کالای ایرانی بخریم با هر کیفیتی

با ندا سپانلو، مجری و برنامه‌ساز تلویزیون که مدتی است مدیریت گروه دانش شبکه‌ چهار را نیز به عهده دارد همصحبت شدیم تا از نقش زنان در حمایت از کالای ایرانی بگوید.

سپانلو تاکنون چند بار مقابل دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور نشسته و از او درباره مسائل اقتصادی و اجتماعی سوالاتی را پرسیده است.

با این‌گفته موافقید زنان تصمیم‌گیرنده اصلی در انتخاب کالاهایی هستند که خانواده به آنها نیاز دارد؟

به نظرم سطح تبلیغ کالاهای مختلف و دریافت اطلاعات آن قدر زیاد و گسترش یافته که شاید با قطعیت نتوان گفت بخش عمده انتخاب خانواده‌ها از سوی زنان است. حالا دیگر حتی فرزندان هم به دلیل اطلاعات زیادی که از رسانه‌‌ها و فضای مجازی کسب می‌کنند و حتی اطلاعاتی که از همسالان و دوستان خود به دست می‌آورند، در انتخاب نیازهای خانواده نقش دارند و پیشنهاداتی دارند.با همه اینها زنان سهم بیشتری نسبت به دیگر اعضای خانواده در انتخاب کالاهای مصرفی دارند.

با این اوصاف رسانه‌ها بخصوص سازمان صدا و سیما می‌تواند با هدف قرار دادن زنان،بخصوص زنان خانه‌دار آنها را در خرید کالای ایرانی فعال‌تر کند؟

در رسانه‌ای مانند تلویزیون برای این موضوع دوگونه برنامه می‌توان تولید کرد؛ بخشی از برنامه ها، در قالب آگهی است و کالاهای مختلف را تبلیغ می‌کند که معمولا ساختار استاندارد و جهانی دارد و کار زیادی در این زمینه نمی‌توان انجام داد.اما در بخش محتوایی می‌توان برنامه‌هایی تولید کرد که ذهن زن خانه‌دار و مادر خانواده را قانع کرد که می‌تواند با خرید کالای ایرانی از تولید ملی حمایت کند.برای این بخش باید تحقیق زیادی صورت بگیرد و برنامه‌های خیلی خوبی تولید شود.در این برنامه‌ها باید دلیل قانع‌کننده‌ای ارائه شود تا خانم‌ها باور کنند باید کالای ایرانی را در سبد خانوار قرار دهند.معتقدم بهتر است برنامه‌سازان به نیازهای خانواده توجه کنند و زمانی که مخاطب‌ آنها زنان خانه‌دار هستند به بهترین شکل برای آنها دلایل حمایت از کالای ایرانی تشریح شود.بهترین گزینه این است که دلایل اقتصادی این موضوع توضیح داده شود.

بیکاری یکی از معضلات جدی جامعه است. اگر به این موضوع هم در برنامه‌های تلویزیونی اشاره شود که خرید کالای ایرانی باعث می‌شود چرخ کارخانه‌‌ها و کارگاه‌ها بچرخد و بیکاری کمتر شود نیز در انتخاب مردم تاثیرگذار خواهد بود؟

بله ! اگر در برنامه‌ها تشریح شود که ما با خرید کالای ایرانی زمینه کسب و کار و اشتغال را فراهم می‌کنیم، حتما در انتخاب‌ها تاثیرگذار خواهد بود.از آنجا که مدیر گروه دانش شبکه چهار هستم بد نیست به این نکته هم اشاره کنم که بهتر است برنامه‌سازان و رسانه‌ها روی کالاهای دانش‌بنیان نیز متمرکز شوند چون فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها آماده ورود به بازار کار هستند و می‌توانند رویکرد مصرفی جامعه را کاملا دگرگون کنند.معتقدم اکنون باید ذائقه مصرفی خانواده ایرانی از سنتی به سمت کالاهای دانش بنیان تغییر کند.با برنامه‌سازی و اطلاع‌رسانی، هم سبد مصرفی خانواده به روز می‌شود و هم سهم استفاده از کالاهای ایرانی بیشتر می‌شود. و البته توجه به این نکته که پیام‌ها و شعار‌های گل درشت می‌تواند به ضد خودش تبدیل شود و در جهت عکس حمایت از کالای ایرانی عمل کند نیز مهم است. تکرار واژه‌های شعار سال و به شکل ظاهری، توجه ذهن را از دست می‌دهد و مردم دیگر به آن توجه نخواهند کرد. به نظرم بهتر است مصداقی و مفهومی به سراغ اجرای شعار سال برویم که اثرگذارتر
باشد.

آگهی‌های تبلیغاتی تلویزیون که گفتید می‌تواند در حمایت از کالای ایرانی تاثیرگذار باشد، گاهی شیک است تا محتوایی و به نظر می‌رسد با سطح زندگی خانواده‌های ایرانی همخوانی ندارد. آیا بهتر نیست آگهی‌ها نیز محتوایی و فراگیرتر شوند؟

ارزیابی دقیقی از آگهی‌های بازرگانی ندارم، اما به طور کلی هدف‌گذاری تیزر و آگهی‌ها نیز عموم مردم است و در ساخت آنها باید سلیقه و سطح زندگی عموم مردم درنظر گرفته شود.به نظرم کار تخصصی و حرفه‌ای در هر زمینه‌ای می‌تواند ما را به اهدافمان نزدیک‌تر کند.

ارتقای کیفیت تولیدات داخلی نقش مهمی در حمایت از کالای ایرانی دارد آیا شما هم روی این موضوع تاکید دارید؟

در مقطع زمانی ای قرار داریم که بر مبنای آن شعار سال مشخص شده است. حمایت از کالای ایرانی لزوما ربطی به کیفیت آن ندارد.ما باید کالای ایرانی بخریم تا فرصت شغلی برای جوانان ایجاد شود و سرمایه‌های داخلی را صرف خرید کالاهای خارجی نکنیم تا اقتصادمان را قوی کنیم.این انتخاب به آن معنا نیست کالایی که می‌خریم کیفیت‌اش از کالای خارجی بهتر است، بلکه ما در یک جریان ملی شرکت می‌کنیم تا کشوری قوی و مستقل داشته باشیم.امیدواریم با نظارت‌ کافی و دقیق به مرور کیفیت کالاهای داخلی ارتقاء پیدا کند.معتقدم خرید کالای ایرانی و کیفیت آن دو موضوع کاملا جدا از هم است. اگر کیفیت کالاهای ما بالا بود که با نوع خارجی‌اش برابری می‌کرد یا از آن بهتر بود به طرح شعار سال و حمایت از آن نیاز نبود.باید از تولید ملی حمایت کنیم با این رویکرد که مدام کیفیت کالاها رصد شود و تولید کننده‌ها هم ترغیب شوند که کیفیت را ارتقاء دهند.اکنون وظیفه ما حمایت از کالای ایرانی است با هر کیفیتی.

بجز رسانه‌ها،سازمان‌هایی مانند آموزش و پرورش که با بچه‌ها سروکار دارد چه تاثیری در تغییر رویکرد خانواده‌ها و ترغیب آنها به خرید کالای ایرانی دارد؟

یکی از ابزارهایی که یک فرهنگ را عمومیت می‌بخشد، آموزش و پرورش است و دیگری رسانه‌ هاست. مسلما آموزش و پرورش که با طیف زیادی از بچه‌ها و نوجوانان سر و کار دارد می‌تواند نقش موثری در حمایت از کالای ایرانی داشته باشد.حتی به نظرم در متن کتاب‌های درسی نیز باید به این نکته توجه شود. باور معلمان و مسئولان آموزش و پرورش به استفاده از کالای ایرانی صد در صد در گنجاندن کالای ایرانی در سبد خرید خانواده‌ها موثر است .

طاهره آشیانی - روزنامه‌نگار