سعد حریری، نخستوزیر مستعفی لبنان گفته است که جانش در خطر است. این جمله او در خطابه استعفایش در عربستان میتواند درست باشد. اما سوال اینجاست که چه کسی از ترور احتمالی رهبر جریان المستقبل و یکی از رهبران ائتلاف 14مارس سود میبرد؟
برای پاسخ به این سوال باید کمی به عقبتر بازگشت. به سال 2005، همان زمانی که رفیق حریری، پدر سعد حریری یک سال پس از استعفایش از سمت نخستوزیری که اتفاقا پشتپردهای مانند استعفای پسرش داشت، ترور شد و این ترور را رسانههای غربی و عربی به گردن جریان مقاومت انداختند؛ حال آنکه روشن بود که ترور حریری، منافع روشنی برای رژیم صهیونیستی و نیز عربستان سعودی داشت.
حالا 12 سال پس از آن ترور، یکبار دیگر همان سناریو در حال تکرار است و طنز ماجرا آنجاست که سعدحریری به عنوان قربانی اصلی، نادانسته درست در زمینی بازی میکند که بهنظر میرسد میتواند به یک پایان خونین منتهی شود: ترور!
بیثباتی لبنان آرزوی صهیونیستها
بیتردید ترور احتمالی سعد حریری به یکپارچگی و ثبات سیاسی لبنان که پس از مدتها با تشکیل دولت جدید بهدست آمد ضربه میزند و این به نفع صهیونیستهاست. همچنین استعفا و سپس ترور احتمالی او میتواند اتهاماتی را متوجه حزبالله لبنان کند. هرچند حزبالله در عمل از طریق همکاری سیاسی با ائتلاف 14مارس نشان داد که نقش مسئولانهای در قبال تحولات سیاسی لبنان دارد. با این وجود آمریکا هنوز تلاش میکند تا سوار بر موج 12سال پیش ترور حریری، شکاف سیاسی در لبنان را تشدید کند. شاید بیدلیل نباشد که جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا روز 11ژوئیه 2017 طی یک مصاحبه مطبوعاتی با مجله «ایسلندر» وابسته به یک مرکز بررسی آمریکایی در واشنگتن انگشت اتهام قتل رفیق حریری را به سمت ایران نشانه رفت. روشن است که واشنگتن هنوز میکوشد تا از آب گلآلود ترور رفیق حریری برای خود ماهی سیاسی صید کند. شاید برای همین است که روز 25 ژوئیه 2017، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا در نشست مشترکی با سعد حریری در کاخ سفید گفت: «حزبالله با حمایت ایران تهدیدی علیه خاورمیانه است. حزبالله یک تهدید برای کشور، دولت و مردم لبنان و تمام منطقه است… این گروه توشه نظامیاش را افزایش میدهد که میتواند به درگیری با اسرائیل منتهی شود… حزبالله لبنان در حال حاضر با حمایت ایران در سوریه حضور دارد و به جنایتهایی در آنجا دست میزند.»
تکرار نمایشنامه 12سال پیش
اگر استعفای حریری را کنار حملات لفظی جدید دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا علیه حزبالله لبنان قرار دهیم و این هشدار بسیاری از تحلیلگران منطقه را در نظر بگیریم که میگویند دور تازه تنشهای منطقهای قرار است با محوریت بیثباتسازی لبنان کلید بخورد، آنگاه قابل فهم است که چرا حریری باید از نخستوزیری کنار رفته و در حالیکه ارتش و سازمان اطلاعات لبنان هیچ سندی دال بر احتمال سوءقصد به نخستوزیر مستعفی را در اختیار ندارند، با ادعای تهدید به مرگ، به عربستان سعودی فرار کند. یک احتمال این است که آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان امیدوارند همان پیامدهای ترور حریری بزرگ را برای مرگ حریری کوچک نیز رقم بزنند. در سال 2005 پس از ترور رفیق حریری، جریاناتی در لبنان رخ داد که منتهی به خروج نیروهای سوری از لبنان شد. اکنون 12سال پس از آن رشته حوادث، احتمالا آلسعود با کمک تلآویو میکوشد تا سناریویی مشابه را طراحی کرده و این بار حذف حزبالله لبنان را کلید بزند. این شاید دستورکار اصلی مذاکرات سری تلآویو و ریاض باشد؛ همان مذاکراتی که بتازگی روشن شد به رهبری بنسلمان ولیعهد سعودی دنبال میشود.
ریاض بهدنبال جبران شکستهای منطقهای
نقش آلسعود در پرونده تنشزایی در لبنان چنان برجسته است که حتی عدهای احتمال میدهند ممکن است ریاض با دستگیری حریری در خاک عربستان در راستای دیگر بازداشتهای سیاسی در این کشور، مداخلهای آشکار در امور داخلی لبنان داشته باشد. با این وجود، فعلا آنچه روشن است، این که ریاض با حذف حریری، کوشش میکند تا رشتههای بافته شده برای بازگشت آرامش به خاک لبنان را پنبه کند و بیم آن میرود که این سناریو تا ترور و مرگ حریری کوچک تداوم پیدا کند. موضع تهران در قبال این سناریوپردازیهای جدید، کمک به حفظ وحدت لبنان است. با این وجود بهنظر میرسد که منطقه باید آماده رویارویی با توطئه «حزباللهزدایی» باشد. معجزه جریان مقاومت در منطقه که به شکست توطئه عبری – عربی داعش منتهی شد، از واشنگتن تا ریاض، همه را ناخرسند کرده است. برای همین، حریری این روزها تبدیل به مهره کوچکی از شطرنج دشمنی با جریان مقاومت شده است. جریانی که حجم بالایی از صفآراییها، از کاتسا تا تنشزایی سیاسی در لبنان را دربر گرفته است.
مصطفی انتظاری هروی
روزنامهنگار
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد