رهبر معظم انقلاب در دیدار دو سال قبل با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه هشدارهایی درباره خطر گروههای تروریستی و جنایات آنها در منطقه دادند و فرمودند: اگر تروریستهایی که این جنایات را در سوریه مرتکب میشوند سرکوب نشوند، دامنه فعالیت مخرب آنها به آسیای میانه و مناطق دیگر گسترش خواهد یافت. در ارتباط با زمینههای گسترش و نفوذ داعش در این منطقه و همچنین راهکارهای مقابله با آن با دکتر بهرام امیر احمدیان،کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز گفتوگو کردهایم.
رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیسجمهور روسیه در سال 94، هشدارهایی نسبت به خطر نفوذ داعش در آسیای میانه مطرح کردند. درباره ابعاد این خطر توضیح میدهید؟
زمانی که شهرهای رقه مرکز خلافت اسلامی و مناطق دیگری مثل موصل و تلعفر از داعش رهایی یافتند، برخی تروریستها که آنجا اقامت داشتند، کشته و برخی نیز از آنجا به نقاط دیگر فرار کردند. این مرحله به نظر میرسد، سختترین مرحله مبارزه با تروریسم بینالمللی است، چراکه تروریستها توانایی جابهجایی به نقاط دیگر را دارند. تروریستها از مناطق مختلف نیرو گرفتهاند. بنابراین این مهارت را دارند که به جوامع دیگر بروند و در آنجا ادغام شوند.
این نفوذ و گسترش از چه مسیری ممکن است اتفاق بیفتد؟
یکی از راهها از طریق پاکستان به افغانستان و آسیای مرکزی است؛ مسیری که براحتی امکانپذیر است چراکه دولتهای این منطقه اقتدار و توانایی لازم را برای مبارزه با تروریستها و دفاع از مرزهای سرزمینی خود ندارند. پاکستان میتواند در مناطق قبایلی، محلی برای اختفای تروریستها، جذب و آموزش نیروها باشد.
با توجه به فعالیت تروریستها در شمال افعانستان، ترس روسیه از این است که از این راه ترویستها جذب نیرو و تجدید قوا کنند و عملیات خود را در روسیه انجام دهند. بنابراین شکست داعش در رقه، دیرالزور و موصل یک بخش ماجراست و بخش دیگر، پراکنده شدن تروریستها در مناطق مختلف است که کنترل آنها را مشکل کرده است.
برای مقابله با داعش و نفوذ آن در آسیای میانه چه باید کرد؟
برای مقابله با داعش، هوشیاری دولتهای منطقه اهمیت بسیاری دارد. البته دولتهای این منطقه ازجمله پاکستان و افغانستان و آسیای مرکزی، توانایی مبارزه با داعش را ندارند چراکه هم منطقه گسترده است و به دنبال آن امکان اختفای بسیار وجود دارد. در این میان، رسانهها میتوانند نقش مهمی ایفا کنند و در زمینه خطر پیوستن به جریانات تروریستی روشنگری و جوانان را آگاه کنند. کشورهای منطقه هم باید همکاری اطلاعاتی داشته باشند و در یک کمپین جهانی برای مبارزه با تروریسم بینالمللی همکاری کنند، البته در عین حال باید در نظر داشته باشیم مبارزه با تروریسم نیازمند سیاستهای خاص خود است.
مریم شریفزاده
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد