لبنان؛ پسا حریری...

حالا چشم‌ها به حریری است، آیا او قادر به افشای اسرار پشت پرده استعفای نابهنگامش در پاریس خواهد بود؟

حریری در حالی ریاض را ترک کرد که پسر و دخترش در عربستان حضور دارند.

هراس از ترور شدن آنچنان برجان و روح و روان حریری مستولی شده که هم‌اکنون به یاران نزدیک خود هم بی‌اعتماد شده است چراکه در بزنگاه‌ها براحتی از او عبور می‌کنند. لذا بعید به نظر می‌رسد از مواضعی که در متن استعفانامه خود قرائت کرد، عدول کند.

سعودی‌ها به اندازه کافی از ابزار لازم برای ترور حریری در بیروت برخوردار هستند ضمن این‌که می‌توانند حزب‌الله را متهم به قتل حریری کنند اقدامی که هم حریری را از سر راه برمی‌دارد و هم از منافع سیاسی آن بهره‌مند خواهد شد.

ذکر خاطره قتل ماجدالماجد عامل انفجار سفارت ایران در بیمارستان بعد از عیادت کنسول سفارت عربستان در بیروت بیش از پیش حریری را هراسان کرده است.

اما چه شد که ریاض حاضر به پذیرش خروج حریری از عربستان شد؟

برای پاسخ به این پرسش باید کمی به عقب برگردیم، وقتی بن سلمان به وسیله نیروهای شرکت بلاک واتر به بازداشت دسته جمعی شاهزادگان میلیاردر سعودی اقدام کرد، اقدامی تخیلی که تهیه‌کنندگان هالیوودی هم ساخت فیلم آن را تخیلی توصیف کرده‌اند.

این اقدام بن سلمان در تصفیه خاندان آل سعود با هدف نزدیک شدن به تخت پادشاهی بود، اقدامی که هرچند با حمایت کاخ سفید همراه بود اما با گذشت زمان و درز اخبار از شکنجه و آزار روحی و روانی بازداشت‌شدگان کم‌کم کشورهای مختلف را وادار به موضع‌گیری کرد و صداهای مخالف حتی در درون هیات حاکمه آمریکا نیز بلند شد. ضمن این‌که ربایش سعد حریری به عنوان نخست وزیر یک کشور از سوی ریاض و شکست تلاش ریاض برای طبیعی جلوه دادن اقامت اجباری وی در ریاض، مقامات سعودی را وادار کرد تا حریری را با شرایطی که ذکر شد راهی فرانسه کنند...

حال سوال این است که چشم‌انداز آتی لبنان چیست؟

در شرایط کنونی تلاش‌های عربستان برای شعله‌ور کردن آتش فتنه طایفه‌ای در لبنان در سایه وحدت لبنانی‌ها و مواضع حکیمانه دبیرکل حزب‌الله و رئیس‌جمهور لبنان ناکام مانده است اما این به مفهوم عادی شدن شرایط نیست.

حریری در حالی از مقام خود در ریاض استعفا کرد که گروه‌های سیاسی با توافق برسر قانون انتخابات خود را برای برگزاری انتخابات پارلمانی آماده می‌کردند انتخاباتی که جریان غربگرای 14 مارس شانس چندانی برای پیروزی ندارد. در چنین شرایطی تنها گزینه پیش‌رو برای فرار از شکست برگزار نشدن انتخابات است و همین شرایط برگزاری انتخابات را با ابهام فراوان مواجه کرده است.

هدف بعدی سعودی‌ها که علنا آن را اعلام کرده‌اند حذف حزب‌الله از کابینه لبنان است و این به مفهوم اعمال فشار بر گروه‌های سیاسی همسو برای تشکیل یک کابینه تکنوکرات است، امری که با توجه به واقعیت میدانی غیرممکن است، چراکه این کابینه احتمالا نخواهد توانست رای اعتماد پارلمان را کسب کند.

نکته بعدی فرد مورد نظر برای احراز پست نخست وزیری است، امروز این سوال مطرح است که آیا سعد حریری بار دیگر برای احراز این پست نامزد خواهدشد یا خیر؟ برخی تحلیلگران امکان ورود مجدد حریری به کابینه را ضعیف می‌دانند و بر این باورند که فردی معتدل می‌تواند کابینه جدید را تشکیل دهد البته اگر فشار سعودی بر گروه‌های سیاسی اجازه دهد، اگر یک حادثه تروریستی اوضاع را در لبنان منفجر نکند، اگر صهیونیست‌ها دست به اقدامی جنون‌آمیز نزنند و صدها اما و اگر دیگر که نشان از پیچیدگی‌های دشوار صحنه شطرنج سیاسی لبنان است.

محمدرضا طلاجوران

کارشناس مسائل لبنان