کسب ‌وکار فلج شده است/ مسببان سقوط را مرخص کنید

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تسنیم، 40 استاد و پژوهشگر اقتصاد در نامه‌ای به رئیس جمهور ابتدا به اشتباه بودن سیاست‌های اقتصادی دولت یازدهم اشاره و از بی‌توجهی مسئولان دولتی به دیدگاه‌های غیرسیاسی و کارشناسی اقتصاددان‌های بی‌طرف انتقاد کرده‌اند. این افراد در ادامه نامه خود اعتراف به اشتباه بودن سیاست‌های اقتصادی را گام نخست اصلاح این روند دانسته و بر لزوم تهیه و اجرای یک بسته نجات اقتصادی تأکید کرده و 5 محور اساسی را در این زمینه برشمرده‌اند.

نامه 40 اقتصاددان به رئیس جمهور به‌شرح زیر است:

جناب حجة الاسلام آقای دکتر حسن روحانی

رئیس‌جمهور محترم

سلام علیکم

چنانچه مستحضرید و گزارشهای رسمی نهادهای دولتی و نیز گزارشهای میدانی نشان می‌­دهند، وضعیت اقتصادی کشور ــ به‌وی‍ژه اشتغال جوانان، ترازنامه بانکها، بدهی دولت و رکود در واحدهای تولیدی ــ در وضعیت بسیار خطرناکی قرار گرفته است. هرچند می‌‌توان قبول کرد برخی از این مشکلات از دولتهای قبل به ارث رسیده اما نمی‌توان انکار کرد که بخش بزرگی از وخامت اوضاع موجود، نتیجه سیاستهای دولت شما بوده است.

جناب آقای رئیس جمهور! ای‌کاش از ابتدای کار دولت، به توصیه‌‌های مکرر و خیرخواهانه عمل می‌­کردید و سیاستهای اقتصادی دولت را به نتایج مذاکرات گره نمی‌­زدید. وقتی علناً و صریحاً به جامعه وعده فتح الفتوح و حل همه مشکلات بعد از توافق هسته‌ای دادید، طبیعی بود که فعالان اقتصادی از هر سرمایه­ گذاری و کاری دست کشیدند و تصمیم­های کاری را به تعویق انداختند تا نتایج برجام را ببینند و متأسفانه شد آنچه نباید می‌­شد: رکود فراگیر و هم‌افزا، کسب‌وکارها را فلج کرده و بسیاری از واحدهای تولیدی را در معرض ورشکستگی و تعطیلی کشانده است.

جناب آقای رئیس جمهور! متأسفانه تیم اقتصادی شما مرید و مروج لیبرال سرمایه‌­داری است. این تیم، به‌بهانه استقلال بانک مرکزی، دولت را در بازار پول منفعل کرده و بانکهای غیردولتی را برای مسابقه در افزایش کاذب نرخ سود از یک‌سو و از سوی دیگر خلق پول، آزاد گذاشته‌اند که در نتیجه، نقدینگی در دولت شما به رقم بی­‌سابقه 13000هزارمیلیارد ریال رسیده که به تولید هم راه ندارد و منشأ بخش بزرگی از مشکلات امروز اقتصاد ایران شده است.

جناب آقای رئیس جمهور! شیفتگان لیبرال سرمایه­ داری گفته‌اند عصر برنامه­ ریزی گذشته است و امروز نباید با برنامه ­ریزی کشور را اداره کرد. بر اساس این تفکر اشتباه، دولت شما حتی برای اولین بار طی دهه­‌های اخیر، لایحه برنامه را هم تهیه نکرد. لازم است به تیم‌تان یادآوری کنید شاید اقتصادهای توسعه یافته امروز نیازی به برنامه­ ریزی نداشته باشند اما برای کشوری که هنوز تولیدات قابل رقابت در عرصه جهانی ندارد، داشتن راهبرد و برنامه توسعه برای تخصیص منابع محدود و تعیین و حمایت از بخشهای پیشران، ضروری است.

جناب آقای رئیس جمهور! مروّجان مکتب لیبرال سرمایه­ داری که در دولت شما مصادر اصلی تصمیم‌گیری را به‌عهده دارند، چنین تصور و تلقین می‌­کنند که مبارزه با فساد، باعث فرار سرمایه­‌ها می‌شود، این اشتباه است، مدتهاست ثابت شده فساد مالی با سرمایه­ گذاری نسبت معکوس دارد و در کشورهای فاسدتر، سرمایه ­گذاری و رفاه هم کمتر است.

جناب آقای رئیس جمهور! طرفداران لیبرال سرمایه ­داری تصور می‌­کنند دولت نباید از تولیدکنندگان حمایت کند و تولیدکننده داخلی باید در بازار بین ­المللی به حال خود رها شود، این تصور کاملاً اشتباه است. دولتها در همه کشورهای پیشرفته، هم در دوران شروع رشد اقتصادی و هم در دوران رسیدن به توسعه، به‌بهانه ‌های مختلف از تولیدکنندگان حمایت کرده و می‌­کنند.

جناب آقای رئیس جمهور! دولت شما در محدود ساختن نقش دولت در اقتصاد، حتی از دولتهای بانی و پیشتاز جهانی سرمایه­ داری هم جلوتر رفته است تا جایی که به شما القا کرده­‌اند دولت نباید در حسابهای بانکی شهروندان سرک بکشد، این اشتباه محض است. دولت باید جابه‌جایی کلان وجوه را رصد و پیگیری کند و جلوی پولشویی و قاچاق را بگیرد. تیم اقتصادی شما به‌همان بهانه موهوم، ابزارهای شفافیت را یکی یکی ساقط کرده‌اند و حتی قراردادهای خارجی را هم محرمانه کرده‌اند. به تیم اقتصادی خود تفهیم کنید شفافیت به‌نفع کشور است و مخفی کردن اطلاعات و قراردادها، زمینه‌ساز فساد خواهد بود.

جناب آقای رئیس جمهور! شیفتگان لیبرال سرمایه ­داری، معتقدند دولت باید به‌جای تأکید بر عدالت و تقسیم عادلانه کیک اقتصاد و فرصتها و منافع اقتصادی، تلاش کند کیک اقتصاد بزرگتر شود تا به هرکس نسبت به وضع قبلی خود، کیک بیشتری برسد، این اشتباه است به‌خصوص در جامعه‌ای که حرص در مصرف رواج دارد و مردم دایم وضع اقتصادی خود را با دیگران مقایسه می‌کنند. بی‌عدالتی نه‌تنها با ارزشهای دینی ناسازگار است بلکه همراه شدن آن با حرص و تفاخر عمومی، باعث ایجاد احساس حرمان، فقر احساسی و درنهایت، کینه طبقاتی و سقوط سرمایه اجتماعی می‌شود و در نتیجه هیچ‌کس، حتی ثروتمندان از داشته‌ها و زندگی خود لذت نمی‌برند.

جناب آقای رئیس جمهور! تفکر اقتصادی مسلط بر دولت شما، تنها راه نجات اقتصاد ایران را سرمایه­ گذاری خارجی می‌­داند، این اشتباه است. در کشوری که در تصمیم­های ناگهانی و غافلگیرکننده مسئولان و بی‌تعهدی ادارات دولتی به عمل به قراردادها و پرداخت مطالبات پیمانکاران؛ امنیت اقتصادی را به‌شدت پایین آورده، در کشوری که مقررات اقتصادی مبهم و بدون ضمانت اجراست، اطلاعات اقتصادی شفاف نیست و رانت و رانتجویی به‌شدت رواج دارد، کسی داوطلب سرمایه گذاری نمی‌شود چه داخلی و چه خارجی. به تیم اقتصادی‌تان بگویید به‌جای اینکه به سرمایه گذاران خارجی بیهوده التماس کنند، محیط کسب‌وکار را سهل و با اصلاح مقررات و رفتارهایشان، امنیت اقتصادی را برقرار سازند. به تیم اقتصادی‌تان یادآوری کنید، امروزه منشأ خلق ثروت، فناوری دست اول است و فناوری گران‌قیمت دست اول را با تلاش و زحمت در آزمایشگاه و پ‍ژوهشگاه می‌توان خلق کرد و به‌دست آورد و نه با درخواست از شرکتهای خارجی.

جناب آقای روحانی! طرفداران و مروجان مکتب لیبرال سرمایه داری که در دولت و اطرافیان شما حضور پررنگ دارند، طی 30 سال گذشته همواره نظرات و توصیه‌های خودرا به اقتصاد ایران تحمیل کرده‌اند و تقریباً هیچ‌گاه، مسئولیت نتایج توصیه‌های خود را نپذیرفته‌اند. بن‌بست فعلی اقتصاد ایران، به‌روشنی، نتیجه توصیه­‌ها و اقدامات این گروه است. از شما انتظار داریم با پذیرش مسئولیت وضع فعلی اقتصاد کشور، مسببان آن را مرخص کنید و دولت را از مسیر اشتباه فعلی که روز به روز اقتصاد ایران را بیشتر در باتلاق رکود و ضعف فرو می‌­­برد، بازگردانید.

اصلاح مسیر اشتباه پیموده شده، مشکل اما ممکن است. در گام اول باید به اشتباه و ناکارآمدی سیاستهای موجود اعتراف و بسته نجات را برای اقتصاد ایران با همفکری و وفاق عموم نخبگان کشور تدوین و با قاطعیت و دقت اجرا کرد. این بسته باید شامل 5 محور اساسی باشد:

1. مبارزه صریح و دقیق و قاطع با مفاسد اقتصادی، از طریق ایجاد شفافیت حداکثری، محو رانتهای ضدتولیدی و غیرمولد و معرفی صاحبان اموال غیرقانونی.

2. خروج بانک مرکزی از انفعال موجود، منع بانکها از مسابقه بالا نگه داشتن نرخ سود، هدایت نقدینگی به‌سمت بنگاه‌های تولیدی.

3. تدوین راهبرد توسعه صنعتی شامل شناسایی و معرفی حوزه‌های کسب‌وکار مورد حمایت دولت به‌ویژه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و صادراتی که محصولات با فناوری بالا تولید و صادر می‌کنند.

4. شناسایی فعالیتهای غیرمولد موازی و مزاحم تولید با استفاده از تقاطع سامانه‌های اطلاعاتی و اخذ مالیات از آنها بدون هیچ ملاحظه‌ای.

5. تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار و حذف کاغذبازی مزاحم تولید و سرمایه گذاری.

این‌جانبان به‌عنوان معلمان و پژوهشگران اقتصادی، امید و انتظار داریم رئیس جمهور کشورمان سخنان مختلف و متفاوت را استماع کند و راه درست­‌تر را برگزیند.

اسامی امضاکنندگان:

محمد اکبری، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
سید مهدی پاکذات عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشگاه امام حسین
مجتبی توانگر، پ‍ژوهشگر اقتصاد انرژی
احمد توکلی، عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه شهیدبهشتی
حسن حاج‌علی‌اکبری، عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع)
احسان حسینی‌پور، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
سیدمحمدرضا حسینی، پژوهشگر حقوق و اقتصاد
سید محمد حسینی فرد، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
احسان خاندوزی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
مهدی خوش‌خوی، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
عبدالعزیز راددرویش، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
مهدی رزم‌آهنگ، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
محسن رضایی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع)
سیدحسین رضوی‌پور، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
قاسم رستم‌پور، پ‍ژوهشگر اقتصاد اسلامی
سیدمهدی زریباف، رییس مرکز تحقیقات مبانی و مدل‌های بومی اقتصاد ایران
جواد سرجوقیان، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
علی سعیدی عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات مبانی و مدل‌های بومی اقتصاد ایران
سیدامیر سیاح، پ‍ژوهشگر محیط کسب‌وکار
محمدرضا شکوهی، پ‍ژوهشگر اقتصاد انرژی
موسی شهبازی غیاثی، پ‍ژوهشگر پولی و بانکی
عبدالمجید شیخی، هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
حسین عباسی‌فر، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
حسن عباسی متقیان، پ‍ژوهشگر اقتصاد انرژی
بیژن عبدی، پ‍ژوهشگر و مدرس اقتصاد اسلامی
حجةالله عبدالملکی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
صمد عزیزن‍ژاد، پ‍ژوهشگر پولی و بانکی
جعفر قادری، عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز
محمود کریمی بیرانوند، پ‍ژوهشگر اقتصاد انرژی
محمد کهندل، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
غلامرضا محمدپور، عضو هیأت علمی سابق دانشگاه خلیج فارس
مهدی مذهبی، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
مهدی موحدی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
الیاس نادران، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
سیدرضا نخلی، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
محمدتقی نظریان مفید، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
محمد نعمتی، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
سیدمحسن نیکوخواه خوش‌کلام، پ‍ژوهشگر اقتصاد ایران
سجاد یگانه، پژوهشگر اقتصاد ایران و مدرس مدعو دانشگاه ارومیه
علی یوسفی‌نژاد، عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه امام حسین(ع)