جولانی، جولان را بخشید

توماس باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه طی یک‎سال گذشته حامی جان و مال جولانی در برابر تیغ تیز اکراد، دروزیان و صهیونیست‎ها بوده ولیکن فشار واشنگتن بر متحدان کرد درون قوای دموکراتیک سوریه (قسد) مانع از خشونت‎های محلی در حلب و دیگر نقاط راهبردی شمال سوریه نشده است.
درهمین راستا، شامگاه دوشنبه، درگیری‌های پراکنده اما شدید در اطراف محله‌های الأشرفیه و الشیخ مقصود در شهر حلب میان نیروهای دموکراتیک سوریه و عناصر امنیتی جولانی رخ داد. قسد در بیانیه‌ای اعلام کرد که یک ایست بازرسی مشترک با نیروهای امنیتی در نزدیکی میدان شیحان هدف حمله گروه‌های وابسته به دولت جولانی قرار گرفت.
سه روز قبل از ناآرامی‎های حلب، وزارت امور خارجه وابسته به دولت موقت دمشق، نقشه‌ای از این کشور منتشر کرد که سوریه را بدون ارتفاعات جولان نشان می‌داد؛ به‎عبارت بهتر، دمشق با چشم‎پوشی از حاکمیت سرزمینی‎اش به‎سود رژیم‌صهیونیستی پاداش خوش‌خدمتی را با لغو تحریم‎های موسوم به سزار دریافت کرد.
   
چشم‏پوشی از تمامیت ارضی
همزمان انتشار نقشه‌ای از سوی وزارت خارجه رژیم دمشق که بلندی‌های جولان را حذف کرده بود، به سرعت توجه رسانه‌های جهان را جلب کرد. این اقدام به‌عنوان یک پیام غیررسمی یا سیگنال سیاسی تعبیر شد که تروریست‎های هیأت تحریرالشام در برابر الغای تحریم‎های سزار مرتبط با آمریکا حاضر به عقب‎نشینی تاریخی از تمامیت ارضی سوریه است.
البته که دمشق به‎دلیل حساسیت افکارعمومی کشور به امتیازدهی به رژیم‌صهیونیستی تمایلی به موضع‎گیری‎های آشکارا به‎نفع صهیونیست‎ها ندارد اما راهبرد کلان جولانی ورود سرمایه و رونق تجارت به‌واسطه کاهش تحریم‎ها جهت افزایش پایه‌های مشروعیت ارزیابی می‎شود. ایجاد شبکه‎ توزیع رانت به دمشق جهت تعمیق سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» کمک قابل‌توجهی خواهد کرد.
قوانین سزار یا «Caesar Syria Civilian Protection Act» قانونی است که در سال ۲۰۱۹ توسط آمریکا تصویب شد و هدف آن اعمال تحریم‌های گسترده بر سوریه است. این تحریم‌ها شامل افراد، نهادها و بخش‌های اقتصادی مرتبط با دولت سوریه حزب بعث بود و فشار اقتصادی و سیاسی  را بر حکومت دمشق تحت حکمرانی بشار اسد وارد می‌کرد. 
   
۵ دهه مبارزه برای بلندی‎های جولان
واگذاری ضمنی جولان به رژیم‌صهیونیستی تراژدی غم‎بار از پایان چندین دهه مبارزه مردم سوریه برای حفظ انسجام کشورشان بود. تا سال ۱۹۶۷، این منطقه تحت حاکمیت سوریه قرار داشت و جمعیت اصلی آن را روستاییان عرب و در اقلیت‌هایی نیز دروزی‌ها تشکیل می‌دادند. جولان به دلیل ارتفاعات مهم و کنترل منابع آب و زمین‌های کشاورزی از اهمیت راهبردی ‌بالایی برخوردار بود. تنش‌های مرزی بین سوریه و اسرائیل در دهه ۱۹۶۰ شدت گرفت و باعث شد این منطقه به نقطه‌ای کلیدی در مناقشات اعراب و صهیونیست‎ها تبدیل شود.
در جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷، ارتش رژیم‌صهیونیستی بخش عمده بلندی‌های جولان را تصرف کرد و این اقدام با تصمیم شورای امنیت سازمان ملل (قطعنامه ۲۴۲) به‌عنوان اشغال قلمداد شد. پس از جنگ، تل‎آویو به‌تدریج سیاست‌های خود را برای تثبیت حضور نظامی و شهرک‌سازی در منطقه دنبال کرد. جمعیت سوری ساکن بلندی‌های جولان مجبور به ترک یا پذیرش زندگی تحت حکومت نظامی شدند. وضعیت حقوقی و مالکیت اراضی به مرور به یکی از بزرگ‌ترین نقاط مناقشه بین‌المللی تبدیل شد.
در دهه‌های بعد، تلاش‌های دیپلماتیک و مذاکره برای تعیین سرنوشت جولان ادامه داشت اما تا امروز هیچ توافق رسمی بین صهیونیست‎ها و سوریه درباره بازگشت این منطقه حاصل نشده است. تصمیم اسرائیل در سال ۱۹۸۱ برای الحاق بلندی‌های جولان به خاک خود، توسط جامعه بین‌الملل به رسمیت شناخته نشده و به‌طور گسترده به‌عنوان نقض حقوق بین‌الملل تلقی می‌شود. جولان امروز هم از نظر امنیتی، اقتصادی و منابع آبی اهمیت حیاتی دارد و نقش آن در مذاکرات منطقه‌ای و جهانی همچنان محوری است.
   
سلاخی اقلیت‎ها
به‎میزانی که رژیم جولانی مقابل ارتش اشغالگرقدس خاشع و سر در گریبان ارزیابی می‎شود، در برابر اقلیت‎های مذهبی اعم از کردها، دروزیان و علویان ژست‎های لشکرهای فاتح را به خود می‌گیرد. امسال همزمان با اولین سالگرد سقوط دمشق مناطق علوی‌نشین سوریه شاهد اعتصاب عمومی بود که این اعتصاب به دعوت شیخ غزال غزال، رئیس شورای عالی اسلامی علویان در سوریه و خارج از این کشور، برگزار شد.مشارکت گسترده اعضای جامعه علویان در این اعتصاب به‌‌رغم سیاست ارعاب و فشارهای امنیتی اعمال‌شده توسط نیروهای وابسته به دولت جولانی برای شکستن اعتصاب، پیام سیاسی روشنی در خصوص نارضایتی علویان بود که مطابق معمول با گلوله شبه‎نظامیان رژیم دمشق پاسخ داده شد. در راستای توحش تروریست‎های سوریه، رویترز اذغان کرد که حداقل ۸۲۹ سوری را که از زمان سقوط دولت بشار اسد در یک‌سال گذشته، بسیاری توسط حکومت جولانی به‌صورت خودسرانه و بدون اتهام یا اسناد رسمی بازداشت شده‌اند. در این بازداشت‌ها از روش‌های مختلف شکنجه استفاده می‌شود و موارد مرگ در زندان اغلب ثبت نمی‌شود.
جولانی با ادعای بهبود شرایط، به میدان رزم با اسد آمد اما اکنون با چرخه خشونتی که علیه مخالفان شکل داده عملا شرایط زندگی شهروندان سوری را طاقت‌فرسا کرده است. نکته حائز اهمیت آن است که کشورداری به کت‎وشلوار شیک و فیگورهای مردم‌دوستی محدود نبوده و در عمل عناد تیم جولانی با ماهیت ملی سوریه باتوجه به صبغه تکفیری هرروز بهتر برای ناظران هویدا می‎شود.