«حالا خورشید» مدتی است بهعنوان برنامهای پرچالش و به دور از ملاحظات همیشگی رسانهای، کوشیده نگاه و نگرشی حرفهای را در برنامهسازی رعایت کند و با رویکردی شفاف مشکلات، مردم و مسئولان را به چالش بکشد. برنامهای که حالا سری پخش جدیدش هم به آنتن رسیده و اینبار علاوه بر روال معمول صبحگاهی، عصرها هم برای دقایقی روی آنتن میرود و در مواردی که مسئولان نسبت به مسائل و معضلات مطرح شده در برنامه صبح پاسخی برای گفتن داشته باشند، برنامه بخشی از آنتن را برای پاسخگویی در اختیارشان قرار میدهد.
حالا خورشید در راستای همین رویکرد جدید و با هدف تقویت روحیه شفافیت و پاسخگویی در میان مسئولان، یکشنبه عصر میزبان ناصر کریمان، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه سیما بود و حواشی و شایعات مطرح شده درباره این شبکه در طول یک ماه گذشته را مورد بررسی قرار دارد. رویکردی که البته تنها به این تک قسمت محدود نخواهد ماند و رشیدپور در انتهای برنامه، از دیگر مدیران شبکههای مختلف سیما هم دعوت کرد مهمان برنامه شوند و در پاسخ به حواشی سخن بگویند. گزارش زیر، حاصل حضور خبرنگار جامجم در پشتصحنه این برنامه تلویزیونی است.
زنده، روی آنتن
حالا خورشید که این روزها سری جدیدش روی آنتن میرود، از جمله قابل تأملترین برنامههای گفتوگومحور این روزهای سیماست؛ برنامهای که بخش عمدهای از ملاحظهگری و محافظهکاریهای برنامهسازان را کنار گذاشته و با رویکردی تازه میکوشد صریح و شفاف از معضلات بگوید. استودیوی محل پخش حالا خورشید، در یکی از مجموعههای وابسته به صدا و سیما خارج از محیط سازمان قرار گرفته و سولهای دارد که دکور ساده اما رنگی و چشمنواز برنامه، در آن ساخته شده است. وارد محوطه خلوت مجموعه که میشوم، از حضور واحدهای پخش سیار، استودیوی محل پخش برنامه را پیدا میکنم. برنامه دقایقی است که روی آنتن رفته و سکوت، در فضای مردانه پشتصحنه حکمفرماست. امروز ناصر کریمان، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه مهمان حالا خورشید شده است و قرار است در گفتوگو با رشیدپور، نسبت به حواشی مختلف ایجاد شده پاسخ بگوید.
به وقتِ انتقاد
حالا خورشید از قبل به مخاطبانش اعلام کرده بود میتوانند انتقاداتی که نسبت به شبکه سه سیما دارند را مطرح کنند و توقع پاسخگویی داشته باشند.
رشیدپور با اشاره به اینکه بسیاری از مخاطبان پیشداوری کرده و معتقد بودند نظرات واقعی خوانده نمیشوند، بخشی از نظرات و انتقادات مطرح شده توسط مخاطبان را از روی تبلت معروفش خواند. انتقاد نسبت به تبلیغات طولانی برنامه 2018، نپرداختن به ورزش بانوان، کم شدن حجم ساخت سریالهای طنز توسط کارگردانانی چون مدیری و آقاخانی، بیتوجهی نسبت به مشکلات حقیقی مردم و نیز عدمتحقیق قبلی درخصوص دعوت از مهمانانی چون یاسمن اشکی و کارلس پویول از جمله اصلیترین انتقادات مطرح شده توسط مردم بود که رشیدپور آنها را صادقانه و بیسانسور خواند.
سالها بود کمتر در خاطر و حافظهمان داشتیم که مدیر شبکهای یا نهاد مسئولی روی آنتن بیاید و صادقانه و شفافانه در خصوص شبههها و شایعات و حواشی پاسخ بگوید. حضور کریمان به نمایندگی از مسئولان و تصمیمگیرندگان شبکه سه سیما، اتفاقی خوب و تازه در راستای شفافسازی بیشتر شبکهها بود.
چه کسی دروغ میگفت؟
اولین موضوعی که رشیدپور مطرح کرد و درخصوصش از کریمان پاسخ خواست، ماجرای حضور یاسمن اشکی در برنامه ماه عسل بود؛ حضوری که بلافاصله بعد از آن، رسانهها از دروغگویی اشکی خبر دادند و نیت خیر او را مردود دانستند. کریمان گفت: در مسیر تولید هر برنامه تلویزیونی، باید پشتوانهای علمی و پژوهشی داشته باشیم. ماه عسل از عقبهای خوب برخوردار است و هر بار که در ماه رمضان روی آنتن میرود، بلافاصله بعد از رسیدن به عید فطر، تحقیق و پژوهش برای برنامه سال آیندهاش آغاز میشود.
کریمان در ادامه توضیح داد: در خصوص دعوت از خانم اشکی، او از پشتوانه حمایت وزارت بهداشت برخوردار بود و گروه با توجه به پشتوانهای که او داشت، به این نتیجه رسیدند که بهتر است داستانش در برنامه طرح شود.
ما استعلام کردیم، حضور او تایید شد و حتی بعد از پخش برنامه، وزیر بهداشت بارها از پرداختن رسانه ملی به این موضوع تشکر کرد.
دغدغه ما این بود که پویش تولید ملی این واکسن را در همراهی با نهادهای دیگر به راه بیندازیم و بخشی از نیاز مردم را در تولید داخلی و خودکفاییاش تأمین کنیم.
چرا مناظره صورت نگرفت؟
پیشتر گفته شده بود که قرار است شبکه سه سیما، مناظرهای برگزار کرده و یاسمن اشکی و عوامل برنامه ماه عسل را در مقابل مخالفانش بنشاند. اتفاقی که البته صورت نگرفت و کریمان تصریح کرد: تصمیم ما برگزاری این مناظره بود؛ اما یکی از طرفین، از حضور شانه خالی کرد و برگزاری مناظره بدون حضور یکی از طرفین معنایی ندارد.
مشکل ما ، مو نبود
دیگر حاشیهای که در طول یکی دو هفته اخیر بشدت صدا کرد و درخصوصش صحبت شد، حواشی مربوط به دعوت از کارلس پویول از جانب برنامه 2018 و عدمحضور او در این برنامه بود. دعوتی که عدهای دلیل عدمحضورش را در مدل موهای پویول یا تتوهای بدنش دانستند و شبکه سه، توضیحی رسمی در این باره نداد. کریمان در پاسخ به سوال رشیدپور گفت: فکر میکنید بحث ظاهری اینقدر مهم است؟ دغدغه ما نوع موی او نبود. او همچنین درباره تتوهای این بازیکن اظهار کرد: مگر نمیشد با قاببندی این مساله را درست کرد؟ من فکر میکنم که موضوع حضور پویول در تلویزیون، دچار حاشیهسازیهای رسانهای شد. ما با توجه به مشکلات معیشتی مردم در این روزها و رقمهایی که بابت حضور او در برنامه مطرح شد، فکر کردیم که آیا صلاح است او به برنامه دعوت شود یا خیر و معتقد بودیم که حضور او صلاح نبود. او بالاخره میخواست با اعداد و ارقامی به تلویزیون بیاید و ما حضورش را در این شرایط به صلاح ندیدیم. هرچند از تلاشهای عادل فردوسیپور برای ساخت 2018 و فعالیتهایش در طول جام جهانی تشکر میکنیم.
ممنوعالتصویری از جانب چه کسی بود؟
در طول ایام برگزاری جامجهانی، حمید استیلی ملیپوش سابق کشورمان به روسیه رفت و در این سفر، با یکی از شبکههای فارسیزبان خارج از ایران مصاحبه کرد. اتفاقی که خیلی زود باعث ممنوعالتصویریاش در رسانه ملی شد.
کریمان در پاسخ به اعلام خبر ممنوعالتصویری استیلی گفت: این موضوع هم تقصیر فضای مجازی بود.
چه کسی گفته او ممنوعالتصویر است؟ ممکن است کسی با دیدن چنین مصاحبهای که از شبکهای ماهوارهای پخش شده، اینطور استنباط کند که اگر کسی با شبکه خارجی مصاحبه کند، ممنوعالتصویر میشود؛ در صورتی که اینطور نیست. این صحبتهای کریمان موجب شد که رشیدپور بلافاصله استیلی را روی آنتن بیاورد و از او بپرسد که چه کسی خبر ممنوعالتصویریاش را به او داده است.
استیلی جواب داد: ما در روسیه بودیم و بعد از بازی اول ایران، بیرون از استادیوم گزارشگری از سوی شبکه من و تو آمد و با من درباره فوتبال مصاحبه کرد. پس از این مصاحبه، به هتلی آمدیم که اتفاقا بچههای تیم ملی هم در آنجا بودند. آنجا آقای میثاقی، گزارشگر برنامه شبکه سه را دیدم اما او هیچ مصاحبهای با من نکرد. یکی از بچهها از او پرسیده بود که چرا با ما مصاحبه نمیکنید؟ و میثاقی گفته بود که بهخاطر مصاحبهای که با شبکه من و تو داشتهام، آنها نمیتوانند تصویرم را پخش کنند. با همه این اوصاف من 23 تیر ماه به شبکه ورزش رفته بودم و آنجا ممنوعالتصویر نبودم.
دعوت از مسئولان
بالاخره زمان پخش برنامه که بارها از سوی پخش تمدید شده بود، به پایان رسید و بخشی از سوالهای مردم به دلیل نبود وقت کافی بی جواب ماند. حالا خورشید بهرغم همه حاشیههایی که گاه دچارش میشود، فصلی نو را در رسانه ملی رقم زد و افراد و مسئولان مختلف را به پاسخگویی و شفافیت دعوت کرد. او در پایان برنامهاش از مدیران دیگر شبکههای سازمان صداوسیما هم خواست که اگر معضل و مشکلی میبینند، به این برنامه بیایند و شایعات را پاسخگو باشند. حالا باید دید که جدای از مدیران شبکه سه، دیگر چه کسانی دعوت او را لبیک میگویند و در مقام توضیح و جوابگویی برمیآیند.
میرباقری: شفافسازی در رسانه ملی
میرباقری درباره رویکرد انتقادی رسانه ملی در برنامه «حالا خورشید» گفت: یکی از وظایف جدی رسانه ملی این است که شرایطی را فراهم کند تا سوالات مردم و پاسخ به آنها مطرح شود.
بخشی از این رویکرد وابسته به این بود که ما شرایطی را فراهم کنیم تا نهادها و سازمانهایی چون قوهمقننه، مجریه، قضاییه و بخشهای حاکمیتی و حکومتی که درباره مسالهای توضیحی دارند آن را از طریق صداوسیما بیان کرده و به سوالات پاسخ دهند.
وی در پایان گفت: این یک رویه مبنایی در صداوسیماست و ما احساس کردیم میتوان این رویکرد را با شفافیت بیشتری انجام داد.
به این ترتیب که نوعی پاسخگویی نسبت به خود برنامههای تلویزیونی وجود داشته باشد تا اگر مسئولی از نهادی برای پاسخگویی دعوت شد بگوییم که این رویه پیش از این وجود داشته است. این کار از برنامه «حالا خورشید» آغاز شد و تلاش ما این است که برنامههای پربیننده دیگر شبکهها نیز به این سمت و سو بروند.
محمدرضا زائری: حالا شد!
محمدرضا زائری در صفحه اجتماعی خود نوشت: شبکه سه سیما یکشنبهشب با برنامه حالا خورشید و پاسخگویی شفاف ناصر کریمان مدیر گروه اجتماعی شبکه به پرسشهای رشیدپور، واقعا گل کاشت و تجربهای متفاوت را رقم زد و چیزی که همهجای دنیا در رسانههایشان عادی است، ولی ما حسرت دیدنش را داریم نشانمان داد. رشیدپور همهچیز را صریح پرسید و نماینده شبکه درباره موضوعاتی چون نیامدن پویول و موی بلند و دعوت از یاسی اشکی و حواشی دیگر مثل ممنوعالتصویری حمید استیلی به روشنی صحبت کرد.
استانداردهای حرفهای برنامهسازی تلویزیون هم اینبار رعایت شد؛ از تلفن بدون مقدمه به استیلی تا واکنش رشیدپور با این عبارات که «من قانع نشدم!» در بخشی از برنامه و ... برنامه حالا خورشید
چند روزی است که صبحها موضوعی را طرح میکند و مسئولان فرصت دارند تا عصر پاسخ دهند و در نوبت عصر برنامه، جواب خود را به مردم ارائه کنند و این بار شبکه سه یک سوزن به خودش زد و این اتفاق درباره خود صدا و سیما افتاد! این بار رسانه ملی نشان داد که اگر بخواهد، میتواند برنامهای بسازد که مخاطب را پای تلویزیون نگه دارد و اعتماد از دست رفته او را تا حدی جلب کند.
زهرا غفاری - رسانه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد