عید، محل مناسبی برای توزیع مرغ و تخم‌مرغ‌های محلی است. در شرایطی که آنفلوآنزای مرغی در بسیاری از استان‌های کشور مشاهده شده است، نخریدن این مرغ‌های محلی، بهترین کمکی است که افراد می‌توانند برای حفظ سلامت خانواده‌شان در این ایام انجام بدهند.

همچنین با توجه به احتمال توزیع گوشت‌های مانده و تاریخ مصرف گذشته از سوی متخلفان یا عرضه گوشت‌های مشکوک و سوسیس و کالباس‌های آلوده، باید تا حد امکان تلاش کرد که این فرآورده‌های پروتئینی را از مراکز عرضه مطمئن تهیه کرد؛ مراکزی که پروانه بهداشتی دارند و روی آنها نظارت می‌شود.

جریمه متخلفان غذایی باید تشدید شود

وقتی یک فرد متخلف در بازار شب عید، میلیون‌ها تومان از فروش محصولات آلوده نصیبش می‌شود، باید مجازات برای چنین فردی، میلیونی و بازدارنده باشد، اما خلأ چنین قوانین سفت و سختی در کشور ما احساس می‌شود.

ابوالفتح نیکنام، فعال صنایع غذایی و نماینده سابق مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم به همین مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: جریمه متخلفان غذایی باید تشدید شود، زیرا قوانین فعلی و نظارت‌های معمول، نمی‌تواند جلوی سودجویان صنعت غذایی را بگیرد.

این‌که برخی متخلفان، نان خشک و کپک‌زده را به ادویه‌های مختلف، تبدیل می‌کنند، اتفاقی است که به گفته نیکنام، نشان می‌دهد که این سودجویان بویی از انسانیت نبرده‌اند، در حالی که باید ما هم مثل کشورهای توسعه یافته، برخورد قاطعی با متخلفان غذایی داشته باشیم.

آن‌طور که رضا غلامی، مسئول برنامه سلامت نوروزی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت گفته، در بازه زمانی اول تا 16 اسفند و بر مبنای برنامه سلامت نوروزی، 285 هزار و 936 مورد بازرسی از محیط‌های تولید و عرضه محصولات غذایی با اولویت کنترل بهداشت فردی و بهداشت مواد غذایی حساس، انجام شده است.

به گفته این مقام مسئول، در این مدت، 6117 مورد بازرسی بهداشت محیطی نیز از اماکن بین راهی انجام شده است.

البته شکی نیست که این بازرسی‌ها می‌تواند از حجم تخلفات غذایی در این چند هفته پایانی سال بکاهد، اما انتظار مردم این است که این بازرسی‌ها در سایر ایام سال هم با گستردگی فعلی انجام شود تا سلامت غذایی مردم، بازیچه سودجویی متخلفان نشود.

امین جلالوند - جامعه