فرهنگ‌سازی؛ میوه سریال‌های «هر شبی»

مدتی‌ است که تلویزیون سریال‌ هر شبی به این معنا نداشته تا این‌که فاصله تولید و پخش سریال دیوار به دیوار به دلایلی کوتاه شد و این سریال توانست تا اندازه‌ای به یک اثر هرشبی شباهت پیدا کند.

همزمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و به موازات برگزاری‌ مناظره‌ها و نشست‌ها و سخنرانی‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری، سریال «دیوار به دیوار» هم یک انتخابات برگزار کرد؛ اهالی عمارت نبش کوچه شیرین در انتخاباتی مهم و البته بسیار سرنوشت‌ساز از بین خاورخانوم یا همان پارمیدا و آقای مشیری، مدیر ساختمان را انتخاب کردند!

بازسازی طنزآلود و فرحبخش فضای انتخاباتی کشور در سریال دیوار به دیوار، استفاده از تکیه‌کلام‌ها و اشارات و کنایه‌های آشنا در دوره انتخابات، اشاره طنزآمیز به برخی اتفاقات رخ داده در متن و حاشیه انتخابات ریاست‌جمهوری و شوخی با مقوله رقابت انتخاباتی به برخی قسمت‌های اخیر سریال دیوار به دیوار شادابی و طراوت بخشید و به آن جلوه‌ای دوباره داد.

این اولین‌بار نیست که یک طنز تلویزیونی و یک اثر هرشبی به مساله انتخابات و رای‌گیری می‌پردازد و لبخندی بر لب تماشاگران می‌نشاند؛ پیشتر در سریال‌هایی که در زیر عنوان «هرشبی» جای می‌گیرند، این اتفاق رخ داده و معمولا هم رضایت مخاطبان را به دنبال داشته اما طبیعی است همزمانی این موضوع با برگزاری انتخابات واقعی طعم و مزه مطلوب‌تری دارد.

کوتاهی فاصله بین زمان نگارش فیلمنامه به‌طور طبیعی و در سایر انواع سریال‌های تلویزیونی ایراد و نقص محسوب می‌شود و حتما به نتیجه کار ضربه وارد خواهد کرد اما همین اتفاق در سریال‌های هرشبی یک مزیت است و حتی از جمله ویژگی‌ها و شاخصه‌های این نوع آثار محسوب می‌شود. مهم‌ترین و جدی‌ترین کارکرد یک سریال‌ هر شبی، تلنگر به مسائل اجتماع و مشکلات و آسیب‌هاست؛ بنابراین هر قدر موضوعات و نکات مطرح شده در این آثار ملموس‌تر باشد و با رخدادهای مهم اجتماعی همزمان مطرح شود، نتیجه و تاثیری دو چندان خواهد داشت. به عبارتی، سریال‌های هر شبی اعتبار و اهمیتشان را از تازگی‌، طراوت، میزان تاثیرگذاری و جذابیتی به‌دست می‌آورند که ناشی از طرح مسائل روز جامعه است و پرداختن به رخدادهای مهم اجتماعی و فرهنگی. اگر قرار باشد سریال‌های هر شبی از این ویژگی‌ مهم خالی باشند و در آنها نشانی از طنز و نقد مسائل روز جامعه نباشد، فلسفه وجودی و کارکرد چنین سریال‌هایی چه می‌تواند باشد؟!

سریال‌های هر شبی هویتشان را وامدار طرح و توضیح موضوعاتی هستند که دغدغه مردم محسوب می‌شود و به همین دلیل است که در تولید آنها به امکانات ساده و لوکیشن‌‌های بسیار محدود بسنده می‌شود. این سریال‌ها اگر از ویژگی‌ها و جنبه‌های هنری قابل تامل برخوردار نبوده یا با موضوعات عمیق و تفکربرانگیز میانه‌ای نداشته باشند اما در عوض با طرح مسائل ملموس اجتماعی و بهره‌گیری از قدرت جادویی طنز، نقش فوق‌العاده‌ای در فرهنگ‌سازی دارند و به همین دلیل می‌توانند با اهداف و عملکردهای رسانه‌ای مانند تلویزیون همسو شوند و به مرور تاثیرات قابل توجهی به‌دنبال داشته باشند.

آذر مهاجر