به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا، در کنار منابع غنی نفت و گاز قطر، این کشور در حوزه دریایی و هوایی نیز در طول سالهای گذشته عملکرد قابل دفاعی داشته است. عملکردی که حالا و با محدود شدن تردد کشتی ها و هواپیماهای این کشور در منطقه احتمالا مشکلات جدی برای مدیریت آنها به وجود خواهد آورد.
با توجه به اینکه از نظر موقعیت جغرافیایی، قطر برای ارتباط با کشورهای شمالی و غربی خود مسیری بهتر از آسمان عربستان سعودی و سپس مصر ندارد با توقف ارتباطات اقتصادی باید هواپیماهای این کشور مسیری دیگر را انتخاب کنند.
طبق برآوردهای صورت گرفته در حال حاضر تنها شرکت هواپیمایی قطر ایرویز با داشتن بیش از ۲۰۰ هواپیمای فعال و سفارش حدود ۲۰۰ فروند هواپیمای جدید به عنوان یکی از بزرگترین ایرلاینهای جهان فعالیت میکند و به ۱۵۰ مقصد بینالمللی تردد دارد که بخش قابل توجهی از آنها به اروپای غربی و ایالات متحده آمریکا مربوط میشود.
با محدودیتهای جدی که در مسیر تردد هواپیماهای قطری به وجود آمده به نظر میرسد عبور از آسمان ایران بهترین و در عین حال تنها گزینه آنها خواهد بود. هرچند که در این بین آسمان عراق نیز برای قطریها در دسترس است اما مشکلات سیاسی و ناامنیهایی که در این کشور وجود دارد ترجیح مسوولان اقتصادی قطر را به سمت ایران خواهد آورد. موضوعی که در عین حال که برای کشور منابع مالی جدید به وجود میآورد نفوذ ایران را نیز در عرصه اقتصادی منطقه بالا خواهد برد.
در کنار آن عبور کشتی ها و نفت کشهای قطری نیز در منطقه با محدودیتهایی مواجه خواهد شد. هرچند عبور از آب های آزاد برای این کشور ممکن است اما همکاریهای تجاری و اقتصادی با بنادر منطقه در حال حاضر جزو گزینههای قطر نخواهد بود و از این رو ایران میتواند در حوزه ترانزیت و ترانشیب دریایی به عنوان محور تعامل اقتصادی قطر در منطقه خود را معرفی کند.
هرچند هنوز دولت قطر برنامه ریزیهای جدید اقتصادی خود را اعلام نکرده، اما قطعا در هر برنامهای که مطرح شود نام ایران به عنوان یکی از اصلیترین شرکای تجاری و منطقهای دوحه مطرح خواهد شد.
جنجال بر سر اظهارات منسوب به امیر قطر
همچنین ، به نظر میرسد قطع رابطه با قطر در ادامه انتشار اظهاراتی به نقل از امیر قطر علیه عربستان سعودی و در حمایت از ایران باشد که هفته گذشته از خبرگزاری دولتی این کشور منتشر شد. مسئولان قطری پس از ساعاتی این اظهارات را تکذیب و اعلام کردند که سایت خبرگزاری قطر هک شده بوده، اما رسانههای عربی خبر هک شدن این سایت را نپذیرفته و با استناد به موضعگیریهای مشابه امیر قطر در سالهای گذشته موجی علیه قطر به راه انداختند که در روزهای بعد ادامه یافت و سرانجام به قطع رابطه با قطر منجر شد.
به گزارش بی.بی.سی، قطع رابطه با قطر از سویی شکافی درون شورای همکاری خلیج فارس میآفریند و از سوی دیگر به صف بندیهای تازهای در منطقه منجر میشود. قطر اکنون عملا از این شورا اخراج شده اما از پنج عضو باقیمانده، دو عضو یعنی کویت و عمان هنوز حاضر نشدهاند درخواست عربستان را برای همراهی در قطع رابطه با قطر بپذیرند.
در سوریه نیز که هم قطر و هم عربستان سعودی از گروههای مسلح مخالف نظام حمایت تسلیحاتی و سیاسی و مالی می کنند، امکان دارد این گروهها رو در روی هم قرار بگیرند و جبهه تازهای گشوده شود که تضعیف موقعیت مخالفان را در پی داشته باشد.
سرزمینهای فلسطینی نیز میتواند شاهد تنشهای تازه میان حماس شود که مورد پشتیبانی قطر است و جنبش فتح که از جانب عربستان سعودی حمایت میشود.
در این میان، نقش ترکیه هم میتواند قابل توجه باشد چون این کشور تاکنون مواضعی نزدیک به قطر داشته و از سال گذشته با عربستان سعودی زاویه پیدا کرده است.
قطر اکنون عملا در محاصره قرار گرفته و نزدیکترین کشوری که میتواند با آن ارتباط لجستیکی داشته باشد ایران است. این وضعیت فرصتی برای ایران فراهم میآورد.
اگر قطر با ایران همراهی کند ضربه بزرگی به تلاشی است که عربستان سعودی برای گردآوردن دولتهای عرب و مسلمان برای انزوای ایران به خرج داده و عملا جریانهای سیاسی و دولتهای مورد حمایت قطر در صف مقابل عربستان سعودی و همسو با ایران قرار میگیرند.
اگر رویارویی عربستان سعودی و قطر شدت بیشتری بگیرد و به تغییراتی در مواضع منطقه ای قطر بینجامد حتی این احتمال را هم میتوان در نظر گرفت که قطر مانند گذشته رابطهاش را با حزب الله لبنان بهبود بخشد و در سوریه نیز چه بسا موضع خود در ضدیت با نظام را تغییر دهد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد