برای متولدین دهه 60 برخی بازیها بسیار خاطرهانگیز هستند. کودکان امروزی دیگر با این بازیها آشنا نمیشوند چراکه شرایط و فضایی برای این نوع بازیها وجود ندارد. امروزه نسبت به گذشته کوچههای خاکی کمتری پیدا میشود و به همین دلیل برخی بازیها دیگر امکان وجود نخواهند داشت. در ادامه با برخی بازیهای نوستالژی دهه 60 آشنا میشویم.
کارت بازی
بازی با کارتهایی که مشخصات خودروها، هواپیماها، فوتبالیستها، تانکها و موارد دیگر و جالبی را در خود داشت یکی از سرگرمیهای مهم متولدان دهه 60 بود. افراد بر اساس کارتی که مشخصات بهتری از دیگران داشت، میتوانستند در انتها برنده بازی باشند.
روش بازی بهاینترتیب بود که کارتها بهطور مساوی تقسیم میشد و با توجه به مقایسه اطلاعات در هر کارت، کارت بازنده از او گرفته میشد و بازی آنقدر ادامه پیدا میکرد تا یک نفر تمام کارتهایش را از دست بدهد.
در کارتهای فوتبال تیمی که بیشترین گل زده یا بیشترین تعداد حضور در جام جهانی یا کمترین گل خورده را داشت برنده میشد و در کارت مربوط به ماشینها ممکن بود ماشینی کمترین سرعت، کمترین حجم موتور و کمترین تعداد سیلندر را دارا باشد اما به خاطر مصرف کم بنزینش برنده شود یا ماشینی به خاطر داشتن سرعت بیشتر میتوانست برنده باشد. این کارتها اطلاعات جالبی داشتند که باعث میشد معلومات عمومی بچهها افزایش پیدا کند.
توپ دولایه
برای متولدان دهه 60 درست کردن توپهای دولایه یک تخصص بود. توپهای پلاستیکی عادی خیلی زود پاره و کمباد میشد و بازی کردن با آنها واقعاً سخت بود. برای حل این مشکل به روشی خاص یک توپ پاره و توپی واردش میشد.
اینکه چه مقدار از توپ باید پاره شود خود نیاز به تجربه زیادی داشت چراکه اگر کم میشد توپ دوم واردش نمیشد و اگر زیاد بود لایه با یک شوت از آن جدا میشد. لایه دوم باعث افزایش وزن توپ و افزایش مقاومت در برابر ضربه میشد و بازی فوتبال را راحتتر میکرد.
برای بسیاری از دهه شصتیها داشتن توپ چهلتکه شبیه یک رویا بود و داشتن این توپ به منزله وضع مالی خوب مینمود و حتی در مدارس هم همین توپهای پلاستیکی استفاده میشد. به این ترتیب توپ مرسوم از نوع پلاستیکی و دولایه بود که قیمت پایین و مناسبی داشت. برخی فوتبالیستهای امروزی موفقیتهای خود را مدیون همین توپهای راهراه دوستداشتنی و پلاستیکی هستند.
تیله بازی
یکی از بازیهایی که متولدان دهه 60 با آن خاطرات زیادی دارند تیلهبازی یا توشله بازی است که در کوچهها و زمینهای خاکی انجام میشد. این بازی که با تیلههای رنگی و زیبا انجام میشد در مناطق مختلف ایران و افغانستان نامهای مختلفی دارد.
این بازی روشهای مختلفی داشت و در یک روش که مرسومتر بود با ایجاد حفرهای در زمین به نام مات یا خان بازی انجام میشد. آغازکننده بازی با قرعهکشی انتخاب و با پرتاب تیلهاش به سمت مات، بازی آغاز میشد. اولین پرتابگر گوی هدف را ابتدا پرتاب میکرد و سپس تیله (دوم) خود را سعی میکرد در نزدیکترین فاصله به آن پرتاب کند سپس نفرات بعدی در تلاش بودند تیله خود را به سمت تیله هدف پرتاب کنند.
افراد حاضر در بازی فقط حق پرتاب یک تیله را داشتند. افرادی که بعد از نفر اول پرتاب انجام میدادند میتوانستند با زدن تیله حریف درصورتیکه نزدیک گوی هدف قرار داشت آن را از هدف دور کنند و گوی خود را به گوی هدف نزدیکتر کنند. بازیکنی برنده بود که در پایان پرتابها تیلهاش نزدیکتر به گوی هدف بود. روشهای مختلفی برای این بازی وجود دارد و داشتن تیلههایی با پرههای زیبا با رنگبندیهای جذاب خود نوعی سرگرمی بود و افرادی که مهارت بیشتر در پرتاب تیله داشتند تیلههای خاصتر و زیباتری هم در مجموعه خود نگهداری میکردند.
خودکار بیک
نوشتن با خودکار آنهم خودکار بیک برای متولدین دهه 60 بهنوعی نشانه بزرگ شدن بود. طراحی خاص بدنه در این خودکار که اصالتاً فرانسوی است،نوشتن را لذتبخش میکرد. این خودکار ارزان قیمتِ یکبار مصرف، از سال 1950 میلادی توسط شرکت بیک فرانسه تولید شده است. تا سال 2006 میلادی صد میلیارد عدد از این مدل خودکار به فروش رسید و با این تعداد فروش توانست رکورد پرفروشترین خودکار دنیا را در اختیار خود بگیرد.
سوالی که برای بسیاری از افراد وجود داشت سوراخ موجود در بدنه خودکار بود که پاسخ علمی درستی برایش پیدا نمیشد. واقعیت این است که سوراخ در بدنه برای همفشار شدن داخل و بیرون خودکار بود و سوراخ در خودکار برای این وجود داشت تا در صورت بلعیده شدن توسط کودکان مانع خفگی آنها شود. این سوراخ از سال 1991 روی در خودکار ایجاد شد و جان بسیاری از کودکان را نجات داد.
کلتهای آبپاش
یکی از سرگرمیهای تعطیلات تابستان برای متولدین دهه 60 بازی با تفنگهای آبپاش کوچک بود. این کلتهای آبپاش با ظرفیت محدودی که داشتند شور و هیجان وصف نشدنی را در روزهای دور از کتاب و مدرسه ایجاد میکردند. لذت این بازی را بچههایی بیشتر درک کردند که خواب بعد از ظهر را پیچانده! و با پر کردن تفنگهای خود به جنگ هم سن و سالهای خود میرفتند.
دامنه پرتاب آب در این تفنگهای آبپاش نسبت به تفنگهای حرفهای امروزی بسیار محدود بود. کودکان امروزی تفنگهای آبپاش یک متری را تجربه میکنند که با مخزنهای بزرگ حتی برای خاموش کردن آتشهای کوچک هم کارایی دارند. محدود بودن مخزن، خود هیجان تفنگ بازی را افزایش میداد و باعث میشد بچهها در استفاده از آن با دقت بیشتری وارد بازی شوند.
ضمیمه چمدان جام جم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد