به گزارش جام جم آنلاین از باشگاه خبرنگاران، علی شمخانی در گفتگوی اختصاصی با شبکه تلویزیونی الجزیره در قالب برنامه لقاء الیوم (دیدار امروز) به بررسی آخرین تحولات مربوط به توافقنامه هستهای و خروج آمریکا از آن و همچنین تحولات مربوط به بحران های منطقه پرداخت.
راهبرد جدید آمریکا علیه ایران
وی در پاسخ به سؤال مجری برنامه درباره راهبرد جدید آمریکا علیه ایران و اینکه وزیر امور خارجه این کشور اعلام کرد این راهبرد جدید به اساس تعامل ما با ایران تبدیل خواهد شد، گفت: آنچه آمریکا اسم راهبرد جدید بر آن گذاشته است در واقع نه راهبرد است و نه جدید، بلکه بیشتر شبیه سیاست عربده کشی و قلدرمآبی است که از طریق آن می خواهد شرط های باطل خود را بر ایران تحمیل کند و طبیعتا ما نیز آن را نخواهیم پذیرفت. ما در طول چهل سال گذشته و از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران ثابت کرده ایم که در مقابل این عربده کشی ها تسلیم نخواهیم شد. دولت آمریکا از توافقنامه هسته ای خارج شد چرا که این توافقنامه ما را به تسلیم شدن وادار نکرد. اوباما نیز پیشتر تلاش کرد ما را وادار کند تسلیم شویم و به صراحت گفت آنچه را از ایران می خواهیم بدون شلیک یک گلوله محقق خواهیم کرد. آمریکا هنگامی که از توافقنامه خارج شد انتظار داشت سه پیامد داشته باشد: نخست اروپا به سرعت با آن همراهی و خروج از توافقنامه را اعلام کند. دوم با خروج اروپا از توافقنامه ائتلاف بین المللی علیه ایران تشکیل دهد و سوم: ملت آمریکا با سیاست های ترامپ همراهی کنند، اما در واقع هیچ کدام از این سه انتظار حاصل نشد.
اکنون این سوال مطرح می شود که اوضاع کنونی تا چه زمانی دوام خواهد داشت؟ تاکنون اروپا با آمریکا همراهی نکرده و اعلام کرده است توافقنامه هسته ای توافقی بین المللی است که طرفهای متعدد در آن مشارکت دارند و تأثیر بسزایی در منع اشاعه تسلیحات هسته ای و برقراری امنیت و ثبات منطقه دارد که در نتیجه امنیت اروپا را نیز تأمین خواهد کرد. این توافقنامه نتیجه تلاش مشترک کشورهای اروپایی است و در عرصه بین المللی افتخاری برای آنان محسوب می شود و از این رو با آمریکا همراهی نکردند. البته طرف هایی مانند رژیم صهیونیستی و برخی از دنباله روهای آمریکا در منطقه مانند عربستان و امارات و کشورهای دیگری که انگشت شمار هستند با آمریکا در زمینه خروج از توافقنامه هسته ای همراهی کردند. از سوی دیگر تقریبا هفتاد درصد مردم آمریکا با خروج ترامپ از توافقنامه هسته ای مخالفت کردند و با توجه به همه این موارد، راهبرد آمریکا در نخستین گام های خود با شکست مواجه شد. اکنون اکثر تحلیل ها و تفسیرهای دولت آمریکا به این نتیجه رسیده است که تنها راه جلوگیری از دسترسی ایران به حقوق هسته ای اش، به راه انداختن جنگ یا اعمال تحریم ها علیه ایران است.
جنگ علیه ایران
وی تاکید کرد: در خصوص جنگ باید بگویم ایران به واسطه جنگ تحمیلی عراق علیه خود تجربه های زیادی کسب کرده است، درست است که آنان می توانند آغازکننده جنگ باشند اما پایان دهنده آن نخواهند بود. همچنین جنگ نمی تواند تجربه ها و دستاوردهای هسته ایران را نابود کند چرا که این دستآوردها کاملا بومی هستند و آغاز هرگونه جنگ به استفاده از تسلیحات مدرن و پیشرفته ایرانی منجر خواهد شد که ما طبیعتا خواستار آن نیستیم. از سوی دیگر تحریم نیز کارساز نیست و پیشتر نیز ناکارآمدی خود را ثابت کرده است و اکنون نیز باعث نخواهد شد ما از تکنولوژی مسالمت آمیز هسته ای دست برداریم. برای همگان آشکار است که تکنولوژی های مسالمت آمیز هسته ای ما پس از اعمال تحریم ها به لحاظ ماهیت و تنوع به صورت چشمگیری توسعه یافت و پیشرفت کرد. از این رو جنگ راه حل نیست و تحریم ها نیز به همین ترتیب.
سیاست ایران در منطقه خاورمیانه
دبیر عالی شورای امنیت ملی در پاسخ به این پرسش مجری که نظر شما درباره برخی از شرط های مذکور در راهبرد جدید آمریکا از جمله سیاست ایران در منطقه چیست؟ مثلا یکی از شرط های آمریکا این است که ایران باید از اراضی سوریه خارج شود و حمله به اسرائیل از طریق خاک سوریه را متوقف کند، آیا ایران آماده است در پاسخ به درخواست آمریکا از سوریه خارج شود؟ تصریح کرد: چرا ما به سوریه رفتیم و چرا به دولت این کشور مشاوره نظامی می دهیم؟ چرا مستشاران نظامی خود را به خاک سوریه فرستادیم؟ بله ما به حمایت خود از دولت سوریه ادامه خواهیم داد و اکنون و در آینده نیز از آن حمایت خواهیم کرد. ما در مقابله با هر گونه حمله به نیروهای خود در آنجا از حضورمان دفاع خواهیم کرد. همه این اتفاقات به چه دلیل است؟ زیرا دولت سوریه با هدف مقابله با تروریسم و گروه های افراطی از ما خواسته است به این کشور کمک کنیم و این درخواست اساس حضور ما در سوریه است. چه کسی حلب و مناطق پیرامون ادلب و سایر مناطق سوریه را از دست تروریست ها و داعش باز پس گرفت؟ آیا آمریکا چنین کاری کرد یا ائتلافی که آمریکا هدایت آن را به عهده دارد؟ همه می دانند این پیروزی ها مرهون همکاری ائتلاف روسیه، ایران و سوریه است. از این رو درخواست آمریکا مبنی بر خروج ما از سوریه درخواستی غیر قانونی است و فقط در مورد سوریه مطرح نمی شود.
حمایت ایران از فلسطین
وی گفت: اجازه دهید این موضوع را بیشتر توضیح دهم، ایران از فلسطین حمایت می کند چرا که ملت فلسطین در معرض حملات وقیحانه رژیم اشغالگر قرار گرفته است و ما از فلسطین دفاع می کنیم و به این کار خود ادامه خواهیم داد. پیشتر و هنگامی که صدام حسین به کویت حمله ور شد در کنار کویت ایستادیم چرا که معتقد بودیم این کشور در معرض تهاجمی آشکار و ظالمانه قرار گرفته است. با همین منطق با تکفیری ها و داعشی ها مبارزه می کنیم چرا که آنها می خواهند بر سوریه و عراق و سایر مناطق مسلط شوند و این کشورها را تجزیه کنند. باید بگویم ما با همین منطق، محاصره باطل و بی معنای کشور قطر را مردود دانستیم و معتقدیم این اقدام امنیت و ثبات منطقه را به صورت جدی دچار زیان می کند.
مجری در ادامه پرسید: موضع ایران در قبال محور مقاومت چیست؟ به ویژه که وزارت خارجه آمریکا جنبش حماس و جهاد اسلامی فلسطین و حزب الله لبنان را سازمان های تروریستی می داند و ما می دانیم این سازمان ها هم پیمانان ایران هستند و اکنون آمریکا از ایران می خواهد حمایت خود را از این گروه ها در لبنان و فلسطین متوقف کند، آیا ایران به چنین انتظاراتی پاسخ می دهد و اقدامی در این زمینه در پیش خواهد گرفت؟
شمخانی در پاسخ گفت: ما دفاع از فلسطین را دفاع از عزت اسلامی می دانیم و حماس از حمایت مردمی در فلسطین برخوردار است. حزب الله و هم پیمانانش نیز در انتخابات اخیر لبنان پیروز شده اند. سازمان بسیج مردمی عراق نیز مشروعیت خود را از طریق پارلمان این کشور به دست آورده است. آمریکا که یک توافقنامه بین المللی را نپذیرفت طبیعتا به خواسته های ملت های منطقه نیز احترام نخواهد گذاشت. نگاه کنید آمریکا چگونه با کمال خودخوداهی و قلدری سفارتش را به قدس شریف منتقل کرد و قوانین بین المللی را هیچ انگاشت! سیاست های آمریکا چنین است و از این رو برای ما مردود و غیر قابل پذیرش است. بدون شک ما آماده گفتگو و مذاکره درباره چنین درخواست هایی نیستیم و سیاست های خود را در منطقه هرگز تغییر نخواهیم داد.
برنامه موشکی ایران
مجری در آخرین سؤال خود در مورد راهبرد جدید آمریکا درباره برنامه موشکی ایران پرسید: آمریکا از ایران می خواهد در زمینه برنامه موشکی و سیاست هایش در منطقه گفتگو کند، آیا ایران برای چنین مذاکره ای چه با آمریکا یا با برخی از کشورهای اروپایی آماده است یا فقط درباره توافقنامه هسته ای گفتگو خواهد کرد؟
دبیر عالی شورای امنیت ملی در پاسخ گفت: هیچ دلیلی وجود ندارد با آمریکا که همه تعهدات خود را زیر پا گذاشته است مذاکرات جدیدی را شروع کنیم. آمریکا توافقنامه هسته ای را پاره کرد، آیا به چنین کشوری می توان برای آغاز دور جدید گفتگوها درباره هر موضوعی اعتماد کرد؟ توان موشکی ما فقط در خدمت رفع نیازمندی های دفاعی کشور قرار دارد و از این رو برنامه موشکی غیر قابل مذاکره است و برنامه ای دفاعی است نه هجومی و هیچ کشور و طرفی را تهدید نمی کند. ما در طول چهل سال گذشته به هیچ کشوری حمله نکرده ایم و به اراضی هیچ کشور دیگری طمع نداریم. اکنون رژیم صهیونیستی تأیید کرده است برای نخستین بار از جنگنده های اف 35 در عملیات های نظامی استفاده کرده است. سؤال این است که چرا آمریکا چنین رژیمی را به این جنگنده های پیشرفته مجهز می کند؟ چرا آمریکا از سایر کشورها مانند عربستان با فروش سامانه های موشکی پیشرفته به آنها حمایت می کند در حالی که برد این موشک ها بسیار بیشتر از موشک های ما است؟ آیا با این وجود آمریکا از ما می خواهد از توانمندی های دفاعی خود دست برداریم؟ هرگز به چنین درخواست هایی گوش نخواهیم داد چرا که در خواست های غیرقانونی هستند. این درخواست ها استعماری هستند و اهانت به ملت ایران قلمداد می شوند.
مقابله ایران و رژیم صهیونیستی
مجری در ادامه پرسید: اسرائیل مدعی است در روزها و ماه های گذشته برخی از پایگاه های موشکی ایران و هم پیماناش از جمله حزب الله را هدف قرار داده است و می گوید به صورت مستقیم با تقویت حضور ایران در سوریه مقابله خواهد کرد. شما نیز پیش از سفر چند وقت اخیر خود به مسکو اعلام کردید اسرائیل باید منتظر پاسخ قاطعانه و کوبنده ایران باشد، آیا همچنان این معادله بین ایران و اسرائیل در اراضی سوریه دنبال می شود یا ایران به عرصه رویارویی جدیدی فکر می کند؟
شمخانی در پاسخ گفت: می دانید ایران بنا به درخواست دولت سوریه و هماهنگی کامل با آن در این کشور حضور دارد و این معادله همچنان ادمه خواهد یافت و ما از حضور و نیروهای خود در سوریه دفاع خواهیم کرد. هدف ما از حضور در سوریه مبارزه با تروریسم است و وعده ما در این زمینه محقق شد و دولت سوریه در تحولات میدانی پیروزی هایی کسب کرده است. این معادله از طریق همکاری با دولت سوریه همچنان ادامه خواهد یافت و بدون تغییر باقی خواهند ماند. اسرائیل نباید نیروهای ما را در سوریه هدف قرار دهد و سوریه و هم پیمانانش اجازه نخواهند داد خون شهدای شان هدر برود و اسرائیل از این موضوع به خوبی آگاه است.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد