تربیت نسل سالم در مدارس طبیعت

آشتی دادن مردم با طبیعت نکته دیگری است که باید به آن پرداخت، ‌چراکه خطای بزرگی داشته‌ایم و آن این که بچه‌ها را از طبیعت جدا کرده‌ایم. ما خیلی زود آنها را به مدرسه می‌فرستیم تا مطالبی به آنها آموزش داده شود که ذهن‌ و روحیه کودک برای پذیرفتن آنها آماده نیست‌.

این در حالی است که بهترین شیوه برای یادگیری کودکان تا 12 سالگی بازی در طبیعت است، آن هم بدون برنامه‌ریزی از جانب بزرگ‌ترها. اگر چنین امکانی برای بچه‌ها فراهم شود، بچه‌ها به طبیعت علاقه‌مند و به انسان‌های توانایی تبدیل می‌شوند.

مدارس طبیعت، چاره کار

متاسفانه امروزه بچه‌های ما ناتوان هستند و در بزرگسالی نیز با طبیعت بیگانه می‌شوند. این خطای بزرگی است که مرتکب شده‌ایم و حل و فصل ‌آن در شهرهای بزرگ که فضاهای طبیعی و محله‌ها از بین رفته و مردم در آپارتمان‌ها زندگی می‌کنند، راهکاری وجود ندارد بجز این که مدارس طبیعت را گسترش دهیم.

‌در مدارس طبیعت، ‌کودکان با یکدیگر در محیط طبیعی بازی می‌کنند و کسی به آنها چیزی‌ را امر و نهی نمی‌کند.

کودکان هر کاری دوست دارند، انجام می‌دهند و چون با حیوان و گیاه ‌تعامل پیدا می‌کنند عاشق طبیعت می‌شوند. انگیزه افرادی مانند من یا اسکندر فیروز (پدر سازمان حفاظت محیط زیست) که حدود 70 سالگی به دنبال ایجاد مدارس طبیعت هستند از دانشگاه نیامده است، ‌بلکه از بازی در طبیعت آمده است.

اما این روزها چنین امکانی برای کودکان ما وجود ندارد و اگر این مساله را از نو تجدید نکنیم‌، مطمئن باشید همه طبیعت را خواهیم باخت.

طبیعت را به که بسپاریم

تصور کنید اکنون همه عرصه‌های طییعی ما به شرایط پیش از تخریب برگشته است،‌ مثلا دریاها پرماهی هستند، رودخانه‌ها جاری‌ و تالاب‌ها پرآب است، مراتع سرسبزند و حتی یک درخت از جنگل‌هایمان کم نشده است‌.

این امانت را قرار است به نسل آینده تحویل بدهیم، اما درشرایط کنونی چنین امانتی را به چه افرادی باید داد. هیچ نسل علاقه‌مند نیست این امانت را قبول کند و مانند شیره جان از آن مراقبت کند.

در واقع چنین نسلی تربیت نشده است و این تربیت پیش از ارائه شدن در مدارس باید به شکل پرورشی و از طریق بازی در طبیعت ارائه شود‌‌.

مدارس طبیعت جوانه می‌زنند

راه برای ایجاد مدارس طبیعت هموارتر از گذشته است. سه سال پیش فقط یک مدرسه داشتیم و هیچ دستگاه دولتی متولی آن نبود. آموزش و پرورش حتی تهدید می‌کرد اگر از لفظ مدرسه طبیعت استفاده کنیم ما را به دادگاه می‌کشاند، یعنی هیچ گونه‌ پشتیبانی دولتی نداشتیم، اما امروز سازمان حفاظت محیط زیست متولی این مساله شده است.

اکنون بیش از 44 مدرسه سبز در کشور فعال است و ان‌شاءالله تا انتهای سال تعدادشان دو برابر می‌شود. برای نمونه در اصفهان پنج مدرسه طبیعت وجود دارد و در همه استان‌ها بجز سیستان و بلوچستان مدرسه سبز دایر شده است.

کمک به مدارس طبیعت

وزیر آموزش و پرورش نیز امیدوار است دست برخی موسسات سودجو که کودکان را به ارائه تست و امتحان بسته‌اند، از مدارس کوتاه شود‌. وزیر می‌گوید کنکور بلای جان آموزش و پرورش شده است. بسیاری از خانواده‌ها به مدارس سبز علاقه‌مند شده‌اند. اینها باعث امیدواری است، اما هنوز هیچ قانونی برای حمایت از مدارس طبیعت نداریم و باید برای این کار تلاش کرد‌.

‌باید به آینده مدارس طبیعت امیدوار بود. چراکه سازمان جنگل‌ها وعده داده شرایطی ایجاد می‌کند تا به افرادی که قصد ایجاد مدارس طبیعت دارند، کمک شود.‌ سازمان تحقیقات کشاورزی نیز حاضر است زمین در اختیار مدارس طبیعت بگذارد. در برخی مناطق نیز شهرداری‌ها همکاری می‌کنند.

البته خیران نیز پیشقدم شده‌اند. خانمی در مشهد حدود 2500 متر زمین برای تاسیس مدرسه هدیه کرده است.

مشق عشق در مدارس طبیعت

در حال حاضر در مدارس طبیعت بچه‌های سه تا 12 سال پذیرفته می‌شوند، البته بچه‌های کوچک‌تر نیز به این مدارس نیاز دارند، اما چون کودکان کم‌سن‌تر باید ‌با یکی از والدین بیایند هنوز امکان بودن آنها فراهم نشده است.‌ از طرفی در مدارس طبیعت والدین نباید حضور داشته باشند، چون عملا در بازی کودکان مداخله می‌کنند.

در مدارس طبیعت ما تسیهل‌گرانی داریم که از امنیت و ایمنی بچه‌ها محافظت می‌کنند. در این میان بچه‌ها امپراتور مدرسه هستند، چون هر کاری دوست داشته باشند به صورت جمعی یا فردی و در هر عرصه‌ای انجام می‌دهند‌. آنچه مدرسه تامین می‌کند بستری غنی از نظر پستی و بلندی، انواع گیاه و گونه‌های جانوری، امکانات آموزشی یا کارگاه مناسب است تا بچه‌ها به دلخواه، خودشان انتخاب کنند‌.

برخی مدارس طبیعت در روزهای تعطیل فعالیت نمی‌کنند، اما مدارس طبیعت هیچ وقت به دلیل سرما یا آلودگی هوا تعطیل نمی‌شوند و حتی ‌قرار است در آینده مدارس طبیعت همیشه و حتی شب‌ها نیز فعال باشند، زیرا کودکان در شب می‌توانند ستاره‌ها یا حیوانات شبزی را ببینند.

در این مدارس به کودکان مدرکی داده نمی‌شود، یعنی مطلقا مدرکی وجود ندارد و بچه‌ها فقط در این مدارس توانا می‌شوند. دغدغه ما تربیت نسلی سالم است، چون نسل کنونی همه جور مدرک دارند، اما نمی‌توانند کار کنند یا شاد باشند.

عبدالحسین وهاب‌زاده

بانی مدارس طبیعت