به گزارش جام جم آنلاین به نقل از مهر، محمدجواد ظریف در گفتگوی ویژه خبری دوشنبه شب درباره ویژگی دیپلماسی انقلابی گفت: اتفاقی که پس از انقلاب در دیپلماسی رخ داده یک سربلندی ویژه ای به شمار می رود. وقتی براساس حضور مردم در صحنه می توانیم تصمیم بگیریم خواهیم دید در پیرامون ما کشورها روی امنیت را ندیدند و آزادی که مردم ما دارند را ندارند اما وقتی نماینده مردمی باشیم که می توانند از دیدگاههای مبتنی بر اصول جمهوری اسلامی دفاع کنند باعث افتخار و غرور است.
وی افزود: دو دیدگاه وجود دارد، دیدگاهی که امنیت را از پای صندوق رای و با مشارکت مردم تامین می کند و دیدگاه دیگری که می خواسته امنیت خود را با خرید سلاح تامین کند. ۱۱۶ میلیون دلار در سال گذشته کشورهای حاشیه خلیج فارس سلاح خریداری کردند اما جمهوری اسلامی همواره دنبال این بوده که گفتگو در منطقه مبنای روابط باشد اما برخی کشورها به دنبال این هستند نشان دهند که در خطر هستند و خطری در حال شکل گیری است.
وی گفت: این دو دیدگاه متفاوت است، ولی هیچ احترامی برای دارندگان دیدگاه وابسته به غرب وجود ندارد اما نسبت به جمهوری اسلامی ایران همواره به عنوان یک دیدگاه قابل احترام نگاه می کنند.
ظریف درباره نوع پوشش دیپلمات ها گفت: دکتر ولایتی وزیر وقت خارجه این یقه را ابداع کردند من آن زمان نیویورک بودم این لباس در همه فروشگاهها نبود همسرم یقه لباسم را عوض کرد. در سازمان ملل یک خانم هندی گفت نظمی که امروز در لباس شما هست باعث می شود با شما با احترام بیشتری برخورد شود چون شما امروز با ظاهر مرتبی در این جلسه ظاهر شدید.
بزرگترین تغییرات ساختاری را در وزارت خارجه پس از انقلاب ایجاد کردیم
ظریف درباره تغییرات اخیر در وزارت خارجه عنوان کرد: ما تغییراتی داشتیم که از زمان انقلاب شاید این بزرگترین تغییر ساختاری باشد. هم در سطح معاونت ها و هم در لایه های مدیریتی تغییر دادیم. معاونت های منطقه ای را حذف کرده و الان یک معاونت سیاسی و اقتصادی و 8 دستیار وزیر داریم و این ترکیب جدیدی است تا دیپلماسی در خدمت اقتصاد مقاومتی باشد.
وی افزود: دفتر پایش روابط دو جانبه، دفتر همکاری های بین الملل و دفتر اقتصاد مقاومتی را داریم و در این مسیر راه را دنبال می کنیم.
ظریف گفت: هدف تغییر اصلی این بود که کارشناس را به مرحله تصمیم سازی نزدیک کنیم، ما دو لایه از مسیر کار کارشناسی برای عملی شدن تصمیمات را حذف کردیم. کارشناس منطقه ای با سه فاصله با وزیر مرتبط می شوند. این امر فرصتی را برای کارشناسان فراهم می کند تا در تصمیم گیری ها حضور داشته باشد و نتیجه تصمیم گیری خود را نیز ببیند. ما با این وضعیت می توانیم کار وزارت خارجه را کارشناس محور کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: در برابر هر تغییری به هر حال مقاومت وجود دارد؛ ما از این مرحله عبور کردیم و در چند سال گذشته شاید این یک دستاورد بزرگ باشد که طی چند ماه این تغییرات انجام شده و در اول بهمن امسال ساختار را تغییر داده، مدیران را معرفی و جانمایی های اداری را نیز تعیین کردیم.
ظریف گفت: وزیر خارجه مسئول سیاست خارجه است و همه مراجعه ها در این زمینه به وزیر صورت می گرفت؛ قبلا بعد از 6 لایه ارتباط با وزیر صورت می گرفت و با این تغییرات با سه لایه به وزیر مرتبط می شوند.
ظریف درباره برجام گفت: نمی توانم ادعا کنم برجام از این بهتر نوشته می شد اما قطعا چیزی که امروز هست همه آنچه که ما می خواستیم یا همه آنچه که غرب و آمریکا می خواست نیست. آنها می خواستند بخشی از تحریم ها بماند و ما اصرار داشتیم همه تحریم ها یک جا برداشته شود.
وی گفت: ما توانستیم برجام را با شکلی تدوین کنیم که تنها شکل ممکن در شرایطی بود که برجام تصویب شد. ترامپ در سخنرانی خود در اردیبهشت 95 قبل از کاندیداتوری ریاست جمهوری گفت اولین اولویت من پاره کردن برجام است اما امروز حدود 390 روز از ریاست جمهوری وی گذشته و او نتوانسته این کار را بکند نه اینکه او به برجام علاقمند باشد بلکه اطرافیانش گفتند که اگر برجام را پاره کنی آمریکا منزوی خواهد شد.
وزیر خارجه افزود: جمهوری اسلامی بعد از انقلاب به یک نگرش جدید بر مدیریت دست یافته است. اما آمریکا هیچگاه با ما سر سازش نخواهد داشت. کلمه به کلمه برجام براساس بی اعتمادی نوشته شده است. طولانی بودن این قرارداد نشان می دهد که طرفین به هم اعتماد نداشتند.
وی با بیان اینکه از آمریکا توقع نداشتیم با حسن نیت برجام را اجرا کند عنوان کرد: این توقع را داشتیم جز این رفتار کنند و به همین خاطر در فرجام عنوان کردیم که باید با حسن نیت این توافق را اجرایی کنند. اما در همین ایام ریاست جمهوری ترامپ ما آنقدر قرارداد فاینانس داشتیم که نتوانستیم همه آن را جذب کنیم اینها نشانه توفیق ما در این فضا و دید روشن به برجام است.
ظریف درباره اینکه اگر کلینتون رئیس جمهور می شد فضای برجام چگونه می شد گفت: اگر دولت خانم کلینتون روی کار آمده بود احتمال اینکه با این میزان خصومت به برجام نگاه کند کمتر بود. ترامپ مشکلش این بود که برجام را اوباما امضا کرده و خانم کلینتون این مشکل را نداشت. ترامپ از زمان روی کار آمدن تلاش کرده همه خاطرات اوباما را از بین ببرد اما تنها خاطره ای که نتوانسته به آن دست بزند همین برجام بوده است.
وزیر خارجه درباره مذاکره دوباره در برجام که آمریکا به دنبال آن است گفت: آمریکایی ها و ترامپ از برجام ناخرسند اند و تلاش می کنند برجام را نابود کنند از این رو وارد حوزه های دیگر می شوند. برجام اختلاف نظر در یک حوزه را مورد بررسی قرار داده است. ما تصمیم گرفتیم مسئله موشکی را از این بحث خارج کنیم. طرف های مذاکره ما صدام را تا بن دندان مسلح کردند و تصمیم این بود که حاضر نبودیم درباره حوزه های دیگر مذاکره کنیم. برجام یک توافقی است خارج از موضوعات دیگر اما آمریکا تلاش می کند واقعیت را به گونه ای دیگر نشان دهد اما حقیقتی که امروز روی زمین است برجام است. آمریکا تلاش بر اعتراض دارد اما ما بر آنچه وجود دارد و مبنای حقوق بین الملل است تاکید داریم.
وی درباره معاملات بین المللی کشورمان گفت: ما الان نفت ما را به راحتی می فروشیم و پول نفت را دیافت می کنیم. در برخی موارد توافق هایی از قبل با برخی کشورها داشتیم که چه میزان از پول نفت مان را به یورو بگیریم، چه میزان را منتقل کنیم و چه میزان را به ارز محلی بگیریم.
ظریف افزود: با اروپا، هند و ژاپن پول مان را دریافت می کنیم و با چینی ها هم پول مان را دریافت می کنیم؛ چینی ها محذوریاتی در کشورشان دارند که ارتباطی به برجام ندارد.
نفتمان را به راحتی میفروشیم و پول نفت را دریافت میکنیم
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در آن حوزه هایی که محدویت داشتیم دیگر محدودیت نداریم، تصریح کرد: ما یک میلیون بشکه نفت حداکثر می فروختیم که البته هر ماه ۲۰ درصد کاهش پیدا می کرد اما الان بالای دو و نیم میلیون بشکه نفت می فروشیم و اگر بازار کشش داشته باشد، می توانیم بیشتر هم بفروشیم.
ظریف با بیان اینکه وقتی توافق ژنو را اجرا کردیم فرصت کردیم که ۶۰۰ میلیون دلار از پول خود را وارد کشور کنیم، الان به هر میزان که بخواهیم می توانیم وارد کنیم، اظهار داشت: آنچه مشکل است، فشارهای دولت آمریکا چه در دولت سابق و چه اکنون بر برخی بانک ها به ویژه بر بانک های بزرگی اروپایی است که این بانک ها در دوران تحریم مورد جریمه های بسیار سنگین قرار گرفته بودند. شاید برخی بانک ها از نظر سبک و سنگین کردن هزینه و فایده برایشان مقرون به صرفه نباشد که تحت چنین ریسکی قرار بدهند.
وی با تأکید بر اینکه تحریم های اولیه هیچ ارتباطی به برجام ندارد، گفت: از روز اول می دانستیم برای اینکه محدودیت های دلاری برداشته شود، به حوزه تحریم های اولیه آمریکا نیاز داریم. ما می توانیم با دلار معامله کنیم، فقط این دلار نباید در گردش وارد آمریکا شود؛ این مسئله به قوانین و پیچیدگی های داخلی آمریکا مربوط می شود. البته برخی معضلات وجود دارد؛ چون بسیاری از ارزها به دلار بسته شده اند و اگر بخواهند به ارز دیگری تبدیل شوند، باید از مسیر دلار عبور کنند.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: این ها هم مشکلاتی است که مقداری از آن قابل پیش بینی بود، زیرا ما قبل از برجام به دلیل تحریم ها ارتباط بانکی نداشتیم، این معضلات را نمی دیدیم، نه اینکه آن زمان این مشکلات وجود نداشت. تمام متخصصان ما می دانستند که اگر از مانع اصلی تحریم عبور کنیم، به تطبیق سیستم بانکی خود با شرایط بین المللی نیاز داریم.
ظریف با بیان اینکه به کارآفرینان کشور می گویم که ایران یکی از امن ترین محیط ها برای سرمایه گذاری است، تصریح کرد: بهترین سرمایه های ما سرمایه های داخلی ماست، خارجی ها مشغول استفاده از انواع امکانات برای سرمایه گذاری در ایران هستند. مردم مبنای توسعه امنیت و استقلال ما هستند.
وی افزود: ما به عنوان کشوری که در خط مقدم مبارزه با تروریسم و داعش است، اعتقاد داریم که بازرسی های مالی، برای جلوگیری از پولشویی و فساد ضروری است. بسیاری از کشورهای بزرگ بازرسی می شوند. با انضباط مالی و بانکی نشان دادیم به سمتی می رویم که هر گونه بهانه در این زمینه از بین می رود. منافع ملی و اقتصادی ما ایجاب می کند که در زمینه بانکی شفافیت داشته باشیم.
ظریف درباره فشار غربی ها به توان دفاعی کشورمان گفت: ما درباره موشک و تسلیحات کشور حرف داریم. کشور ما کشوری است که تحت تجاوز قرار گرفته و همه دنیا از متجاوز حمایت کردند. به همین دلیل هیچ کس در موقعیت اخلاقی و حقوقی نیست که به ایران بگوید که چه امکاناتی داشته باشد.
وی اضافه کرد:ما کشوری هستیم که اندازه و جغرافیای خودمان راضی هستیم و در پی کشورگشایی نبوده ایم. ما ثبات منطقه و همسایگان را ثبات خود می دانیم. معتقدیم کسانی که منطقه را به انبار باروت تبدیل کرده اند، در موقعیتی نیستند که به ایران بگویند در حوزه دفاعی چقدر می توانید از ابزارهای بومی استفاده کنید.
ظریف درباره دیپلماسی اقتصادی در سفارتخانه ها نیز گفت: به سفارت خانه ها گفته ایم که وظیفه شما کمک به معیشت مردم و تسهیل روابط اقتصادی است. البته وزارت خارجه متصدی روابط اقتصادی خارجی نیست. بخش عمده روابط اقتصادی خارجی در دست بخش خصوصی است؛ از این رو در همه سفرهای خارجی همواره هیئت بزرگی از بخش خصوصی را همراه خود می برم. بسیاری از این ها از شرکت های دانش بنیان و فناوری های نوین هستند.
وزیر امور خارجه درباره بازسازی سوریه و عراق گفت: ما فرصت های خوبی در عراق و سوریه داریم. الان شرکت های فنی و مهندسی ما سال هاست که در عراق فعال بودند اما به دلیل شرایط مالی که عراق گرفتار آن است، برخی از پرداخت ها به شرکت های ما انجام نشده است.
وی با اعلام این خبر که هفته بعد در کنفرانس بازسازی عراق شرکت می کنم، اظهار داشت: امیدوارم بخش خصوصی ما به طور جدی شرکت کند و دولت هم از این بخش برای بازسازی سوریه و عراق حمایت خواهد کرد.
ظریف با تأکید بر اینکه سوریه نیازمند بازسازی زیادی دارد، گفت: در بحث بازسازی سوریه و حضور اقتصادی کار خوبی در مورد منابع و بندرهای سوریه انجام شده و فعالیت خوبی در جریان است، امیدواریم با استقرار امنیت و ریشه کن شدن گروه های تروریستی زمینه بیشتری فراهم شود.
وی با بیان اینکه ایران و روسیه می توانند برای بازسازی سوریه مکمل هم باشند، گفت: لازم نداریم که در بازسازی سوریه رقیب هم باشیم. حضور روسیه در بازسازی سوریه به معنی عدم حضور جمهوری اسلامی نیست. ما با روسیه و سایر کشورها می توانیم در بازسازی سوریه همکاری خوبی با هم داشته باشیم که هم به نفع مردم این کشور و هم به نفع کارآفرینان ما باشد. همه این ها بستگی به این دارد که امنیت به سوریه بازگردد.
ظریف درباره چرایی عدم حضور جدی ایران در انتخابات پیش روی عراق گفت: تلاش برای خرید امنیت و نفوذ سال هاست که سیاست موفقی نبوده است. مردم عراق خودشان سرنوشت شان را تعیین می کنند. حضور ایران در عراق همواره بر اساس احترام به انتخاب مردم عراق بوده است و همین احترام ما را دارای نفوذ کرده است.
عربستان سعودی با فرمان غلط وارد منطقه شده است
وی با بیان اینکه ایرادی که همسایگان ما در عربستان سعودی دارند این است که با فرمان غلط وارد منطقه شده اند و نگران هستند که چرا نتیجه نمی گیرند، تصریح کرد: خب معلوم است بذر بدی کاشته اید و نتیجه همان بذر را درو می کنید. اینکه شما تلاش کنید نخست وزیر کشوری را در کشور خودتان زندانی کنید تا از این طریق فشار بیاورید، یا به گروه های تروریستی فشار بیاورید یا برای ایجاد ناامنی، پول هزینه کنید، نتیجه واضحی دارد.
وزیر خارجه تاکید کرد: اصلا نگران اقدامات اقدامات عربستان در عراق نیستم و سال هاست که دارند نتیجه همان سیاست ها را می بینند.
ظریف همچنین درباره تجاوز عربستان به یمن گفت: اقدامی که عربستان در یمن کرده جز ایجاد نفرت و خشم نسبت به عربستان و کشتن بچهها هیچ نتیجهای نداشته است.
وی با اشاره به راه حل های ایران برای عبور از بحران یمن نیز اظهار داشت: ایران از روز اول بحران یمن اعلام کرد راهحل چهار مادهای داریم؛ آتش بس فوری، کمکهای انسان دوستانه، گفتوگوهای یمنی - یمنی و تشکیل یک حکومت فراگیر. فکر میکنیم امروز همین راهحل برای یمن وجود دارد و امروز شاهدیم در عدن گروههای طرفدار این دولت و گروههای طرفدار دولت دیگر با هم میجنگند و یمن را به سمت تجزیه پیش میبرند.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: معتقدیم هر چه سریعتر عربستان و امارات به این نتیجه برسند که سیاست سه سال گذشتهشان جز تنفر و کشتار هیچ فایدهای نداشته است، ما سریعتر میتوانیم به این راهحل برگردیم. هر زمان یمن بخواهد به راهحل برسد جز راهحل چهار مادهای ایران هیچ راهحلی برای یمن وجود ندارد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد