حذف کارت سوخت بدون مجوز مجلس!

کارت سوخت به عنوان مدلی بومی برای کنترل مصرف سوخت، از زمان اجرای آن تاکنون با توجه به رشد بیش از دو برابری تعداد خودرو در کشور، میزان مصرف بنزین را تقریبا ثابت نگه داشته بود. رشد تقاضای سالانه بنزین در زمان آغاز سهمیه بندی بنزین حدود 10 درصد بود که با اجرای سامانه هوشمند عرضه سوخت به کمتر از 2 درصد تنزل پیدا کرد و با تداوم استفاده از کارت سوخت، رشد تقاضای بنزین به حدود صفر رسیده بود.

پس از لغو نظام سهمیه‌بندی بنزین در خرداد 94 عملا کارایی کارت سوخت از بین رفت و مردم دیگر رغبتی برای استفاده از کارت سوخت نداشتند، چون می‌توانستند بدون محدودیت از بنزین استفاده کنند. نتیجه این اتفاق را می‌توان در سال 95 مشاهده کرد، زیرا مصرف بنزین در سال95 رشد بیش از 5 درصد را تجربه کرده که در 12 سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

استفاده از کارت سوخت برای اصلاح قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، امکان شناسایی خودروهای فرسوده، استفاده از کارت سوخت برای کاهش آلودگی هوا، تعیین کرایه حمل‌ونقل عمومی و اطمینان از عدم قاچاق در جایگاه‌های سوخت از مزیت‌های استفاده از کارت سوخت در عرضه بنزین کشور است.

اما پیشینه ماندن یا حذف کارت سوخت، داستانی پرفراز و نشیب را دنبال کرده است. زنگنه در برنامه «اقتصاد ایران» شبکه پنج سیما نیز در تاریخ 18 خرداد 94 گفته بود: نمی‌خواهیم کارت سوخت را حذف کنیم، چرا که اطلاعات مناسبی می‌دهد. او در نشست شهریور 94 خود نیز بشدت از کارت سوخت دفاع کرد و گفت وزارت نفت به دنبال حفظ سامانه کارت سوخت است و از کارشناسان خواسته پیشنهادهای خود را ارائه کنند. زنگنه در همان نشست گفت: ما علاقه داریم کارت هوشمند سوخت حفظ شود و برای این کار می‌توانیم بگوییم کارت جایگاه‌داران اصلا نباشد یا محدود شود.

اما زنگنه در 20 بهمن 94 تصریح کرد، موافق تداوم استفاده از این کارت‌ها به دلیل هزینه‌های بالای این کار و استفاده‌نکردن از اطلاعات تولیدی آن در سال‌های قبل نیست.

اما با آن که نهادهای پژوهشی معتبر و غیرسیاسی کشور از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس بارها بر حفظ این سامانه تاکید کرده اند وزارت نفت و به صورت خاص زنگنه خواستار حذف کارت سوخت است.

در همین ارتباط بهرام‌نیا، عضو کمیسیون انرژی مجلس در 18 فروردین 96 درباره بررسی حذف یا حفظ کارت سوخت در مجلس گفت: جلوگیری از قاچاق سازمان یافته و کانتینری سوخت با توجه به وجود سامانه‌های هشدار ورودی و خروجی تعبیه شده در سامانه هوشمند سوخت یکی از فواید وجود و حفظ کارت سوخت است.

همچنین هدایت‌الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در 17 فروردین96 عنوان کرد:کارت سوخت باعث کاهش قاچاق سوخت و همچنین کاهش واردات سوخت می‌شود. وی همچنین افزود: کارت سوخت، سیستم هوشمند بسیار خوبی بود که طراحی شد و مدیریتی که با آن طرح آغاز شد مانند دونرخی کردن قیمت سوخت باعث موفقیت این طرح شد.

با وجود این، متاسفانه خبرهای تائید نشده حاکی از آن است که همه چیز برای حذف کارت در جایگاه‌ها آماده شده و به احتمال زیاد از ابتدای اردیبهشت اجرا خواهد شد. البته سامانه باقی می‌ماند و اطلاعات آن منتقل می‌شود، ولی ارتباط آن با مردم قطع می‌شود که بسیار نتیجه بدی است چرا که در صورت تحریم مجدد ایران، احیای کارت سوخت در جامعه، بار روانی سنگینی دارد و کشور را دچار مشکل می‌کند.

بنابراین با توجه به اهمیت حفظ کارت سوخت در مدیریت مصرف، نظارت و پایش توزیع آن در کشور و اطلاعات ارزشمند آن برای تصمیم‌گیری در حوزه حمل و نقل ضروری است مجلس شورای اسلامی مانع حذف آن شود.