اقتصاد امن در برابر کاتسا

این تحریم‌ها بر اساس قانون موسوم به کاتسا صورت می‌گیرد که دولت آمریکا را به اعمال تحریم‌های مرتبط با تروریسم علیه مقام‌ها، مأموران یا وابستگان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف می‌کند.

رئیس‌جمهور آمریکا روز 2 آگوست 2017 (برابر با 11 مرداد 1396) قانون موسوم به «کاتسا» را که یک هفته قبل‌تر در کنگره به تصویب رسیده بود، امضا و آن را به قانون تبدیل کرد. این قانون دولت آمریکا را موظف می‌کند ظرف 90 روز پس از اجرایی شدن آن تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کند.

کارشناسان اقتصادی معتقدند از آنجا که تحریم‌های جدید آمریکا پیچیدگی‌های خاصی دارد، برای مقاوم‌سازی اقتصاد کشور باید اقدامات فراگیری انجام داد تا مانع از هدف آمریکایی‌ها در به هم ریختن بازارهای حساس ایران همچون بازار ارز شویم.

اجرای اقتصاد مقاومتی

حمیدرضا حاجی‌بابایی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره تحریم‌های جدید آمریکا و تأثیر آن در اقتصاد کشور به خبرنگار ما گفت: کاتسا مکمل و ادامه برجام است و هر چه رئیس‌جمهور قبلی ایالات متحده آمریکا یعنی باراک اوباما نتوانسته بود در برجام بگنجاند، دونالد ترامپ با ادامه راه وی آن را به مرحله اجرا درآورده، اما در ظاهر یکدیگر را مخالف عقاید هم نشان می‌دهند.

وی در پاسخ به این پرسش که این قانون تا چه حد روی اقتصاد ایران تأثیر می‌گذارد، گفت: کاتسا برنامه‌ای کاملا ظالمانه، استکباری و شامل تحریم‌های مادر و کلیدی علیه ایران است، اما این‌که چقدر در اقتصاد ایران تاثیر خواهد گذاشت، بستگی به رفتار ما با این تحریم‌ها دارد. اگر معتقد باشیم که این تحریم‌ها تاثیرگذار خواهد بود و ما را از پیشرفت منع می‌کند حتما این اتفاق خواهد افتاد، اما اگر در این شرایط پتانسیل و قدرت داخلی شناسایی و به‌کارگیری شود قطعا تاثیر چندانی در اقتصاد ما نخواهد گذاشت.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان این‌که مهم‌ترین کاری که می‌توان در این زمینه انجام داد برنامه‌ریزی و اجرای درست است، تصریح کرد: همه برنامه‌ریزی اقتصادی در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده که برنامه ششم توسعه نیز آن را تکمیل کرده است و با اجرای درست توسط قوه مجریه می‌توان شاهد کمرنگ شدن اثر تحریم‌ها در کشور باشیم.

تکیه بر توان داخلی

حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به این‌که آمریکا به دلیل قدرت زیاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه و دفاع از انقلاب اسلامی و کشور مقدس ایران اقدام به تحریم این ارگان رسمی کرده به خبرنگار ما توضیح داد: اکنون عنوان می‌شود که اگر سپاه پاسداران مورد تحریم قرار بگیرد قطعا همه بخش‌های اقتصادی مشمول این قانون خواهند بود، اما می‌توان با تکیه بر توان داخلی از همه این بحران‌ها عبور کرد.

وی افزود: اگر ما به توانمندی و ظرفیت خودمان تکیه کنیم کمترین آسیب را خواهیم دید. در همین حال برخی عنوان می‌کنند که با تحریم سپاه پاسداران، اقتصاد فلج خواهد شد، اما این نکته وجود دارد که این گونه اظهارات به این دلیل است که آمریکا می‌خواهد اعتماد مردم به سپاه کم شود و دیگر فاقد حمایت مردمی شود و به صورت آرام قدرت خود را هم در منطقه از دست بدهد، اما مردم نسبت به این موضوع آگاه‌تر و بیدارتر از همیشه خواهند بود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: بهترین راهی که می‌توان با این تحریم‌ها مقابله کرد، اجرای اقتصاد مقاومتی است که متاسفانه در طول سال‌های گذشته مسئولان اجرایی در کشور تنها به شعار بسنده کردند و در بخش اجرا چیزی را شاهد نبودیم. اگر اقتصاد مقاومتی در همه سطوح کشور اجرا شده بود اکنون این تحریم‌ها بهترین زمان برای آزمون و خطا با تحریم‌های گذشته بود، اما از این پس نیز باید اجرای این سیاست با جدیت بیشتری دنبال شود.

بازار ارز، هدف آمریکاست

محمدعلی مسعودی، کارشناس مسائل تحریم درباره تحریم‌های جدید آمریکا گفت:‌ وزارت خزانه‌ داری آمریکا در گام دوم اجرای سیاه‌ چاله تحریم بیش از 40فرد و نهاد وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را با برچسب تروریستی در فهرست تحریم به‌روزرسانی کرد. این افراد و نهادها درگذشته نیز به دلایل دیگری در فهرست تحریم بودند و اکنون برچسب تروریستی نیز به آنها اضافه شد.

وی افزود:‌ پیش‌بینی می‌شود وزارت خزانه‌داری آمریکا در فواصل زمانی کوتاه، افراد و نهادهای جدید ایرانی را به بهانه ارتباط با افراد و نهادهای سپاه که برچسب تروریستی دارند، شناسایی کرده و در فهرست تحریم‌ها قرار دهد. افزایش افراد و نهادهای تحریمی سبب افزایش اختلال در روابط بانکی خارجی خواهد شد که اثر مستقیم در بازار ارز خواهد داشت. به نظر می‌رسد وزارت خزانه‌داری، ایام پایان سال میلادی را هدف گرفته است تا اثرات تحریم جدید را در آن برهه زمانی مشاهده کند، بنابراین دولت و بانک مرکزی باید برای جلوگیری از نوسان بازار ارز، تمهیدات لازم را بیندیشند.

توسعه سوآپ ارزی

دکتر کاوه تقوی، کارشناس اقتصادی با اشاره به قانون کاتسا و تاثیر آن در اقتصاد ایران به جام‌جم گفت: براساس این قانون تازه تصویب در آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کارکنان و خدمات‌ دهنده‌ها به این ارگان رسمی کشور در فهرست تحریمی قرار خواهند گرفت. در گذشته هر شرکت یا کشوری که قصد داشت با شرکت یا ارگانی که در فهرست تحریمی قرار دارد مراوده یا فعالیت مالی داشته باشد، فقط از چرخه دلاری حذف می‌شد و زمانی که قصد داشت دوباره به این چرخه بازگردد با پرداخت جریمه این مانع رفع می‌شد، اما اکنون این‌طور تدوین شده که اگر شرکت یا سازمان با سازمان مورد تحریم همکاری کند خود شرکت همکاری‌کننده نیز مورد تحریم قرار خواهد گرفت.

وی افزود: کاتسا قصد کنترل و توقف فعالیت‌های سپاه پاسداران را ندارد، بلکه همه بخش‌های اقتصادی ایران را مورد هدف قرار می‌دهد، به طوری‌ که حقوق کارمندان این ارگان رصد خواهد شد. آمریکا به دنبال تحریم سپاه نیست، بلکه قصد دارد مقصد به مقصد پیش برود و بخش نهایی اقتصاد ایران را کنترل کند.

تقوی اظهار کرد: تا قبل از تحریم اخیر علیه ایران در کاتسا، حدود 200 نفر در فهرست تحریمی قرار داشتند، اما با این حال انتقال پول به ایران بسختی انجام می‌شد و با اجرای این تحریم، دایره گسترده‌تری از افراد مورد تحریم قرار خواهند گرفت.

این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که کاتسا در اقتصاد ایران تاثیرگذار خواهد بود، اما قطعا می‌توان با آن مقابله کرد، گفت: پیمان‌های دوجانبه پولی و اقداماتی مانند سوآپ ارزی که اخیرا با ترکیه انجام شد می‌تواند اثرات کاتسا را کمرنگ کند. کاتسا قصد دارد جامعه ایران را از نظر اجتماعی به دو بخش سیاه و سفید تقسیم کند، اما اگر در همه شرایط مردم یکنواخت عمل کنند و از اقدامات انجام شده در راستای مقابله با تحریم حمایت کنند، قطعا تحریم‌هاشکست خواهند خورد.

محمدحسین علی‌اکبری - جام‌جم