جان تازه گردشگری سلامت در 15 شهر و استان

به گزارش جام‌جم، براساس تعریف‌های سازمان جهانی جهانگردی یکی از اهدافی که می‌تواند گردشگر را برانگیزد تا عزم سفر کند، مسافرت برای کسب سلامت (حفظ، بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد) است، که از آن به گردشگری سلامت تعبیر می‌کنند.

گردشگری سلامت (توریسم‌درمانی) از دهه 1990 در سطح دنیا رو به گسترش نهاد و مورد توجه جدی قرار گرفت. در کشور ما نیز اولین بار در سال 82 از سوی وزارت بهداشت و از سال 83 و پس از ادغام سازمان میراث فرهنگی و سازمان‌ ایرانگردی و جهانگردی نیز از سوی این سازمان مورد توجه قرار گرفت.

ظرفیت‌های ایران

ارزان بودن قیمت تمام‌شده درمان در کشورمان به نسبت کشورهای اروپایی، کیفیت بالای تجهیزات پزشکی و همچنین حاذق بودن پزشکان در کشورمان باعث جذب بیماران خارجی زیادی طی سال‌های گذشته به سمت بهداشت و درمان ایران شده است. اما به دلیل نوپا بودن این بخش، فعالیت محدود، سنتی و غیرمنسجم دفاتر خدمات گردشگری (که عملا پای دلالان زیادی را نیز به این عرصه باز کرد) و درنهایت شکل نگرفتن شرکت‌های تخصصی و سامانه مشخصی در این زمینه باعث شد برخی بیماران خارجی به دام شبکه دلالی بیفتند که با فعالیت نامناسب و غیرحرفه‌ای خود، نه تنها در پاره‌ای از اوقات به وجهه کشور خدشه وارد کرده، بلکه باعث کاهش شدید بیماران خارجی در سال‌های اخیر به کشورمان و سوق دادن آنها به سوی سایر کشورهای آسیایی شده‌اند.

کاهش توریست‌های درمانی

حدود یک ماه پیش سید جمال الدین نیکنام، معاون درمان تامین اجتماعی آذربایجان‌شرقی (به عنوان یکی از استان‌های مرزی پذیرنده گردشگران سلامت) ضمن ارائه گزارشی، در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد با وجود ارتقای سطح بیمارستان‌های این استان و شهر تبریز، آمار گردشگران سلامت در آذربایجان به یک‌صدم گذشته کاهش یافته است که باید این موضوع به سرعت آسیب‌شناسی شود.

اقدام جدی

طی سال‌های گذشته سازمان‌ها و نهادهای متعددی برای ورود گسترده، علمی و سازماندهی شده، به بخش گردشگری سلامت تلاش کردند، اما درنهایت این سازمان تامین اجتماعی بود که توانست از حدود دو سال پیش و با تشکیل هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی، عملا استارت این کار را زده و مطالعات، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری خود را برای ورود به عرصه گردشگری سلامت آغاز کند. نتیجه تلاش این سازمان عمومی ارائه بسته‌ای است که فردا ( سه‌شنبه) از آن رونمایی خواهد شد؛ بسته‌ای از خدمات کامل درمانی که از سوی 22 بیمارستان مجهز ایران به بیماران متقاضی 30 کشور جهان ارائه خواهد شد.

محمدابراهیم لاریجانی، مجری طرح گردشگری پزشکی سازمان تامین اجتماعی دراین باره به جام‌جم می‌گوید: برنامه بخش گردشگری سازمان تامین اجتماعی برای جذب توریسم سلامت، به‌صورت هدفمند و سازماندهی شده و به این ترتیب است که تعداد زیادی از بهترین بیمارستان‌های داخل کشور (شامل 17 بیمارستان تامین اجتماعی و پنج بیمارستان خصوصی)، 200 پزشک تامین اجتماعی، 50 پزشک بخش خصوصی با بهترین امکانات خدماتی درمانی و بسته‌ای حاوی خدمات گردشگری یعنی هتل، ویزا، ترنسفر، مترجم و تور گردشگری در صورت نیاز متقاضیان، به بیماران خارجی در 30 کشور جهان خدمات ارائه خواهند داد.

به گفته لاریجانی، 15 بیمارستان از 17 بیمارستان تامین اجتماعی حاضر در این طرح ( که از بین 75 بیمارستان تامین اجتماعی انتخاب شده‌اند) در استان‌های سراسر کشور یعنی شهرهای تبریز، رشت، مشهد، گنبد، زابل، سنندج، کرمانشاه، اصفهان، کرمان، ارومیه، بندرعباس، زاهدان، پارس‌آباد و اردبیل و سه بیمارستان هم در تهران (شامل میلاد، مویری و لواسانی) است که این بیمارستان‌ها در کنار پنج بیمارستان خصوصی تهران، دارای بهترین امکانات و تجهیزات درمانی و کامل‌ترین و مجرب‌ترین کادر پزشکی هستند.

کوتاه شدن دست دلالان

مجری طرح گردشگری پزشکی سازمان تامین اجتماعی اجرای این طرح را عاملی برای کوتاه شدن دست دلالان و محدودیت فعالیت آنها و ساماندهی این عرصه دانست.

لاریجانی قیمت‌های ارائه شده در این طرح را نیز بسیار مناسب خوانده و خاطرنشان می‌کند: قیمت‌های ما شاید در جاهایی از قیمت دلال بالاتر باشد، اما بیمار باید بین قیمت، کیفیت، اطمینان و امنیت انتخاب کند که با دلال ارزان‌تر برود یا با یک گروه رسمی به قیمت (نه گران‌تر) سفر کند و از پزشک و بیمارستان و سفر و امنیتش اطمینان داشته باشد، این درحالی است که قیمت‌های ما از قیمت کشورهای مقصد پایین‌تر است.

ظرفیت مشهد و اصفهان

در همین حال غلام حیدر ابراهیم بای سلامی، مدیرعامل هلدینگ گردشگری سازمان تأمین اجتماعی نیز با اشاره به ضرورت خلق ادبیات جدید در حوزه گردشگری سلامت به منظور توسعه در این حیطه گفت: برای رسیدن به این مهم در هلدینگ گردشگری هگتا در حوزه گردشگری پزشکی متمرکز شده‌ایم و در این راستا فردا ( 17 مرداد) مراسم رونمایی بسته جدید گردشگری سلامت با حضور نمایندگان 32 کشور برگزار می‌شود که با هر یک از آنها در این راستا تفاهم نامه‌ای منعقد شده و از این پس همکاری‌های مشترک در زمینه گردشگری پزشکی آغاز می‌شود.

ابراهیم بای سلامی که در نشست خبری همایش تخصصی ساماندهی و آغاز عملیات اجرایی طرح گردشگری پزشکی تامین اجتماعی سخن می گفت،​ با تاکید بر اینکه باید درمان را از حوزه سنتی جدا و آن را در حوزه گردشگری تلفیق کرد، افزود: قبل از انجام این موضوع مهم نیازمند خلق گفتمان جدید گردشگری پزشکی هستیم، زیرا یکی از دلایل عدم رشد در این حوزه در کشور تفکیک نشدن ادبیات این حوزه است. سازمان تأمین اجتماعی با توجه به امکانات در اختیار این صلاحیت را دارد تا پیشران این عرصه باشد و با خلق گفتمان و ادبیات علمی به اجرایی کردن این طرح بپردازد.

به گفته وی در قالب این طرح، سازمان تأمین اجتماعی برند گردشگری پزشکی خواهد شد که برای عملیاتی شدن آن تاکنون با ۱۶ کشور قرارداد بسته شده و در حال بستن قرارداد با ۱۶ کشور دیگر است.

مدیرعامل هلدینگ هگتا کشورهایی که در طرح گردشگری پزشکی با هلدینگ هگتا همکاری می‌کنند، را شامل کشورهایی چون آلمان، فرانسه، کانادا، سوئد، برزیل، قزاقستان، آذربایجان، اوکراین، چک، رومانی، داغستان، تاجیکستان، ترکمنستان، گرجستان، بلاروس،​ قبرس، عراق، عمان، ترکیه، افغانستان، چین، تانزانیا، کنیا، نیجریه عنوان و تاکید کرد: هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی هگتا رقیب بخش خصوصی نیست، و از آنجا که بخش خصوصی نیازمند تخصصی‌تر شدن نگرش خود در این حوزه است، این هلدینگ ظرفیت‌های خود را در اختیار آنان می‌گذارد و از آنان برای همکاری های تنگاتنگ دعوت می‌کند.

سلامی تصریح کرد: هم اکنون شهر مشهد دو میلیون نفر جمعیت دارد، اما 25 میلیون نفر در سال برای گردشگری در آن تردد می‌کنند درحالی که زیرساخت‌های مناسب گردشگری پزشکی فقط برای جمعیت شهر مشهد وجود دارد، و بنابراین باید به سمتی رفت که گردشگری پزشکی برای همه کسانی که برای زیارت به این شهر می‌روند وجود داشته باشد چراکه از محل آن برای ساکنین این شهر درآمدهای هنگفتی حاصل می‌شود. البته سایر شهرها همچون اصفهان هم از این جذابیت‌ها برخوردار هستند و مثلا توریست‌های اروپایی تمایل زیادی برای سفر به اصفهان دارند و این کمک می‌کند که از ظرفیت‌های گردشگری پزشکی آن نیز بهره‌مند شوند.

این کارشناس مسئول با بیان اینکه باید از بازار سخت، محدود و پراکنده گذر کنیم و به بازارهای بین‌المللی دست یابیم، گفت: در ایران هم اکنون هزینه‌های درمان پارکینسون تنها صدهزار دلار است اما در دنیا این هزینه‌های دریافتی بیشتر از 170 هزار دلار است. همین طور در عمل‌های جراحی زیبایی هم ایران به مراتب هزینه‌های کمتری از بیماران دریافت می‌کند که این خود نشان می دهد می توان به بخش زیادی از بازار بین المللی دست یافت و برنامه این هلدینگ نیز در راستای همین توسعه و ارائه خدمات گردشگری درمانی بین المللی خواهد بود.

پزشکی سهم بالاتر را دارد

نایب رییس هیات مدیره هلدینگ گردشگری سازمان تامین اجتماعی با بیان این‌که ۷۰ درصد درآمد گردشگری سلامت از گردشگری پزشکی تامین می‌شود و ۳۰ درصد دیگر به سه حوزه‌ی درمانی، پیشگیرانه و تندرستی اختصاص دارد، گفت: گردشگری پزشکی مانع فرار مغزها می‌شود، ضمن آن‌که غفلت از برنامه‌ریزی و سنتی ماندن بیمارستان‌ها سبب از دست دادن بازار گردشگری پزشکی می‌شود.

وی افزود: در حال حاضر کشورهای همسایه سخت در تلاش‌اند امکانات گسترده و مدرن‌تری را در گردشگری پزشکی ایجاد کنند که غفلت از آن، باعث می‌شود همین کشورها جاذبه‌ای برای متخصصان و پزشکان متبحر ایرانی شوند و فرار مغزها به سمت بازارهای رقیب اتفاق افتد، برای همین می‌طلبد دولت در این حوزه سرمایه‌گذاری کلان داشته باشد.

فاطمه مرادزاده

ایران