روایت 12 فعال رسانه‌ای از پاسخگویی مسئولان

با این وصف این نوع تعاملات همواره محملی برای ارزیابی‌های متفاوت در میان کارشناسان رسانه‌های مختلف است. مهم‌ترین انتظار رسانه‌ها از دولت، پاسخگویی است. برخی معتقدند که نوع مواجهه دولت با رسانه‌ها و آن هم رسانه‌های منتقد مناسب نیست. نمونه روشن آن حضور نیافتن بسیاری از رسانه‌ها اعم از اصولگرا و اصلاح‌طلب در نمایشگاه مطبوعات است. از همین‌رو همزمان با برپایی نمایشگاه مطبوعات و در حالی که امروز سخنگوی دولت مهمان این نمایشگاه می‌شود، باب گفت‌وگویی را با برخی کارشناسان و فعالان رسانه‌ای کشور و ارزیابی آنها از نوع مواجهه و پاسخگویی دولت به رسانه‌ها باز کردیم.

دولت از رسانه‌داری بپرهیزد

محمد قوچانی، مشاور رسانه‌ای نهاد ریاست‌جمهوری:

یارانه مطبوعات باید قطع شود، زیرا مطبوعات باید بدون یارانه اداره شوند و این به نفع حفظ بخش خصوصی است. در این زمینه باید دولت به نحوی از رسانه‌داری خودداری کند، زیرا رسانه دولتی نیاز نداریم و رسانه‌ها باید بر توانایی خود تکیه داشته باشند. در مجموع نهاد دولت رابطه خوبی با مطبوعات دارد، اما درباره برخی تکنیک‌ها و ارتباطات، دولت می‌تواند بهتر عمل کند. البته آقای واعظی، رئیس دفتر آقای روحانی نسبت به گذشته ارتباط بهتری با مطبوعات دارد، اما در عین حال باید این ارتباط ارگانیک باشد، همچنین دولت نهادهای متعددی دارد که با مطبوعات ارتباط دارند و در برخی موارد شاهد موازی‌کاری هستیم و به نظر می‌رسد اگر نهاد متمرکزی وجود داشته باشد بهتر است. همچنین نمایشگاه مطبوعات محلی برای ارتباط است و در این دوره که به نظر می‌رسد مطبوعات چاپی، رونق چندانی ندارند نمایشگاه مطبوعات مفید است.

حرف‌و‌عمل دولت در خصوص رسانه‌ها، یکی نیست

علی یوسف‌پور، صاحب امتیاز روزنامه سیاست روز:

حرف‌های آقای جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور که گفتند باید به رسانه‌های منتقد احترام گذاشته شود، دقیقا برعکس رفتاری است که اکنون از سوی وزارت ارشاد صورت می‌گیرد. دولت و بخصوص وزارت ارشاد کمترین تعامل را با روزنامه‌های غیردولتی دارند و به همین دلیل است که برخی رسانه‌ها در اعتراض به رفتار وزارت ارشاد و دولت در نمایشگاه مطبوعات امسال حضور پیدا نکردند.

در دوران گذشته و حضور اصلاح‌طلبان در دولت، تعامل بهتری وجود داشت، هرچند ما در موضع مقابل آنها قرار داشتیم. البته برخی وزرا با رسانه‌ها تعامل بهتری دارند، اما در مجموع کافی نیست و بهتر است هرازگاهی رئیس‌جمهور، معاون اول یا وزرا جلسه‌ای بگذارند و حرف‌های رسانه‌ها را بشنوند.

رسانه وظیفه ندارد از دولت تمجید کند

علی متقیان، مدیرمسئول ایسنا:

رسانه‌ها رسالت خبررسانی صحیح به مردم را به‌عهده دارند و دولت نیز باید در این زمینه یاری‌رسان باشد، البته در این شرایط رسانه‌ها نیز باید از سیاه‌نمایی یا بزرگنمایی در اطلاع‌رسانی پرهیز کنند و باید آنچه را در بطن جامعه می‌گذرد، منعکس کند.

دولت نیز موظف است زمینه‌ای را فراهم کند تا آحاد جامعه با شفافیت در جریان امورات و اقداماتی که دولت انجام می‌دهد، قرار گیرند چون رسانه وظیفه ندارد از دولت تعریف و تمجید کند لذا باید به خواست مردم هم توجه داشته باشد و فارغ از هرگونه جناح‌بندی به آحاد ملت خدمات‌رسانی کند.

ارتباط دولت با رسانه‌ها مناسب است

حسن لاسجردی، عضو شورای سردبیری خبرآنلاین:

رئیس‌جمهور و وزرا تاکنون در مواقع و جایگاه مختلف تلاش کردند در نشست‌های مختلف از جمله جلسات هیات دولت و حضور در جمع خبرنگاران پاسخگوی سوالات رسانه‌های مختلف باشند.

دولت همچنین در قالب سخنگو، تصمیمات و مقررات رسمی کابینه را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد و مجموعه تابعه دولت شامل شورای اطلاع‌رسانی دولت و روابط عمومی‌های وزارتخانه و نهادها نیز با اطلاع‌رسانی اقدامات دولت، ارتباط مناسبی با رسانه‌ها دارند.

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که بزرگ‌ترین مساله برای رسانه‌ها فوریت و سرعت است و از سوی دیگر دولتمردان تلاش دارند پاسخگویی آنان در این زمینه‌ها دقیق و همراه با ملاحظات زمانی و مکانی باشد.

دولت دوازدهم نقد را نمی‌پذیرد

محمدامین ایمانجانی، مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان:

شاید دولتی که کمترین ارتباط را با رسانه‌ها داشته و خود را در معرض پاسخگویی قرار داده، دولت دوازدهم باشد. مجموعه دولت که تا الان حدود صد روز از عمرش می‌گذرد هیچ حرف و سخن درستی برای جامعه و مخاطبان خود ارائه نکرده و بر مواضع اشتباه قبلی خود که بیشتر بر مبحث سیاست خارجی بوده، تکیه کرده است.

دولت دوازدهم نمی‌تواند نقد را بپذیرد، اگر دولت رسانه‌ها را پل ارتباطی بین مردم و سیستم اجرایی کشور بداند، راحت‌تر می‌تواند در مسیر بهبود و پیشرفت کشور گام بردارد، ولی اگر نقدها را صرفا سیاسی، جناحی وحزبی نگاه کند، قطعا مردم را در مقابل خود دیده است.

دولت باید از فضای سیاسی کشور خارج شود و رسانه‌ها را صدای مردم ببیند، چون گفت‌وگو کردن به دور از دعوا، بهترین روش است.

دولت توجه چندانی به مطبوعات ندارد

مهدی رحمانیان، مدیر مسئول روزنامه شرق:

دولت توجه چندانی به مطبوعات ندارد و مطبوعات نیز کار خود را انجام می‌دهند. مسیری که دولت انتخاب کرده است هماهنگی چندانی با رویکرد مطبوعات ندارد.

البته از طرف دیگر همین رویکرد دولت به مطبوعات را می‌توان ویژگی مثبتی دانست، زیرا همین که برخلاف برخی دوره‌های گذشته مچ مطبوعات را نمی‌گیرد و البته دستگیر آنها هم نیست کافی است.

نمایشگاه مطبوعات، نمایشی است و دوره چنین اقداماتی تمام شده است. نمایشگاه دکه‌های مطبوعاتی است که چندان تاثیری روی مطبوعات نمی‌گذارد، بنابراین ضرورتی برای برگزاری چنین نمایشگاهی وجود ندارد.

شفاف شدن موضوع یارانه‌ها قابل دفاع است

علی نادری، سردبیر سایت رجانیوز:

در پنج سال دولت روحانی، 15 شکایت و دادگاه جدی از طرف دولت داشتیم، هر چند به دلیل مستند بودن مطالب منتشر شده در دادگاه رای به نفع ما صادر شد، اما منتقد چنین رویکرد سلبی دولت با رسانه‌های منتقد هستیم. چنین رویکردی مایه تاسف است. متاسفانه هیات نظارت در مواردی اقدام به لغو مجوز نشریات می‌کند که قابل دفاع نبوده و موجب دلسردی می‌شود. از طرف دیگر، شفاف شدن موضوع یارانه‌ها در این دولت قابل دفاع است، اما میزان تعلق گرفته به هر رسانه قابل بحث است؛ به برخی رسانه‌ها مبالغ بسیار بالایی تعلق می‌گیرد اما درباره برخی دیگر این‌گونه نیست، به تعبیری ساز و کار عادلانه‌ای برای شناسایی و میزان امتیازدهی به رسانه‌ها وجود ندارد.

مواجهه رئیس‌جمهور با منتقدان مناسب نیست

سیدنظام موسوی، مدیرعامل خبرگزاری فارس:

اگر پاسخگویی دولت را در حالت کلی و در قالب نهاد ریاست جمهوری یا شورای اطلاع‌رسانی دولت مورد ارزیابی قرار دهیم می‌توان عنوان کرد که دولت آقای روحانی در تعامل با رسانه‌ها و پاسخگویی به آنها نمره قابل قبولی نمی‌گیرد. از تیم رسانه‌ای دولت در حد کلان و شخص رئیس‌جمهور، کمتر پاسخگویی دیدیم. آقای روحانی در این مدت تعامل کمتری با رسانه‌ها و رسانه ملی داشته و در مواقعی که ایشان در رسانه ملی یا کنفرانس‌های خبری حضور پیدا کرده، این ارتباط یکطرفه و همراه با چینش سوالات خاص بوده برای این‌که کمتر در برابر سوالات انتقادی رسانه‌ها قرار گیرد.

همچنین دفتر رئیس‌جمهور و نهاد ریاست جمهوری رویه دعوت نکردن خبرنگاران و رسانه‌های منتقد دولت را در پیش گرفتند. به لحاظ مواجهه حضوری، قضایی و شکایت حقوقی از رسانه‌ها نیز عملکرد کلی دولت قابل قبول نیست. تاکنون شکایت‌های حقوقی زیادی از رسانه‌ها مطرح شده که بسیاری از آنها مبنای حقوقی ندارد و عمدتا شامل انتقادات عمومی رسانه‌ها نسبت به موضوعات مختلف می‌شود. بیشتر این شکایات هم چون پایه حقوقی محکمی نداشته به برائت رسانه‌ها منجر شده است. مواجهه رئیس‌جمهور با منتقدان عمدتا پرخاشگرانه بود. نوع ادبیات خاص رئیس‌جمهور با رسانه‌های منتقد با جایگاه ملی ایشان همسان نیست.

در حوزه توجه و رسیدگی به رسانه‌ها هم اگر ارزیابی کنیم در دولت آقای روحانی و وزارت ارشاد هیچ گام مثبت قابل توجهی در این زمینه برداشته نشده و بسیاری از رسانه‌ها که حتی بعضا از مدافعان دولت هم هستند، در این‌باره انتقاد دارند.

همچنان با پاسخگویی مطلوب فاصله داریم

مصطفی کواکبیان، مدیرمسئول روزنامه مردم‌سالاری:

بدون شک میزان پاسخگویی دولت یازدهم و دوازدهم به رسانه‌ها به مراتب بیشتر از دولت نهم و دهم بوده است، هرچند با درجه مطلوب پاسخگویی همچنان فاصله داریم. براین مبنا اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات می‌تواند وضعیت مطلوب‌تری را برای رسانه‌ها فراهم سازد.

ضرورت جدا کردن منتقدان و مخالفان انقلاب

بیژن مقدم، مدیرمسئول سایت الف:

دولت در مواجهه با رسانه‌ها باید صف منتقدان خود را از مخالفان انقلاب جدا کند. همچنین به‌جای حمله به منتقدان، جریان رسانه‌ای ضدانقلاب را هدف قرار دهد. دولت طی این سال‌ها بیشترین حملات خود را متوجه منتقدانی کرده که ممکن است جاهایی هم اشتباهاتی کرده باشند. دولت در این زمینه باید رویه خود را براساس آنچه که رهبری درباره برخورد دولت با منتقدان فرمودند، تغییر دهد. نکته دیگر هم این‌که دولت در زمینه برخی دستاوردهای مناسب خود اطلاع‌رسانی نمی‌کند. نمونه روشن و اخیر آن رد درخواست ملاقات ترامپ با آقای روحانی است که متاسفانه دولت در این زمینه اطلاع‌رسانی نکرده است.

اعتقاد دولت به تعامل با مطبوعات

محمدعلی نادعلی‌زاده، مدیرعامل سایت خبری جماران:

دولت روحانی، با ابلاغ قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و بعد از آن آیین‌نامه اجرایی این قانون نشان داد در سطح کلان به تعامل با مطبوعات اعتقاد دارد و در عمل نیز خواهان پایبندی به آن است. دولت روحانی در جهت برقراری این تعامل تلاش کرده و پایبندی خود را به منصه ظهور رسانده است.

اگر ما نمایشگاه مطبوعات را محلی برای تعامل اهالی رسانه با هم و ارتباط نزدیک‌تر با مردم به عنوان مخاطبان اصلی و مسئولانی که در نمایشگاه حضور می‌یابند، به حساب آوریم به‌رغم همه مشکلاتی که شاید رسانه‌ها داشته باشند باید نمایشگاه مطبوعات را فرصت مغتنمی برای حضور دیدگاه‌های مختلف بدانیم.

هجمه به منتقدان

محمدمهدی اسلامی، مدیرعامل موسسه مطبوعاتی شما:

به نظر می‌رسد دولت در پاسخگویی نمره مطلوبی ندارد.

در ادبیات سیاسی مدرن، از دولت انتظار پاسخگویی در سه جنبه حقوقی، سیاسی و مالی می‌رود، اما هریک با موانعی روبه‌روست.

درخصوص پاسخگویی حقوقی، اولین پیش‌نیاز دسترسی آزاد رسانه‌ها به اطلاعات است، اما هنوز دولت زیرساخت‌های لازم برای عملیاتی شدن آن را مهیا نکرده است.

از جنبه پاسخگویی سیاسی نیز متأسفانه بیش از پاسخگویی شاهد هجمه به منتقدان و برچسب‌زنی بوده‌ایم.