قربانی؛ پاسخی به دشمنان توحید

در غروب روز عرفه، حضرت امام حسین‌(ع) نیایش عرفه را که بدون تردید توحیدنامه‌ای بی‌نظیر است، در پای کوهی در صحرای عرفات به محضر آفریدگار یکتا تقدیم کرد.

توجه به دعای عرفه بخوبی نشان می‌دهد قرآن مجید در واقع مونس دل و جان و راهنمای امامت آن حضرت بوده است.

اکنون که سخن از عرفه و دعای امام حسین(ع) پیش آمد، لازم می‌دانم یادی کنم از مرحومه طاهره صفارزاده که در کنار آثاری چون ترجمه قرآن کریم به فارسی چند دعای مشهور را هم به زبان فارسی ترجمه کرد. آن خانم ارجمند خود ترجمه دعای عرفه را در کتابی منتشر کرد و به یاد دارم که یکی از آنها را به من هدیه داد.

هر سال وقتی در روز عرفه دعای عرفه را همراه با ترجمه آن بانوی ارجمند می‌خوانم، به روح او صلواتی می‌فرستم و براستی چه خوب گفته است طاهره صفارزاده که دعای عرفه را توحیدنامه نامیده است.

اکنون که به اختصار از روز عرفه و دعای عرفه سخن گفتم، ضروری می‌دانم از روز عید قربان که بی‌تردید یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان است هم سخن بگویم.

همان‌طور که می‌دانید، حضرت ابراهیم(ع) به فرمان خدا مامور شد جوانش، اسماعیل را ذبح و قربانی کند و چون آن پیامبر بزرگ آمادگی خود را اعلام کرد، خداوند گوسفندی را نازل فرمود تا به جای اسماعیل، قربانی شود. از آن پس در احیای آن فداکاری از سوی پسر و پدر، حاجیان در روز عید قربان در منا گوسفندانی را قربانی می‌کنند.

قربانی کردن گوسفندان در روز دهم ذی‌حجه اجرای فرمان خداست. از سوی دیگر باید دانست که قربانی کردن در واقع پاسخی است به اعمال بی‌رحمانه دشمنان توحید که قبل از ظهور پیامبران در پای بت‌ها، انسان‌های بسیاری را قربانی می‌کردند. آثار باقیمانده از تاریخ بشر نشان می‌دهد در آن دوران‌ شرک‌آمیز برخی ساده‌لوحان و فریب‌خوردگان گاهی فرزندان خود را هم در پای بت‌ها قربانی می‌کردند.

پیامبر اسلام، حضرت محمد(ص) آن اعمال شرک‌آمیز را محکوم کرد و فرمان داد حاجیان در روز اضحی در حج تمتع حیواناتی را قربانی کنند. البته برای کسانی که در حج نیستند، مستحب مؤکد است که در این روز قربانی کرده و بین مردم تقسیم کنند.

محمود حکیمی - پژوهشگر و نویسنده