دکتر امان الله قرایی مقدم در گفت وگو با جام جم آنلاین معضل اعتیاد و پیامدهای مخرب آن در جامعه را معلولی از بیکاری و بی توجهی دولت به اشتغال جوانان دانست و گفت: متاسفانه امروز ورود انبوهی از کالاهای قاچاق به کشور دامنه بیکاران را در کشور افزایش داده است و خود همین بیکاری نیز یکی از عوامل گسترش قاچاق در همه حوزه ها و در نتیجه روی آوردن افراد فاقد شغل به قاچاق مواد مخدر می شود.
وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری حساسیت ویژه ای در بحث مبارزه با مواد مخدر مبذول نموده اند و به همین منظور کمیته رسیدگی به آسیب های اجتماعی در حوزه مواد مخدر زیر نظر ایشان در ناجا تشکیل شده است، افزود: شخص سردار رحیمی رییس پلیس تهران پیرو تاکیدات رهبری انقلاب در این کمیته موضوعات مربوط به مبارزه با مواد مخدر را دایما رصد می کنند و پلیس کوچکترین کوتاهی در بحث پیشگری و مبارزه با سوداگری قاچاق مواد مخدر ندارد.
این جامعه شناس و کارشناس آسیب های اجتماعی مقوله گرایش به مواد مخدر و اعتیاد را موضوعی تام و مشتمل بر اجرای مختلف دانست و تصریح کرد: خانواده – دوستان- شرایط محیطی و محل زندگی- بیکاری و نوع اشتغال و همچنین مسایل روانی چون سرخوردگی- بد سرپرستی یا بی سرپرستی و... در اعتیاد به مواد مخدر دخیل هستند.
قرایی مقدم نبود نشاط و افزایش یاس و ناامیدی در جامعه را از دیگر عوامل پدیده شوم اعتیاد دانست و خاطر نشان کرد: مقام معظم رهبری بارها به رفع ناهجاری بنام قاچاق کالا و بروز تبعات آن در اقتصاد کشور اشاره داشتد و مسئولین را مکلف به مقابله با آن نمودند. معتقدم با قاچاق کالا در کشور که به یکی از معضلات حاد امروز کشور محسوب می شود مولود بیکاری در جامعه بوده و به تبع آن افراد با از دست دادن شغل خود دچار ناامیدی، سرخوردگی و احساس بی هویتی شده و در نهایت به قاچاق مواد مخدر روی می آورند.
وی با تاکید بر اینکه بیکاری ام الفساد است و در مقابل، مبادرت به سوداگری مواد مخدر درآمدزا است و افراد را به توزیع کننده انواع مواد در سطح جامعه مبدل می کند، اظهار کرد: متاسفانه شیوع بیماری اعتیاد به مواد مخدر امروز افزودن براینکه در دانشگاه ها و حتی به سازمان های مختلف کشیده، در سطح مدارس و تا مقطع راهنمایی هم رسوخ کرده است و بخاطر بی توجهی به مسایلی که اشاره شد، به همین سادگی نمی توان جلوی گسترش آن را گرفت.
قرایی در این باره افزود: در حال حاضر چیزی در حدود 27 درصد از فارغ التحصیلان دانشگاه های ما فاقد شغل هستند و این مسئله یک سرخوردگی قابل توجه ای در بین افراد تحصیل کرده بوجود می آورد، در نتیجه کسی که هم دارای سواد است و هم اهل فن وقتی جامعه پذیرای او نیست تا کسب درآمد کند مستعدترین شخصی خواهد بود که به فروش مواد مخدر و افتادن در دام اعتیاد دچار می شود.
وی در خصوص اینکه راه عاجل برای پیشگیری از اعتیاد افراد به مواد مخدر چیست و اقدامات فعلی نهادهای ذیربط تاکنون تا چه اندازه در این باره موفق عمل کرده است، گفت: همانطور که سردار رحیمی بارها در رسانه ملی اعلام کرده اند چیزی در حدود 90 درصد افرادی که به جرم اعتیاد بازداشت می شوند در مدت کوتاهی به جامعه باز می گردند. به عبارت دیگر همان طور که اشاره شد متاسفانه زمینه های مختلفی برای گرایش افراد به مصرف مواد مخدر در کشور وجود دارد و هر قدر هم مراجع انتظامی و قضایی اعمال قانون کنند این آسیب اجتماعی در اشکال گوناگونی در میان مردم بازتولید خواهد شد.
عضو کمیته رسیدگی به آسیبهای اجتماعی ناجا در این راستا تصریح کرد: مادامی که فقر و تنگدستی- عمیق تر شدن شکاف طبقاتی – بی توجهی مسئولان به اشتغال جوانان رفع نگردد و تا چالش زباله گردی محرومین و کودکان کار بی سرپرست و نیز کارتون خواب ها حل نشود، مبارزه با فروش مواد مخدر و گرایش به مصرف آن لاینحل باقی خواهد ماند. لذا همه نهادها باید از جمله شهرداری ها، صدا وسیما، نیروی انتظامی، آموزش و پرورش در مبارزه با فروش و توزیع مواد مخدر به نوعی همکاری کنند اما باز هم تاکید می شود که ریشه اصلی اعتیاد بیکاریست.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه سن اعتیاد در کشور رو به کاهش است و اطلاعات نشان می دهد زنان جامعه را بیش از گذشته به خود مبتلا کرده، از ارایه آمار اجتناب کرد و گفت: این آمار در همه جوامع هدف بویژه در بخش Middel Class(طبقه متوسط) و پایین جامعه رو به فزونی نهاده و جالب اینجاست طبق مطالعات بعمل آمده قلیانکه مصرف آن در میان بانوان هم بسیار باب شده به دروازه ورود اشخاص به اعتیاد تبدیل شده است.
قرایی ضمن ابزار تاسف از گرایش دختران و پسران به قلیان و سیگار و احساس خود بزرگ بینی در مصرف آن، یادآور شد: وقتی کیف یک خانمی پر از سیگار و تنباکو شده حتما دختران ما را به خاطر لذت های کاذب و توهمی به سمت اعتیاد خواهد برد. وقتی شما بررسی می کنید که چرا زنان ما به سیگار و قلیان اعتیاد پیدا می کنند، نتیجه بررسی ها به مسایل روانی و حس سرخوردگی- بد سرپرستی و بیکاری شوهران و طلاق و وجود مانع در ازدواج جوانان ختم می شود. در چنین شرایطی ناگزیر هستیم که نقش نهاد دولت در بهبود فضای اقتصادی اجتماعی کشور را مورد انتقاد قرار دهیم.
وی خاطر نشان کرد: با وجود همه مشکلاتی که ما در حوزه مبارزه با مواد مخدر دست به گریبان هستیم اما باید گفت، پلیس حسب الامر فرماندهی معظم کل قوا بشدت با مصادیق و ناهنجاری های مرتبط با اعتیاد برخورده کرده و اقدامات پیشگیرانه در این بخش را بر خود فرض می داند. در همین راستا کمیته ما رایزنی های خوبی با سازمان صدا و سیما انجام داده و برنامه ها و تیزرهای مربوط به اعتیاد تهیه شده و حتی در خصوص زمان پخش آن و اینکه چه زمانی بین جوانان تاثیر گذار است مورد تبادل نظر قرار گرفته است.
دکتر قرایی در پایان پیرامون نوع برخورد نهادهای انتظامی با مقوله اعتیاد، خاطر نشان کرد: دو نوع کار سلبی و ایجابی در این حوزه صورت می گیرد. به این معنی که در مرحله سلبی فرد دستگیر و به مراجع قضایی معرفی می شود اما متاسفانه به فاصله کوتاهی بعد از اعمال قانون پلیس فرد مذکور آزادانه از درب دادگاه خارج می شود. اما در بحث ایجابی تلاش می شود تا از ظرفیت های تلویزیون تا اندازه زیادی در جهت آگاهی بخشی استفاده شود.
وی افزود: آگاهی بخشی از طریق بیلبوردهای خیابانی و نیز حضور مشاوران در مدارس و برگزاری سمینار پیشگیری، اکیدا در دستور کار کمیته ما قرار دارد و در حال حاضر کارشناسان اجتماعی ناجا در این جلسات دانش آموزان را مخاطرات و پیامدهای گرایش به اعتیاد را آشنا می کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد