در روزهای اخیر اخبار مواردی از کودک آزاری یا آزار جنسی در کشور منتشر و البته در مواردی تکذیب شد، اما به نظر میرسد که حساسیت جامعه، رسانهها و همچنین مسئولان به این آسیب اجتماعی بیشتر شده است. آیا این میزان جرم و جنایتهایی اینچنینی در کشور از کنترل خارج شده یا میزان حساسیت ها بیشتر شده است.
انگیزه های مجرمان
دکتر نجفی توانا، جرم شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار جام جم آنلاین در این خصوص با اشاره به اینکه وقوع حوادثی که قربانیان آن عمدتا کودکان و خردسالان هستند را در واقع باید تجلی نوعی از انحرافات و جرایم ویژه دانست، گفت:باید علتهای این گونه جرایم را در گذشته مرتکبین و مجرمین آن جستجو کرد چرا که ارتکاب به این نوع جرایم دارای پیامهای متفاوتی است و جرایمی عادی تلقی نمی شود.
وی تاکید کرد: به طور طبیعی از شرایط سنی و اجتماعی این مجرمین برنمی آید که دست به چنین جرایمی بزنند زیرا اگر در چارچوب نیاز و فشارهای جنسی بخواهیم این نوع رفتارها را ارزیابی کنیم معمولا مخاطب متقاضیان جنسی، کودکان خردسال تلقی نمی شوند. اگر از جهات دیگر و انگیزه های متداول برای قتل ضرب و جرح بخواهیم درتوجیه این رفتارها و علت شناسی آن بهره ببریم اصولا رابطه حقوقی و تناسب سنی بین صیاد و صید وجود ندارد .لذا باید در خارج از علتهای معمولی ،عملی و عرفی ارتکاب بزهکاری، عوامل این رفتارهای جنایی رو جستجو کرد.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت :درموارد مشابه مطالعات نشان داده است که مرتکبین این گونه اعمال، خود و یا نزدیکانشان در دوران کودکی، در مرحله رشد یعنی 3 تا 10 سالگی، قربانیان این نوع تعرضات بوده اند و اقدام اخیرشان واکنش و پاسخ به دوران کودکی آنان است.
نجفی توانا تصریح کرد: معمولا گاهی تجدید حوادث در یک برهه زمانی به صورت اتفاقی و انتشار رسانه ای برخی حوادث،به افرادی که بالقوه آمادگی ارتکاب یک عمل را دارند و در حالت صبر و انتظار به سر برده و طراحی و تردید دارند، تلنگر زده و تحریک به اقدام جرم می کند و در پیرو اقدامات دیگران آنها هم دست به این نوع جرایم مثل خودکشی یا کودک آزاری می کنند. در حقیقت شخص زمینه ارتکاب آن عمل را دارد و منتظر یک تلنگر و یک محرک قوی است.
این جرم شناس اظهار داشت: متاسفانه برخورد اجتماعی ما با این اشخاص عمدتا برای تعزیه خاطر خانواده قربانیان و یا آرام کردن افکار عمومی است در حالیکه باید درخصوص این اشخاص مطالعات علمی عمیقی انجام شود تا با اطلاع از این مساله بتوانیم در موارد مشابه از وقوع این گونه حوادث جلوگیری کنیم. با دادن آموزش به خانواده ها ،با اطلاع رسانی در خانه، با آموزش کودکان و معلمین، به نوعی جامعه با شناخت علائم و نشانه های این نوع اقدامات که قبل از وقوع جرم به عنوان رفتار انحراف گونه در اشخاص قابل شناسایی است نسبت به علاج قبل از واقعه اقدام کرده و پیشگیری نمایند .
وی تاکید کرد:معمولا افرادی که دچار این نوع بیماریهای جنسی، دیگر آزاری و اختلالات شخصیتی هستند علائمی از خود بروز می دهند که از طرف اطرافیان دوستان یا همسرشان قابل شناسایی است لذا چون در دنیا از لحاظ علمی یکی از راههای مبارزه با جرم، اطلاع رسانی و ارتقای شیوه های پیشگیری و جلب همکاری عمومی است از این طرق می توان با ایجاد حساسیت در افکار عمومی بدون اینکه به امنیت فکری آنها لطمه ای زده شود بسیاری از این حوادث را از دوطریق کنترل کنیم.یک ارائه اطلاعاتی در خصوص شناخت علائم و ویژگیهای انحراف و اختلال شخصیت و دوم با مراقبتهای بیشتر والدین، معلمین و اولیا از بزه دیدگی کودکان .
این مدرس دانشگاه گفت:می توان در بسیاری موارد از جمله با آموزش و مراقبتهای ویژه در کودکستانها ، مدارس و یا در زندگی خانوادگی بسترسازی برای مراقبت از کودکان انجام شود .
بالا رفتن حساسیت مردم
از سویی دیگر دکتر مصفی آب روشن در گفتگو با خبرنگار ما با رد این مساله که جرم و جنایت در کشور ما سریالی شده است گفت: در واقع کودک آزاری و آزار جنسی در کشور سریالی نشده و در گذشته هم با چنین جرایمی روبرو بوده ایم در سالهای اخیر با متغیری به نام شبکه های اجتماعی روبرو هستیم که درواقع ابزاری جدید و جدی برای بازنشر این موضوعات در جامعه است .بنابراین این اتفاقات تازه نبوده و مانند سایر موارد همچون سرقت، تکدی گری، قتل و خیلی مسائل دیگر دائم شاهد وقوع آن هستیم اما در واقع شبکه های اجتماعی جامعه را در برابر این مسائل حساس کرده است .
وی با اشاره به اینکه در گذشته یک سری از جرایم از کانال صدا و سیما با فیلترهای خاص اعلام می شده است گفت : الان با وجود شبکه های گسترده اطلاعات در کشور، به نوعی نشر این گونه حوادث از کنترل خارج شده و در برخی مواقع وجدان و احساسات مردم را به شدت جریحه دار می کند در صورتیکه وقوع یک یا دو مورد حوادث خاص در شهرهایی همچون تهران با و جود جمعیتی بیش از ده میلیون نفری طبیعی است .
این جامعه شناس، شبکه های اجتماعی را مانند آمپر اتومبیل توصیف کرد که مسائل و معضلات جامعه را بازنمایی و بازگو می کند وهمیشه استفاده از این فضا را بد ندانسته و اشاره کرد : انتشار فوری این گونه اخبار،والدین را حساس می کند تا به هرکس اعتماد نکنند . آنها باید به جای خوش بین بودن، واقع بین باشند.
وی ادامه داد : از سوی دیگر انتشار فوری اخبار در این شبکه ها وجود ناامنی را به ذهن جامعه القا کرده و افکار را به این سمت که جامعه ما امن نبوده و پر از جرم و جنایت است سوق می دهد اما همه این موارد بستگی به این دارد که ما چه نتیجه ای از آن بگیریم و از این مسائل در جهت اصلاح فرهنگمان برآییم .
آب روشن با تاکید براینکه باید با تغییر در نظام فکری جامعه، تراز فکری مردم را بالا برد، افزود: نباید همه نابسامانی ها و معضلات را به دولت و حاکمیت ربط داد و باید این معضلات آرام آرام و با جدیت حل شود .جامعه باید در این گونه مسائل همسو شده و همه علیه افرادی که مرتکب کودک آزاری یا زن ستیزی میشوند همسو باشند.
این مدرس دانشگاه در پایان با انتقاد از ارائه و نشر اطلاعات و اخبار به صورت خام در شبکه های اطلاع رسانی تصریح کرد : نشر اطلاعات و اخبار به صورت خام از سوی منابع خبری آثار روانی بدی نیز در جامعه بوجود می آورد و ضروری است که در اینباره کارهای کارشناسی انجام شده و سپس اطلاع رسانی شود .
مریم فلاحی / جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد