در انفجار روز جمعه در ایستگاه پارسونز گرین مترو لندن 22 نفر زخمی شدند و مترو برای ساعاتی تعطیل شد. گروه تروریستی داعش مسئولیت این عملیات تروریستی را بر عهده گرفته است.
دولت انگلیس با اعلام بالاترین سطح هشدار امنیتی، همه دستگاههای اطلاعاتی - امنیتی و حدود هزار نیرو از یگانهای ویژه ارتش را برای مقابله با تکرار احتمالی حملات تروریستی به حالت آماده باش در آورد.
افزایش تهدیدهای تروریستی در اروپا
اخیرا «بن والاس»، وزیر امنیت ملی انگلیس درباره افزایش تهدیدهای گروه تروریستی داعش در انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی هشدار داد.
والاس با اشاره به شکستهای سنگین داعش در موصل عراق و شهرهای مختلف سوریه گفت: این شکستها ضمن تحریک عناصر وابسته به داعش در اروپا برای تشدید تحرکات تروریستی، موجب بازگشت اعضای اروپایی داعش به کشورهای خود میشود و منجر به افزایش تعداد و شدت اقدامات تروریستی را در ماههای آینده افزایش میشود.
مروری بر تعداد عملیات تروریستی در حدود 9 ماهی که از سال 2017 میلادی گذشته است نشان از جدی بودن هشدار بن والاس برای انگلیس و اتحادیه اروپا دارد:
1- روز پنجشنبه، یک ون در مرکز بارسلون به سوی عابران پیاده حمله کرد. مقامات اسپانیا کشته شدن 13 نفر و زخمی شدن حدود 100 نفر در پی این حادثه را تایید کردند.
2- بیست و هفتم مرداد ماه دو حادثه تروریستی در دو شهر بارسلونا و کامبریلس در منطقه کاتالونیای اسپانیا به کشته شدن 13 نفر و زخمی شدن شماری دیگر انجامید.
3- اول خرداد ماه گذشته (22 مه 2017) یک عامل انتحاری با ورود به محل برگزاری یک کنسرت موسیقی در سالن 20 هزار نفری «منچستر آرنا» خود را منفجر کرد که در این عملیات 22 تن کشته شدند.
4- دوازدهم فروردین ماه امسال (7 آوریل 2017) یک عامل تروریستی با یک کامیون به عابران اطراف یک مرکز خرید در استکهلم یورش برد. در این حمله چهار تن کشت و چندین نفر را زخمی کرد.
5- در دوم فروردین ماه (22 مارس 2017) یک راننده با ماشین کرایهای خود به عابران اطراف محل ساختمان بریتانیا در وستمینستر لندن یورش برد و چهار تن را کشت. این فرد سپس یک پلیس را با ضربات چاقو از پای درآورد. در این عملیات 40 نفر دیگر هم زخمی شدند.
6- روز 29 آذر 1395 (19 دسامبر 2016) و در آستانه عید کریسمس، یک راننده کامیون به بازاری در برلین حمله کرد و 12 تن را به قتل رساند و 60 تن را زخمی کرد.
آمارهایی که نهادهای اروپایی میدهند حاکی از رشد تدریجی بازگشت عناصر اروپایی داعش به قاره سبز است. امری که نگرانی عمیق نهادهای امنیتی و اطلاعاتی اروپایی را برانگیخته است.
وزارت کشور انگلیس به تازگی اعلام کرد حدود 300 نفر از اتباع انگلیسی پیوسته به داعش با شکست این گروه در عراق و سوریه به کشورشان بازگشتند.
اتحادیۀ اروپا هم پیشتر اعلام کرد که حدود یکسوم از 5 هزار تروریستی که از اروپا برای پیوستن به گروه داعش عازم عراق و سوریه شده بودند، به کشورهای مبدأ خود بازگشتند.
مطابق این گزارش 15 تا 20 درصد از تروریستهای اروپایی در میدان نبرد کشتهشدند، حدود 30 تا 35 درصد به کشورهای خود بازگشتهاند و 50 درصد بقیه ( 2 هزار تا 2 هزار و 500 نفر دیگر) همچنان در میادین جنگ در عراق و سوریه حضور دارند.
توان امنیتی – اطلاعاتی انگلیس در بوته نقد
انتقادها از عملکرد نیروهای اطلاعاتی و امنیتی انگلیس بار دیگر به بهانه حادثه تروریستی متروی لندن افزایش یافته است. پیشتر روزنامه ایندیپندنت انگیس از کاهش سطح هشدار امنیتی از مرحله بحران به مرحله شدید انتقاد کرده بود.
دولت لندن مدتی شد پس از حادثه تروریستی اول خرداد ماه در شهر منچستر سطح هشدار امنیتی را کاهش داد، و در پی این اقدام نیروهای امنیت از خیابانها فراخوانده شدند.
ایندیپندنت اضافه کرد، نهادهای جاسوسی انگلیس نتوانستهاند در ماههای گذشته به وظایف خود در شناسایی و خنثیسازی عملیات تروریستی به درستی عمل کنند.
جرمی کوربین رهبر حزب کارگر بریتانیا هم پیشتر با انتقاد از ترزا می نخست وزیر انگلیس به خاطر کاهش تعداد نیروهای پلیس، تاکید کرد: این اقدام دولت موجب افزایش خطر تروریسم شده است.
انتقادها از پلیس و نهادهای اطلاعاتی و جاسوسی در انگلیس درحالی است که این کشور مدعی است یکی از قویترین نیروهای امنیتی و اطلاعاتی را در سطح اتحادیه اروپا دارد.
ضعف در رصد و مدیریت فعالیتهای عناصر همسو با داعش و ارتباطات آنها به ویژه در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی یکی از انتقادات جدی است که بر پلیس و نهادهای اطلاعاتی – جاسوسی انگلیس وارد شده است.
این درحالی است که پلیس اروپا از راهاندازی یگان ویژهای برای پیگرد فعالانی که در شبکه های اجتماعی برای داعش نیرو جذب میکنند، خبر داده است.
مطابق این خبر یوروپل، پلیس اتحادیه اروپا اعلام کرده است که گروههای مرتبط با داعش در اروپا روزانه نزدیک به یکصد هزار پیام توییتری را در ۴۵ تا ۵۰ هزار حساب کاربری مرتبط با داعش منتشر میکنند.
رسانههای انگلیسی معتقدند که بخش عمده این فعالیتها دور از رصد و نظارت نهادهای ناظر بر فضای مجازی و اینترنتی در کشورهای انگلیس و فرانسه صورت میگیرد.
اشتباهات راهبردی انگلیس در مبارزه با داعش
علاوه بر ضعف بستر اجتماعی مقابله با عناصر داعش در انگلیس رویکرد سیاسی لندن به بحران داعش در سوریه و عراق موجب ضعف این کشور در مقابله واقعی با تروریسم و تبعات آن برای مردم انگلیس شده است.
دولت انگلیس در سیاستی همسو با آمریکا و ائتلاف موسوم به ضدداعش سیاست دوگانهای را در مبارزه با تروریسم در سوریه و عراق در پیش گرفته و در سالهای گذشته در حمایت از نیروهای ضد رژیم در سوریه نقش عمدهای داشته است.
این کشور در همین سالها قراردادهای جدید فروش سلاح با عربستان به عنوان اصلیترین تامین کننده سلاح برای داعش را امضا کرده است.
جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر بریتانیا، در انتقادی جدی حملات تروریستی در این کشور را با جنگهایی خارجی بریتانیا مرتبط دانست و گفته است: باید شجاعت آن را داشته باشیم که بگوییم جنگ علیه ترور موفق نبوده است.
یوسف اسماعیلی/ جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد