به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد مقاومتی، ایمیلهای منتشر شده هیلاری کلینتون نشان داده است وزارت خارجه آمریکا از هیچ اقدامی درخصوص مقابله با تلاش برای ایجاد ارزهای دیگر و محدود شدن رواج دلار در تجارت خارجی دریغ نکرده است. در سالهای اخیر کشور روسیه اقدامات متعددی در تضاد با منافع آمریکا انجام داده است. به طور مثال اقدامات این کشور در بحران خاورمیانه در تضاد با منافع آمریکا در این منطقه است و این مساله موجب نارضایتی آمریکا از روسیه شده است. اما این اقدامات روسیه دلیل اصلی نارضایتی آمریکا از روسیه نیست.
یکی از دلایل اصلی که آمریکا همواره کشور روسیه را به انجام فعالیتهای مجرمانه متهم میکند، اقدامات این کشور برای به خطر انداختن جایگاه دلار در تجارت جهانی و جایگاه دلار به عنوان گزینه اول ذخایر خارجی کشورهاست.
روسیه در سالهای اخیر از دو طریق تلاش کرده است جایگاه دلار را تضعیف کند. اولین کار روسیه تلاش برای نفوذ به ساختار سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک و متقاعد کردن این کشورها برای کنار گذاشتن نظام پترودلار بوده است. اگر کشورهای صادرکننده نفت تصمیم بگیرند نفت خود را با ارزی غیر از دلار به فروش برسانند، ضربه سختی به اعتبار دلار آمریکا وارد خواهد شد.
دومین کار روسیه تلاش برای ایجاد یک نظام مالی با پشتوانه طلا و تقویت روبل بوده است. در این صورت واحد پولی روسیه میتواند به عنوان یکی از معتبرترین واحدهای پولی جهانی مطرح شود و علاوه بر نشان دادن ضعف دلار در نداشتن هیچ پشتوانه مطمئن، جایگاه دلار را نیز از این طریق به خطر بیندازد.
درحال حاضر بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشورهای غربی این سناریو را مطرح میکنند که امکان بازگشت نظام مالی جهان به یک نظام با پشتوانه طلا وجود ندارد. دلیل اصلی این کارشناسان کمبود میزان طلای موجود به منظور پشتوانهسازی برای پول خلق شده است، اما نکته اصلی محدود شدن دولتها در امکان خلق پول در صورت استفاده از طلا به عنوان پشتوانه پولهای چاپ شده است.
درحال حاضر دولتها و بانکهای مرکزی قدرت خلق پول زیادی دارند به طوری که براحتی میتوانند هر میزان پول که لازم بدانند را منتشر کنند. اما در صورتی که از طلا به عنوان پشتوانه پول استفاده شود، قدرت خلق پول دولتها و بانکهای مرکزی بشدت محدود میشود.
اما حقیقت آن است که امکان استفاده از نظام پولی با پشتوانه طلا در دنیا وجود دارد و در صورتی که در سطح کشورهای جهان پیادهسازی شود، قیمت طلا بخوبی نشاندهنده نحوه عملکرد بانکهای مرکزی خواهد بود. در این صورت چنانچه کشوری بدون مسئولیت پذیری اقدام به چاپ پول کند، نرخ برابری طلا به این واحد پولی افزایش خواهد یافت و نشاندهنده عملکرد بد این کشور خواهد بود.
در بین ایمیلهای منتشر شده از هیلاری کلینتون در زمان حضور در پست وزارت خارجه آمریکا که از سوی ویکی لیکس منتشر شده است نیز اهمیت رواج دلار در جهان برای آمریکا و مقابله با ارزهای با پشتوانه طلا مشهود است. طبق این اسناد، یکی از دلایل اصلی حمله غیرقانونی آمریکا به لیبی و در نهایت کشته شدن معمر قذافی، رهبر وقت لیبی نیز تلاش این کشور برای ایجاد یک واحد پولی با پشتوانه طلا به منظور استفاده توسط کشورهای آفریقایی بوده است.
ایجاد یک واحد پولی با پشتوانه طلا و استفاده از آن توسط کشورهای آفریقایی علاوه بر این که میتوانست در تقویت رشد اقتصادی این کشورها مؤثر باشد، میتوانست به این کشورها در خروج از سلطه آمریکا و کشورهای اروپایی کمک قابل توجهی کند. به طور خاص استفاده از یک ارز جدید به میزان قابل توجهی از نیاز کشورهای آفریقایی به دلار آمریکا کم میکرد.
طبق ایمیلهای منتشر شده هیلاری کلینتون، دلیل اصلی ناتو از برکنار کردن قذافی، تلاش او برای رواج استفاده از واحد پولی با پشتوانه طلا در بین کشورهای آفریقایی بوده است. دلیل دوم نیز منابع عظیم نفت لیبی و ضرورت همراستایی این کشور با سیاستهای نفتی آمریکا بوده است.
به طور خاص فرانسه نیز ذخایر عمده طلا و نقره لیبی را به عنوان خطری بالقوه برای ایجاد ارزی با پشتوانه طلا و افزایش قدرت قذافی در منطقه میدانست.
ایمیلهای رد و بدل شده نشان میدهد نیکولاس سارکوزی، رئیسجمهور وقت فرانسه نیز با پنج هدف مشخص اقدام به حمله به لیبی کرده است: در دست گرفتن منابع نفتی لیبی، تضمین حفظ قدرت اثرگذاری فرانسه در منطقه، افزایش اعتبار سارکوزی در عرصه سیاست داخلی فرانسه، اثبات و نمایش قدرت نظامی فرانسه و مقابله با اثرگذاری قذافی بر حوزه نفوذ فرانسه در آفریقا، پنج هدف سارکوزی از این جنگ بوده است.
رواج دلار در تجارت جهانی فواید زیادی برای آمریکا و متحدان آن دارد و بنابراین میتوان گفت یکی از دلایل اصلی تبلیغات سوئی که در رسانههای غربی علیه روسیه و چین مطرح میشود، اقدامات این کشورها در راستای محدود کردن دلار است. به طور مثال میتوان گفت دلیل اصلی تحریم روسیه در سال 2013 میلادی بحران اوکراین نبوده است. بلکه بحران اوکراین تنها بهانهای برای اعمال تحریم علیه کشوری بوده است که تلاش کرده نقش دلار را در تجارت جهانی محدود کند و به رواج پترودلار پایان دهد.
منبع: دیلی اکونومیست
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد