اما و اگرهای توزیع کنترل شده مواد مخدر

حجت‌الاسلام حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با اعلام این خبر به ایرنا توضیح داده است که باتوجه به تاکید ویژه‌ای که در سیاست‌های کلی نظام بر لزوم انقطاع رابطه معتادان و قاچاقچیان صورت گرفته است، مقرر کردیم دولت، مواد مخدر رقیق در اختیار معتادان قرار دهد تا این افراد بتوانند بتدریج ترک کرده و به‌جای آن‌که جلب قاچاقچیان مواد مخدر شوند، به‌سمت نظام آمده و از طریق مجاری رسمی نیاز خود را برطرف کنند.

در واقع، هدف این است که فرد معتاد با قاچاقچی در ارتباط نباشد تا زمینه ترک او فراهم شود، اما تا وقتی فرد معتاد، جنسش را از قاچاقچی تامین کند، انتظار برای ترک کردن فرد معتاد چندان منطقی نیست.

پیشنهاد توزیع رسمی مواد مخدر سبک در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز تصویب شده و حالا در انتظار رای گیری در صحن علنی مجلس و تصمیم نهایی شورای نگهبان است.

به گفته نوروزی، موادمخدری هم که طبق این تصمیم توزیع خواهد شد، در واقع شامل‌‌ همان متادون و موادی رقیق‌تر از مواد مخدر قبلی است که اختیار تصمیم‌گیری درباره آن نیز از طریق آیین‌نامه مشخص می‌شود.

این آیین‌نامه نیز قرار است از سوی وزارت دادگستری و ستاد مبارزه با مواد مخدر به‌صورت مشترک تهیه شود و پس از تصویب هیات وزیران، امکان اجرایی شدن پیدا می‌کند.

در این تصمیم مجلس، جایگزینی برای مواد مخدر صنعتی در نظر گرفته نشده است. تصمیم‌گیری در این مورد نیز به گفته نوروزی، در‌‌ همان آیین‌نامه اجرایی انجام خواهد شد و در نهایت هدف این است که رابطه معتادان و قاچاقچیان، قطع شود.

آن‌طور که نوروزی خبر داده، نمایندگان همه مراجع و قوای دخیل در این مساله در جلسه کمیسیون قضایی مجلس حضور پیدا کردند و همگی نظر مثبت داشتند.

با وجود موافقت همه مراجع تصمیم‌گیرنده با پیشنهاد توزیع رسمی موادمخدر سبک، باید منتظر بود که بزودی توزیع رسمی موادمخدر سبک در برخی مراکز ویژه آغاز شود.

توزیع رسمی مواد مخدر، پاک نکردن صورت مساله است

زمانی که قرار بود متادون یا شربت تریاک به شکل رسمی بین معتادان توزیع شود، در ابتدا مقاومت‌ های جدی در برابر این تصمیم وجود داشت که البته رفته رفته این مخالفت‌ها کمرنگ شد. درخصوص توزیع موادمخدر سبک هم می‌توان پیش‌بینی کرد که در ابتدای اجرای این تصمیم، این‌گونه مخالفت‌ها وجود داشته باشد.

دکتر فروهر تشویقی، کارشناس حوزه اعتیاد و بنیانگذار جمعیت خیریه تولد دوباره، در گفت‌وگو با جام‌جم، این تصمیم را موثر و مثبت می‌داند و می‌گوید: در سال‌های گذشته نیز بحث توزیع رسمی موادمخدر سبک را در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح کردم و توضیح دادم که وقتی می‌توانیم از شربت تریاک برای کاهش وابستگی معتادان استفاده کنیم، چرا باید به سمت توزیع متادون برویم، زیرا متادون برای درمان معتادان خارجی تولید شده است، در حالی که ما یک الگوی مصرف ملی به اسم تریاک داریم و می‌توانیم از شربت تریاک برای کمک به معتادان استفاده کنیم.

توزیع رسمی موادمخدر سبک، راه‌حلی کم‌آسیب برای درمان معتادان است که می‌تواند جایگزین موادمخدر پرخطر باشد.

گرچه به گفته تشویقی، امکان دارد توزیع رسمی موادمخدر، اشکالاتی هم داشته باشد، اما قطعا فواید این کار، بسیار بیشتر از معایب آن خواهد بود.

این‌که دولت به جای پاک کردن صورت مساله، به فکر حل مشکل بیفتد و درمان معتادان را در اولویت قرار بدهد، از جمله فواید توزیع رسمی و حساب شده موادمخدر است که تشویقی به آن اشاره می‌کند.

به اعتقاد این کارشناس حوزه اعتیاد، این کار ضربه‌ای هم به اقتدار دولت نمی‌زند و اتفاقا سطح بالای خدمت‌رسانی دولت به همه اقشار جامعه را نشان خواهد داد.

مراقب ناهمواری‌های مسیر باشیم

هر تصمیم کلانی برای اجرا در سطح ملی نیاز به آسیب‌شناسی دارد و مشکلات اجرایی آن باید احصا شود. با احصای این مشکلات است که می‌توان گام‌های بعدی را با اشتباه کمتری برداشت.

حمزه امینی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، تاکید دارد که این طرح به‌طور کلی، طرح خوبی است که می‌تواند الگوی مصرف موادمخدر پرخطر را کاهش دهد، اما در این مسیر باید به برخی آسیب‌های پیش‌روی این تصمیم نیز دقت شود.

امینی تصریح می‌کند: باید در این طرح، دست مافیا و افرادی که می‌خواهند از این تصمیم خوب، سوءاستفاده کنند، جلوگیری شود. یعنی باید مراقب باشیم که این توزیع رسمی مواد مخدر، زمینه‌ای برای رشد مافیای موادمخدر نشود و این موادمخدر، به شکل غیررسمی در بازار توزیع نشود.

نظارت جدی بر روند این کار نیز یک ضرورت جدی است که امینی به آن اشاره دارد. به گفته او، باید به طور قاطع با افرادی که بخواهند از این تصمیم در جهت منافع شخصی‌شان استفاده کنند، برخورد قانونی شود.

زمانی که متادون و شربت تریاک هم به شکل رسمی توزیع شد، در همان زمان نیز این مساله مطرح شد که برخی افراد از این موضوع سوءاستفاده می‌کنند و این فرآیند قانونی به ابزاری برای سودجویی برخی افراد تبدیل شده است. به همین دلیل نیاز است که این بار در توزیع رسمی مواد مخدر سبک، دقت و حساسیت بیشتری اعمال شود تا برخی افراد از قانون علیه قانون، سوءاستفاده نکنند.

امینی هم به ضرورت وجود همین حساسیت‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: باید در تشخیص افراد معتاد نیز دقت زیادی انجام شود تا این موادمخدر سبک به منظور درمان و کاهش وابستگی فرد معتاد توزیع شود تا رفته‌رفته، فرد معتاد به سمت پاکی برود، اما مشکل عمده اینجاست که سیستم آمارگیری کشور در حوزه اعتیاد ناقص است و دقیقا نمی‌دانیم که چه تعداد معتاد و با چه الگوی مصرفی در کشور زندگی می‌کنند.

البته در نوع ماده مخدر سبکی هم که قرار است توزیع شود، تشکیک وجود دارد، زیرا این موادمخدر سبکی که از طریق مجاری رسمی توزیع خواهد شد، با کمک همان مواد مخدر کشف شده در کشور تولید می‌شود که ناخالصی فراوانی دارد. بنابراین برای تهیه شربت تریاک یا هر ماده مخدر سبک دیگر، باید کار کارشناسی دقیقی انجام شود تا مواد مخدر سبک و کم‌آسیب بین معتادان هدف توزیع شود.

امین جلالوند - جامعه