به گزارش جام جم آنلاین، تحولات سال 2017 میلادی در آمریکا تحت تاثیر تصمیمات غیرمتعارف و جنجالی دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور در همه ابعاد داخلی و بین المللی بود.
سیاست های ضد مهاجرتی ترامپ
ترامپ در بیست و هفت ژانویه (8 بهمن 1395) یکی از نخسین فرمان های اجرایی خود را درباره ممنوعیت سفر اتباع 7 کشور به آمریکا صادر کرد و پذیرش پناهجویان را به حالت تعلیق درآورد.
ترامپ در ششم ماه مارس (16 اسفند 1395) دومین دستور اجرایی خود را در تحدید قانون مهاجرت را امضا کرد. مطابق این دستور، اتباع 6 کشور از جمله ایران برای یک دوره محدود ۹۰ روزه از ورود به امریکا منع شدند.
ترامپ در شانزدهم ژوئن (27 خرداد) در اقدامی جداگانه محدودیتهای مسافرتی و تجاری علیه کوبا را بار دیگر اعمال کرد؛ این محدودیتها پیشتر از سوی باراک اوباما کاهش یافته بود.
این اقدامات ترامپ موجی از انتقادها علیه امریکا را در داخل و خارج از این کشور به بار آورد و نشان داد که ترامپ در صدد محدودیت کامل سیاست های مهاجرتی امریکاست.
بیشتر تحلیل گران این اقدام را در تعارض با روح مهاجر پذیری جامعه امریکا در دو قرن گذشته دانسته و تاکید کرده اند که سیاست ترامپ در تضاد با اصول چند فرهنگی و تنوع قومیتی ایالات متحده است.
اصولی که عامل اصلی پیشرفت و توسعه انسانی و اقتصادی امریکا در قرون معاصر بوده است.
متعاقب این مخالفت های چند قاضی و دادگاه فدرال در سراسر آمریکا مخالفت صریح خود با ترامپ را اعلام و حکم لغو اجرای فرمان ترامپ را صادر کردند.
اما سرانجام چهارم دسامبر (14 آذر ماه 96) دادگاه عالی آمریکا از موضع خود علیه تصمیم مهاجرتی ترامپ کوتاه آمد و اجازه داد ممنوعیت مسافرتی وی برای 6 کشور اکثرا مسلمان اجرایی شود.
پرونده رسوایی در ارتباط تیم انتخاباتی ترامپ
موضوع دیگری که پیش از آغاز رسمی ریاست جمهوری آمریکا به چالش سیاسی فراگیر در امریکا تبدیل شد و در یک سال گذشته ابعاد آن بیشتر افشا شد موضوع مداخله سایبری روسیه به نفع تیم انتخاباتی ترامپ است. اولین موج تخریبی این زلزله سیاسی در سیزدهم فوریه (25 بهمن 1395) با استعفای مایکل فلن، مشاور امنیت ملی آمریکا و پذیرش آن از سوی دونالد ترامپ اتفاق افتاد.
استعفای مایکل فلین سرآغاز رسوایی های گسترده ای بود که در پرونده ارتباط تیم انتخاباتی ترامپ با روسیه صورت گرفت و همچنان به عنوان مهمترین تهدید، ادامه حضور دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده را تهدید می کند.
مایکل فلین با 24 روز تصدی سمت مشاور امنیت ملی امریکا، رکورد کوتاه ترین زمان دوره تصدی این سمت را در این کشور ثبت کرده است، بعدها اعتراف کرد که به ماموران پلیس فدرال آمریکا درباره ارتباطش با سفارت روسیه در پرونده تیم انتخاباتی ترامپ دروغ گفته است. این پرونده موجی از استعفا در دولت ترامپ را رم زد.
پس از مایکل فلین، جف سشنز، دادستان کل آمریکا دیگر مقام ارشدی است که به دلیل دیدار با سفیر روسیه در دوران رقابت انتخابات ریاست جمهوری تحت فشار افکار عمومی و رسانه ای در امریکا قرار گرفت.
سشنز به دلیل این فشارها از تیم تحقیقات این پرونده کنار کشید اما همچنان در برابر فشارها برای استعفا از سمت خود مقاومت می کند. وی بعدها در کمیته اطلاعاتی سنا شهادت داد و هرگونه دیدار محرمانه با روسها را درباره موضوع انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 تکذیب کرد.
در دوازدهم ماه مه مطابق با 23 اردیبهشت ماه سال 96، دونالد ترامپ در اقدامی کم سابقه در تاریخ امریکا رئیس اف بی آی را پیش از پایان دوران ماموریتش از سمت خود برکنار کرد.
با این اقدام ترامپ احتمال دستکاری انتخابات ایالات متحده آمریکا از سوی روسیه بیش از هر زمانی تقویت شده است.
متعاقب این اقدام جیمز کومی، رئیس سابق افبیآی با حضور در کمیته سنای آمریکا شهادت داد که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا به وی درباره پرونده دخالت روسیه در انتخابات دروغ گفته است.
در اوایل تابستان سال 2017 سنای آمریکا با توجه به بررسی ها صورت گرفته در پرونده دخالت مسکو در انتخایات امریکا، تحریمهای جدیدی را علیه روسیه تصویب کرد، و متعاقب آن این مصوبه با امضای ترامپ به مرحله اجرا درامد.
پرونده دخالت روسیه در انتخابات منجر به پیروزی دونالد ترامپ در سال 2016 تا کنون قربانیان دیگری هم داشته است.
در این پرونده دادستانی امریکا علیه پل مانافورت، رئیس کمپین سابق دونالد ترامپ و ریک گیتز، دستیار او به اتهام جعل اعلام جرم کرد. جورج پاپادوپولوس، دستیار رده پایین کمپین ترامپ هم به دروغگویی به افبیآی اقرار کرد.
علاوه بر این، سال 2017 با استعفای راینس پریبس از سمت رئیس دفتری دونالد ترامپ، اخراج آنتونی اسکاراموچی از سمت مدیر ارتباطات کاخ سفید، و برکناری استیو بنن، استراتژیست ارشد کاخ سفید همراه بود.
مجموعه این استعفاها و برکناری ها نشان داد که پرونده ارتباط تیم انتخاباتی دونالد ترامپ بیش از آنکه پیش بینی شده است، جدی است، به گونه ای که برخی تحلیلگران از آن به عنوان واتر گیت دوران ترامپ یاد کرده و احتمال کشیده شدن این پرونده به استیضاح دونالد ترامپ را مطرح کرده اند.
بعلاوه حجم استعفا و برکناری مقامات نزدیک به دونالد ترامپ نشان از بی ثباتی سیاسی و مدیریتی گسترده در کاخ سفید دارد. موضوعی که در تاریخ سیاسی امریکا کمتر سابقه ای برای آن وجود دارد.
شکست در لایحه اوباماکر
در بیست و هشتم ژوئیه (7 مرداد 96) سنای آمریکا در لغو لایحه بهداشت و درمان اوباما موسوم به اوباماکر شکست خورد و جان مککین سناتور جمهوریخواه با رای منفی به این لایحه، این طرح حیثیتی دونالد ترامپ را به شکست کشاند.
دونالد ترامپ که بخش عمده آرای خود را مدیون مخالف خوانی با باراک اوباماست، در دوران رقابت انتخاباتی آمریکا طرح های عمده دولت اوباما نظیر اوباماکر را عامل افول اقتدار و تضعیف اقتصاد امریکا نامید و وعده داد که در صورت پیروزی همه این طرح ها را از میان بردارد.
رونمایی از توافق 500 میلیاردی با عربستان
اما شکست ترامپ در لغو اوباماکر نشان داد که دست ترامپ در تحقق وعده هایش چندان باز نیست و نمایندگان و سناتورهای امریکایی ملاحظات صرفا سیاسی وی را در ارزیابی طرح ها و عملکردهای دوران باراک اوباما ندارند.
اوباماکر قانونی است که باراک اوباما در حوزه بیمه و تامین اجتماعی اجرا کرد و در آن حفاظت از بیماران و مراقبت مقرونبهصرفه از طیف های از جامعه مورد توجه قرار گرفته است.
بیستم مه برابر با 31 اردیبهشت 96 اولین و جنجالی ترین سفر خارجی دونالد ترامپ به عربستان آغاز شد. ترامپ در این سفر در افتتاحیه مرکز جهانی مقابله با ایدئولوژی افراطی در عربستان به همراه عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر و ملک سلمان حاضر شد و این مقامها با گذاشتن دستشان روی یک گوی کریستالی درخشان رمزآلود عکس یادگاری گرفتند.
بعلاوه ریاض در این سفر پرهیاهو از طرح ناتوی عربی با حمایت امریکا پرده برداشت. طرحی رویایی که هیچ تحلیلگر بی طرفی اجرایی شدن آن را پیش بینی نکرد.
در این سفر عربستان با امضای قرارداد بیش از 500 میلیارد دلاری با آمریکا که 420 میلیارد دلار آن مربوط به خرید سلاح از آمریکاست، از یکی از بزرگترین قراردادهای اقتصادی دوجانبه در جهان رو نمایی کرد.
این خبر ذهن تحلیلگران را به سمت جمله معروف ترامپ برد که پیش از سفر به ریاض گفت: عربستان برای ما گاوی شیرده است که هر وقت بخواهیم از آن طلا و دالر می دوشیم و هروقت شیرش تمام شود آن را سر می بریم.
انزوا و شکست بینالمللی در مساله قدس
اقدام مهم دیگر ترامپ در دوم ژوئن (13 خرداد 96) روی داد. رئیس جمهوری امریکا در این تاریخ با صدور فرمان خروج از توافق تغییرات آب و هوایی پاریس نشان داد که در تقابل با رویه های جهانی در موضوعات مختلف تردیدی ندارد و به عواقب تصمیماتش در بعد بین المللی چندان نمی اندیشد.
نمونه دیگر از این تصمیمات در حوزه سیاسی و به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی اتفاق افتاد.
رئیس جمهوری امریکا در ششم دسامبر (16 آذر 96) رسما قدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخت و اعلام کرد سفارتخانه آمریکا را از تلآویو به قدس منتقل خواهد کرد.
این تصمیم، کاخ سفید را در برابر موجی از اعتراض و انتقادهای داخلی و بین المللی قرار داد، به گونه ای که واشنگتن ناچار شد در برابر قطعنامه حمایت از قدس در شورای امنیت به تنهایی در برابر 14 کشور عضو دائم و غیر دائم این شورا قرار بگیرد و برای جلوگیری از تصویب این قطعنامه به حق وتو متوسل شود.
با این حال تصویب قطعنامه حمایت از فلسطین و قدس در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با 128 رای موافق و تنها 9 رای مخالف نشان داد که آمریکا در موضوع قدس در انزوای بی سابقه جهانی قرار گرفته است.
پرونده ایران و کره شمالی
خودداری از تایید پایبندی ایران به برجام و تشدید بحران در موضوع کره شمالی از دیگر موضوعات جنجالی در یک سال نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ است که مانند دیگر موضوعات دامنه آن در سال های بعدی هم دامنگیر ترامپ در کاخ سفید خواهد بود.
یوسف اسماعیلی / جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد