به گزارش جام جم آنلاین به نقل از رویترز، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته به خاورمیانه سفر کرد تا به دو هدف ساده دست یابد؛ عراق را به محور منطقهای آمریکا علیه ایران بکشاند و عربستان سعودی را متقاعد کند که به محاصره قطر پایان دهد اما وی در رسیدن به هر دوی آنها شکست خورد.
مقامات دولتهای اوباما و ترامپ از پذیرش این حقیقت که هر دوی آنها در طول سه سال گذشته رویکرد مشابه در سیاست خاورمیانه داشتهاند، بیزارند اما آنها شکست داعش را بر تمامی دیگر منافع منطقهای اولویت دادند.
مشکل این است که اکنون شفافیت کمی درباره چگونگی سیاست فعلی آمریکا در قبال خاورمیانه وجود دارد و این خطر واقعی وجود دارد که رویکرد قبلی آمریکا (در خصوص منطقه) به طور کامل به شکست بینجامد.
رویترز در ادامه گزارش داد: با محو شدن تهدید داعش، اتحاد همواره نامناسب واشنگتن با بغداد و دولت مورد حمایت ایران و نهادهای سیاسی مختلف کردستان عراق به سرعت در حال خراب شدن است. همه پرسی ماه گذشته استقلال کردستان عراق با پیشروی دولت عراق در مناطق نفت خیز اطراف کرکوک همراه بود.
در دیگر نقاط منطقه نیز اختلافات همچنان پیچیدهتر میشوند. در سوریه، ایران و روسیه در نجات دولت بشار اسد کاملا موفق عمل کردند و به نظر میآید که واشنگتن این مساله را به قیمت ثبات و عقب راندن داعش به علاوه دادن امتیاز تام و موثر به عربستان برای دنبال کردن مداخلاتش در یمن علیه حوثیها پذیرفته است.
کاخ سفید ترامپ، اکنون که داعش ضعیف شده به وضوح امیدوار است که تقابل با ایران را به عنوان اولویت منطقهای خود قرار دهد. رئیسجمهور آمریکا روز 13 اکتبر اعلام کرد که دیگر پایبندی ایران به توافق هستهای را که در دولت پیشین آمریکا حاصل شد، تائید نخواهد کرد که شفافترین پیام از این رویکرد است. وی سپس تحریمهایی را علیه سپاه پاسداران ایران اعمال کرد.
هر چند، واشنگتن شانس واقعی برای ایجاد یک ائتلاف گسترده و متحد علیه ایران دارد. هم پیمانان آمریکا کماکان در خصوص بهترین رویکرد در قبال تهران اختلاف نظر عمیق دارند و کشورهای اروپایی آشکارا نسبت به لغو توافق هستهای که مسکو و پکن از دیگر طرفهای آن هستند، ابراز بیمیلی کردهاند.
همچنین عراق در مبارزاتش علیه داعش به میزان زیادی به نیروهای شیعه تحت حمایت ایران وابسته است. خواسته اخیر تیلرسون برای بازگشت این نیروها به ایران به شدت غیر منطقی تلقی شده است، چرا که اغلب اعضای این گروهها عراقیهای شیعه هستند.
سفر تیلرسون به منطقه این نقل قول را که از زمان دولت اوباما به طور فزاینده در حال بیان شده است، تقویت کرد که آمریکا کمترین کنترل و نفوذ را بر دوستان سنتی و دشمنانش به صورت مشابه دارد. به عنوان مثال، ترکیه که در دوران رجب طیب اردوغان یک متحد قابل اعتماد برای آمریکا بود، اکنون هر روز دشمنتر میشود. دولت نظامی مصر نیز به طور روز افزون مایل است که استقلال خود را به دست آورد، هر چند که هنوز کمکهای زیادی را از جانب آمریکا دریافت میکند.
روابط آمریکا با اسرائیل شاید در دوران ترامپ بهتر از ریاست جمهوری اوباما باشد اما آنها همچنان در دهههای اخیر بیشتر بازنده بودهاند. ترامپ تا کنون پیامهایی مختلف درباره راهحل دو دولتی برای پایان دادن به مناقشه اسرائیل ـ فلسطین ارائه داده اما اقدام درستی نکرده است.
رویترز در پایان با اشاره به تمامی این موارد گزارش داد، پس از بیش از یک دهه جنگ و شکستهای قابل ملاحظه، شوق آمریکا برای تلاش در جهت شکل دهی دوباره خاورمیانه، احتمالا در حال از بین رفتن است اما حتی اگر اینطور نباشد، میل گوش فرا دادن منطقه به آمریکا نیز احتمالا در حال تمام شدن است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد