پرسه کلاهبرداران در بازار ویزای عراق

مهم‌ترین شگرد آنها در «تاسیس شرکت صوری با وعده فروش زیر قیمت و سریع روادید»، «راه‌اندازی سایت و درگاه جعلی بانکی برای فروش بلیت و روادید»، «اعطای کمک بلاعوض برای راحت‌تر شدن سفر» و «معرفی خود به عنوان کارمند موجه موسسات مجاز» خلاصه می‌شود و نقطه مشترک همه این ترفند‌ها نیز در سوءاستفاده از ناآگاهی زائران است. هرچند این شیوه کلاهبرداری همواره برخی مشتاقان زیارت اماکن مذهبی را در دام خود می‌اندازد، اما بازار آن معمولا در آستانه مناسبات مذهبی همچون اربعین داغ‌تر می‌شود.

گواه آن، یورش اخیر ماموران پلیس پایتخت به مخفیگاه باند شش نفره جعل اسناد دولتی و کشف حدود صد هزار روادید جعلی از آنهاست. فرمانده انتظامی تهران بزرگ در این‌باره گفت: «در سال‌های گذشته، تعدادی جاعل اسناد دولتی با نزدیک شدن اربعین حسینی و سفر مردم به عتبات عالیات از موقعیت ایجاد شده سوءاستفاده کرده و با جعل و فروش روادید عراق، باعث بروز مشکلاتی برای زائران شده‌اند.»

سردار حسین رحیمی با اشاره به پلمب دو چاپخانه در عملیات اخیر پلیس به شهروندان هشدار داد: «حتما برای دریافت روادید به مراکز رسمی و معتبر مراجعه کنید. ضمن این‌که فروش این روادیدهای جعلی می‌تواند آثاری نامطلوب در روند سفر زائران به عتبات عالیات داشته باشد و به دستگیری آنها در عراق نیز منجر شود.»

اشاره رئیس پلیس پایتخت به حبس‌های بعضا طولانی است که زوار ایرانی به دلیل خرید ناآگاهانه روادیدهای جعلی در کشور عراق تحمل کرده‌اند. کشف صد هزار روادید جعلی در این عملیات نیز اتفاق عجیبی نیست و مشابه آن در سال‌های گذشته نیز اتفاق افتاده است. این درحالی است که وزارت کشور، تنها راه ثبت‌نام برای حضور در پیاده‌روی و حماسه اربعین را سامانه سماح معرفی و هرگونه اقدام برای ثبت‌نام و اخذ روادید، خارج از این سامانه را فاقد وجاهت و ارزش قانونی اعلام کرده است.

عمده شگرد این نوع کلاهبرداری، ادعای فروش ارزان و سریع روادید با راه‌اندازی شرکتی صوری و انجام تبلیغات گسترده است. زائران با دیدن این شرکت‌ها، رفتار موجه کارکنان و وعده‌های آنها به دام می‌افتند، درحالی که پلیس بارها هشدار داده، این ادعاها چیزی جز دروازه ورود به دامی گسترده برای زائران نیست. البته شگردهای متفاوت دیگری هم وجود دارد. چندی پیش مجرمی سابقه‌دار در نیشابور از 317 نفر با وعده اعزام به کربلای معلی کلاهبرداری کرد. او با تبلیغات گسترده و ظاهری فریبنده به متقاضیان سفر به کربلا وعده اعطای کمک بلاعوض 300هزار تومانی داده و از این طریق از هر نفر، بین 700 هزار تا یک میلیون و 200هزار تومان کلاهبرداری کرده بود. بیشتر مالباخته‌ها افراد سالخورده بودند، اما دست آخر به دلیل بی‌توجهی به هشدارهای متعدد پلیسی، چیزی جز یک فرم جعلی و شکایت و شکایت‌کشی عایدشان نشد.

نمونه دیگر نیز کلاهبرداری زنی 26ساله در قم است. او خود را کارمند یکی از موسسات معتبر در زمینه سفرهای زیارتی معرفی کرده بود. متقاضیان به دلیل اطمینان به نام این موسسه، استعلامی از هویت این زن نگرفتند و فریب جلسات توجیهی او را خوردند. متهم حتی در چند مورد، عده‌ای را به سفر فرستاده بود تا ثابت کند کلاهبردار نیست، اما این سفرها فقط بخشی از پازل نقشه کلاهبرداری 900 میلیون تومانی او بود. پس از آن‌که 1100نفر در دام این زن افتادند، پلیس موفق به دستگیری‌اش شد، اما او با قرار وثیقه بیرون آمد و این ‌بار 91 نفر را فریب داد، 275میلیون تومان به جیب زد و دوباره دستگیر شد.

فقط از سامانه سماح استفاده کنید

پلیس همواره به شهروندان هشدار داده با رعایت اصولی ساده در دام کلاهبرداران روادید گرفتار نشوند. رئیس پلیس جعل و کلاهبرداری آگاهی ناجا با تاکید بر این‌که زائران اربعین برای دریافت روادید عراق، فقط باید از سامانه «سماح» استفاده کنند، گفت: «شهروندان نباید فریب تبلیغات دروغ سایت‌ها برای دریافت روادید ارزان و سریع را بخورند. چون در این‌گونه موارد، احتمال کلاهبرداری متصور است.»

سرهنگ محمدرضا اکبری افزود: «زائران باید برای دریافت گذرنامه به دفاتر پلیس+10 مراجعه کنند و به هیچ وجه مدارک خود را به افراد ناشناس، دفاتر و موسسات غیرمجاز تحویل ندهند.»

وی با تاکید بر مراقبت دقیق از مدارک هویتی از زائران خواست در صورت مفقودی مدارک، موضوع را به نزدیک‌ترین واحد انتظامی اطلاع دهند و اعلام کرد: «درصورتی که روادید زائران، ویزای مانیفستی یا همان گروهی است حتما باید به شکل گروهی از مرزهای مجاز خارج شوند و به هیچ عنوان به شکل انفرادی به مرزها مراجعه نکنند. همچنین زائران برای دریافت ارز موردنیاز به صرافی‌های مجاز مراجعه و از خرید ارز در نقاط مرزی و دلالان ارزی جدا خودداری کنند.» رئیس پلیس جعل و کلاهبرداری ناجا همچنین از زائران خواست مدارک هویتی غیرمرتبط با سفر اربعین را همراه خود نداشته باشند و هر فرد هنگام سفر، گذرنامه و روادید خود را شخصا به همراه داشته باشد.

کلاهبرداری اینترنتی به بهانه فروش بلیت

کلاهبرداری از زائران با پیشرفت شبکه‌های اجتماعی، رنگ و بوی مجازی‌تری هم به خود گرفته است و فقط در راه‌اندازی شرکت‌های صوری که امکان مراجعه حضوری به آن فراهم باشد، خلاصه نمی‌شود. شگرد آنها، راه‌اندازی سایت‌ها و درگاه‌های جعلی برای واریز پول است.

رئیس اداره پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا با بیان این‌که زائران اربعین حسینی برای خرید بلیت به دفاتر هواپیمایی مراجعه و از خرید بلیت از سایت‌ها خودداری کنند، به جام‌جم می‌گوید: سایت‌های جعلی و تقلبی یکی از مهم‌ترین شگرد‌های مجرمانه‌ای است که در ایام اربعین و سایر مناسبت‌ها راه‌اندازی می‌شود و اطمینان از اصالت سایت‌های فروش بلیت اینترنتی بسیار مهم است.

سرگرد شکیب افزود: حساسیت زیاد، کمبود زمان و درنهایت دقت پایین کاربران در این ایام باعث به دام افتادن کاربران هنگام خرید در سایت‌های جعلی و فیشینگ می‌شود. درواقع سودجویان و مجرمان سایبری به امید کم‌دقتی و سهل‌انگاری هموطنان اقدام به راه‌اندازی سایت‌هایی جعلی موسوم به سایت‌های فیشینگ کرده و با سرقت اطلاعات خصوصی از حساب‌های بانکی کاربران برداشت غیرمجاز انجام می‌دهند. وی با بیان این‌که، زائران اباعبدالله ‌الحسین(ع) هنگام پرداخت هزینه به شکل اینترنتی، نکات امنیتی را رعایت کرده و حتی‌الامکان از مکان‌های عمومی مانند کافی نت‌ها برای ثبت‌نام و پرداخت اینترنتی هزینه‌ها استفاده نکنند، ادامه داد: برخی تبلیغات در فضای مجازی با عناوین سفر سریع، بدون روادید و ارزان برای اربعین برای کلاهبرداری از افراد است و شهروندان نباید به هیچ عنوان فریب این تبلیغات در فضای مجازی را بخورند و حتما باید از ثبت‌نام در این سایت‌ها خودداری کنند.

سرگرد شکیب افزود: مجرمان با طراحی سایت‌هایی شبیه سایت‌های اصلی که درگاه‌های بانکی جعلی دارند اطلاعات کارت‌بانکی افراد را سرقت می‌کنند. بنابراین کاربران باید هنگام خرید به سایت اصلی وارد شوند و برای این کار به‌ جای جست‌وجو در گوگل، یاهو و... بهتر است خود اسم سایت را در نوار آدرس صفحه اینترنتی وارد کرده و از سایت‌هایی که نماد اعتماد الکترونیک دارند خرید کنند. سازمان هواپیمایی هرگونه فروش بلیت الکترونیکی و اینترنتی به مقصد نجف برای ایام اربعین را ممنوع اعلام کرده است و ارائه و فروش بلیت در مسیر مذکور، در روز‌های 13 تا 22 آبان امسال صرفا توسط شرکت‌های هواپیمایی و نمایندگان فروش این شرکت‌ها انجام شود.

یزدان مرادی