انگشت ترامپ در لانه زنبور
به گزارش جام جم آنلاین، باراک اوباما، رئیسجمهور سابق آمریکا در تنها دیداری که با دونالد ترامپ در ابتدای سال 2017 میلادی داشت، به او درباره تهدید برنامههای هسته ای و موشکی کره شمالی هشدار داد. اما ترامپ یا این هشدار را جدی نگرفته و یا به دلیل برخورد ناشیانه و تحریک آمیز با مساله کره شمالی سیاست چندان موفقی در برابر پیونگ یانگ نداشته است.
مروری بر مواضع دونالد ترامپ در قبال بحران کره شمالی حاکی از لفاظی های تحقیر آمیزی است که نه تنها در عمل با اقدام بازدارنده و موثری همراه نشد که در عمل هماوردی رهبر کره شمالی با ترامپ و میل وی به توسعه توان هسته ای و موشکی را تقویت کرد.
ترامپ در اظهارات تند خود از رهبر کره شمالی به عناوینی نظیر «مردک موشکی» و «چاق و کوتوله» یاد کرد و تهدید کرد که « با آتش و خشم خود کره شمالی را کاملا نابود خواهد کرد. »
این اظهارات ترامپ موجب جسارت بیشتر کیم جونگ اون شد و ضرورت توسعه توان هسته ای و موشکی کره شمالی را به ویژه در داخل کره شمالی توجیه پذیر تر کرد.
به گونه ای که پیونگ یانگ در یک ساله ریاست جمهوری دونالد ترامپ علاوه بر آزمایش های هسته ای ، بیشترین آزمایش های موشکی خود را انجام داد و بیش از 35 موشک از انواع میان برد و دوربرد بالستیک را آزمایش کرد.
آزمایش های موشکی و هسته ای کره شمالی
کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در ابتدای سال 2017 میلادی اعلام کرد که کشورش وارد فاز اجرایی آزمایش موشک بالستیک قاره پیما شده است، و این پروژه را در تا پایان سال عملیاتی می کند.
در همین چارچوب آزمایش های موشکی کره شمالی از دومین ماه میلادی شروع شد و در دوازدهم فوریه (24 بهمن 1395) پیونگ یانگ یک موشک بالستیک با سوخت جامد را به صورت آزمایشی از پایگاه هوایی بانگهیون پرتاب کرد، و حدود سه ماه بعد در چهارم ژوئیه اولین موشک بالستیک قارهپیمای خود را به سوی دریای ژاپن شلیک کرد.
این موشک با برد 8 هزار مایلی ، واشنگتن دی.سی را در تیررس موشکی کره شمالی قرار داد و زنگ خطر را کنار گوش مقامات کاخ سفید به صدا درآورد.
مقامات آمریکایی اگرچه تلاش کردند در ابتدا این آزمایش موشکی را ناکام یا کم اهمیت جلوه دهند اما واکنش بعدی کاخ سفید در کشاندن پرونده موشکی کره شمالی به شورای امنیت نشان داد که برخلاف ادعاهای اولیه، به خوبی پیام آزمایش موشکی پیونگ یانگ را درک کرده اند و خطر آن را احساس کرده اند.
به همین دلیل در پنجم اوت 2017 (15 مرداد) شورای امنیت سازمان ملل با تصویب پیش نویس قطعنامه ای که آمریکا صادر کرد بود به اعمال تحریمهای جدید علیه کره شمالی رای مثبت داد.
متعاقب تحریم کره شمالی در شورای امنیت سازمان ملل، کره شمالی از طرح عملیاتی خود برای شلیک موشک به جزیره گوام آمریکا در اقیانوس اطلس خبر داد.
اندک زمانی بعد، در بامداد سوم سپتامبر (13 شهریور) رادیو تلویزیون دولتی کره شمالی از آزمایش موفقیت آمیز یک «بمب هیدروژنی» خبر داد و اعلام کرد که این بمب قابلیت کارگذاری روی موشک های بالیستیک قاره پیما را دارد.
این آزمایش هسته ای - که بزرگترین و پیشرفتهترین آزمایش هسته ای کره شمالی لقب یافت - نشان داد که این کشور در مسیر غیرقابل بازگشت هسته ای قرار گرفته و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برخلاف لفاظی ها خود هیچ ابزاری برای مهار توان هستهای پیونگیانگ ندارد.
سو می تری، از تحلیلگران سابق مسائل کره شمالی در سازمان اطلاعات و امنیت امریکا با اشاره به این آزمایش هسته ای نوشت:رهبر کره شمالی 90 تا 95 درصد از فعالیت های اتمی خود را انجام داده و بخش عمده ای از اهداف خود در زمینه دست یافته است.
آنچه مسلم است اینکه در پایان سال 2017 میلادی، ارزیابی تحولات در شبه جزیره کره حاکی از تثبیت موقعیت و توان هسته ای و موشکی کره شمالی است و کیم جونگ اون با رونمایی از موشک های بالستیک قاره پیما و آزمایش بمب هیدروژنی پیشرفته نشان داد که مطابق وعده آغاز سال خود به توانمندی تهدید مستقیم خاک امریکا دست یافته است.
در حالی که در سوی دیگر ماجرا، دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا جز رجزخوانی های بی ارزش و تصویب قطعنامه تحریمی جدید که از نظر پیونگ یانگ چندان جدی گرفته نشد، هیچ رهاوردی نداشت و عملا به ناکام ترین رئیس جمهور امریکا در برابر کره شمالی تبدیل شد.
با این بیان پایان تقابل ترامپ – اون در سال 2107 میلادی را می توان آغازی بر شکست راهبردی امریکا در مهار هسته ای و موشکی کره شمالی ارزیابی کرد و مدعی شد که پیونگ یانگ در موقعیت جدی خود به گونه ای تثبیت شده است که جهان چاره ای جز پذیرش آن ندارد.
پیش بینی تحولات کره شمالی در سال 2018
نظر به ارتقای بازدارندگی دفاعی کره شمالی در سال 2017 میلادی قدرت مقابله جویی آمریکا با پیونگ یانگ به کمترین میزان ممکن کاهش یافته و به اصطلاح گزینه های روی میز کاخ سفید در این پرونده را کاهش داده است.
در این خصوص اگرچه مقایسه توانمندی نظامی و هسته ای کره شمالی با آمریکا چندان واقعی به نظر نمی رسد و پیونگ یانگ به دلیل فاصله زیاد جغرافیایی و ضعف توان نظامی در مقایسه با آمریکا، تهدیدی عملیاتی برای ایالات متحده به شمار نمی آید، اما متحدین آمریکا در شرق دور یعنی ژاپن و کره شمالی به عنوان تهدیدهای جدی و در تیررس کره شمالی قلمداد می شوند و همین آسیب پذیری، کاخ سفید را در تقابل نظامی مستقیم با کره شمالی در تنگنا قرار می دهد.
بر این اساس به نظر می رسد که دونالد ترامپ در سال جدید میلادی گزینه ها و ظرفیت های به شدت کمتری در برابر کره شمالی در اختیار دارد و همین امر احتمال ورود واشنگتن به فاز مذاکره و گفتگو با پیونگ یانگ را افزایش می دهد.
از سوی دیگر کره شمالی هم با توجه به محقق کردن بخش زیادی از اهداف هسته ای و موشکی خود در موقعیت با ثبات تری در مقایسه با گذشته قرار گرفته است، شرایطی که می تواند تمایل پیونگ یانگ برای آغاز گفتگوها با آمریکا را افزایش دهد.
طبعا با توجه به فروضی که مطرح شد سال 2018 را می توان سال از سرگیری مذاکرات مستقیم و یا چندجانبه کشورهای درگیر در بحران کره شمالی با پیونگ یانگ ارزیابی کرد. موضوعی که کیم جونگ اون در سخنان سال نو میلادی به نوعی به آن اشاره کرد و نشان داد که از آمادگی لازم برای آغاز گفتگوهای راهبردی با کره جنوبی برخوردار است.
یوسف اسماعیلی / جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد