جامجم آنلاین: "۴۰ سال فساد، ۴۰ سال سرکوب، ۴۰ سال ترور، رژیم ایران فقط موجب #چهل_سال_شکست شده است. مردم ایران که مدتهاست در رنجند شایسته آینده روشنتری هستند" این توئیتی است که دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالاتمتحده در دقایق اولیه بامداد امروز به زبانهای فارسی و انگلیسی منتشر کرده است؛ اظهارنظری که به عقیده بسیاری از فعالین فضای مجازی ادبیاتی دقیقا شبیه توئیتهایی است که مدتیها توسط حسابهای وابسته به منافقین، ریاستارتیها و سلطنتطلبان به شکل مشترک در فضای مجازی منتشر میشد؛ با این حال تفاوت اصلی این توئیت با توئیتهای رباتهای برانداز در این است که به جای قبل از برگزاری راهپیمایی 22 بهمن بعد از آن منتشر شده است.
واکنش توییتری جان بولتون به راهپیمایی 22 بهمن
ساعتی قبل از اظهارنظر توییتری ترامپ در مورد چهلسالگی انقلاب اسلامی ایران جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید در توئیتی با طرح این ادعا که "بعد از ۴۰ سال، جمهوری اسلامی ایران در عمل به وعدههایش برای پاسداری و دفاع از حقوق شهروندان خودش ناکام بوده است" افزود: "سالگرد چهلسالگی رژیم ایران فقط نشان دهنده چهار دهه شکست و عمل نکردن به وعدهها بوده است."
بولتون همچنین در توئیت دیگری با هشتک #چهل_سال_شکست تأکید کرده بود: "اکنون انتخاب با رژیم ایران است تا رفتارش را عوض کند، و نهایتا انتخاب با مردم ایران است تا مسیر کشورشان را تعیین کنند. ایالاتمتحده از اراده ملت ایران حمایت میکند و پشتیبان آنهاست تا اطمینان حاصل کند که صدایشان شنیده میشود."
اندکی بعد از توئیت ترامپ مجدداً مشاور امنیت ملی کاخ سفید در پیامی ویدئویی خطاب به رهبر معظم انقلاب گفت: "در پاسخ به همه رجزخوانیهایتان و در پاسخ به تهدیدهایی که نسبت به زندگی رئیسجمهور آمریکا داشتید، شما مسئول تحتفشار قرار گرفتن مردم خود هستید"؛ این پیام ویدئویی با هشتک #چهل_سال_شکست در صفحه توییتر کاخ سفید منتشر شد.
دستور کار مشترک جریانهای معاند
نشان دادن تصویری شکستخورده از 40 سال گذشته و تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران موجب عقبافتادگی کشور و فشار بر مردم شده است دستور کار مشترک جریانهای معاند با نظام جمهوری اسلامی طی چند ماه اخیر نزدیک به سالگرد انقلاب در فضای مجازی بوده است؛ در این رهگذار طرح مسائلی مانند سختتر شدن شرایط زندگی مردم، ایجاد خفقان نسبت به مخالفان و همچنین تأکید بر ضرورت جلوگیری از حضور منطقهای ایران ازجمله مهمترین محورهای فعالیت این گروهها در فضای مجازی بود که البته توسط شبکههای تلویزیونی معاند هم پیگیری میشد.
واقعیت #چهل_سال_شکست
تأکید بر هشتک #چهل_سال_شکست ازجمله دستورات ایالاتمتحده بود که در این ماهها همزمان توسط براندازان و مقامات آمریکایی استفاده شد، ازجمله موارد استفاده از این هشتک را میتوان توئیت ۱۵ بهمن مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا دانست که خود با هشتک #چهل_سال_شکست نوشت: "آیتالله خمینی در سال ۱۹۷۹ وعده خوشبختی در آینده را به مردم ایران فروخت، چهل سال بعد، رژیم فاسد ایران چیزی جز عهدی شکسته برای ارائه ندارد."
وزیر خارجه آمریکا همچنین در حساب توییتری خود پیام ویدئویی منتشر کرد که در آن بدتر شدن وضعیت اقتصادی و حقوق بشر طی چهل سال گذشته، افزایش آمار بیکاری، کاهش شدید ارزش ریال در مقابل دلار و برخوردهای امنیتی با تنوعهای دینی و زندانی شدن معترضان از دیماه سال گذشته تا امروز را مورد تأکید قرار داده بود.
بامداد جمعه ۱۲ بهمن هم پمپئو با هشتک #چهل_سال_شکست با منشن کردن (اشاره کردن) به حساب توئیتری رئیسجمهور ایران طی توئیتی فارسی بابیان اینکه "حتی رئیسجمهورتان به ۴۰ سال شکست رژیم ایران اعتراف میکند" مدعی شد: "نیازی نبود اینطور باشد، اما رژیم حاکم شما همواره ایدئولوژی را بر منافع و رفاه مردم ایران ترجیح داده است"؛ این بار اولی نبود که وزیر امور خارجه ایالاتمتحده آمریکا تصمیم میگیرد حرف خود را مستقیماً به زبان فارسی به گوش مردم ایران برساند، آبان ماه گذشته همزمان با بدعهدی آمریکا در برجام و بازگشت تحریمها پومئو به فارسی نوشته بود: "ایالاتمتحده با ایستادن در کنار مردم ایران با آنها ابراز همبستگی میکند، مردم ایران پس از گذشت تقریباً ۴٠ سال بیشترین صدمه را از سوءمدیریت و فساد اقتصادی خوردهاند"؛ حساب توییتری پمپئو در یک سال اخیر پر از توئیتهای متنوع در مورد مسائل مربوط به ایران و اخیراً هم ونزوئلاست.
پمپئو فعالیتهای خود در خصوص ایران را فقط به توییتر محدود نکرده و علاوه بر تلاش همیشگی سفرای ایالاتمتحده در سراسر جهان برای بستن هرگونه راه دور زدن تحریم توسط ایران، حتی حاضر شد بعد از رضا پهلوی فرزند شاه مخلوع ایران با مسیح علی نژاد بهمنظور آنچه "حمایت از مردم ایران و وسعت دادن به صدایشان" نامیده بود دیدار کند.
رویکردهای ایالات متحده در برابر جمهوری اسلامی
دولت آمریکا در چند سال اخیر دو رویکرد متفاوت را نسبت به ایران دنبال کرده است؛ در شرایطی که ترامپ توافق هستهای با ایران را فاجعهبار خوانده و از آن خارج شد از طرف دیگر همواره اعلام کرده است که آماده گفتوگوی مستقیم با ایران است البته همزمان با پیشنهاد مذاکره، وزیر امور خارجه آمریکا شروط دوازدهگانهای را برای گفتوگو با ایران مطرح میکند؛ جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید در نشست منافقین در پاریس تغییر نظام را تنها راهحل در برابر جمهوری اسلامی ایران میداند و با اعلام اینکه انقلاب ایران به چهلسالگی نخواهد رسید، وعده میدهد که کریسمس را در تهران جشن خواهند گرفت اما رئیسجمهور آمریکا همواره تأکید دارد که درنهایت با ایرانیها مانند کره شمالی پای میز مذاکره خواهند نشست.
تمامی این رفتارهای متناقض نشان از یک واقعیت دارد، ترامپ که بعد از خروج از برجام فشار بینالمللی زیادی را به دلیل بدعهدی بر روی خود احساس میکند مجبور است هر طور شده ایران را مجبور به پذیرش شرایط خود از طریق تغییر نظام و یا تسلیم در برابر خواست آمریکا کند و مشخص است در شرایطی که هیچ راهحل نظامی در خصوص ایران وجود ندارد به نظر آمریکاییها تغییر نظام بهترین روش ممکن است، روشی که تمام تلاش خود را برای عملی کردن آن انجام دادند؛ قرار بود زمانی که فشار تحریمها اقتصاد ایران را فلج کرده ، فضاسازی معاندان در دنیای مجازی و شبکههای ماهوارهای مردم ایران را ترغیب کند تا مانند آنچه در فتنه سال 88 انجام شد با آمدن برخی از افراد در خیابانها، کار جمهوری اسلامی ایران را این بار برای همیشه تمام کنند، برنامهای که قرار بود دیماه سال گذشته انجام شود و چون محقق نشد وعده تابستانی داغ را داده بودند و در این میان نفوذیهای داخلی با افزایش قیمت ارز تمام تلاش خود را برای بالا بردن قیمت دلار و دیگر پولهای خارجی انجام دادند اما باز هم جمهوری اسلامی ایران از این گردنه بهسلامت رد شد.
دلیل شکست برنامه تغییر رژیم در ایران
نزدیک شدن به جشن پیروزی 40 سالگی برای ایالاتمتحده که 4 دهه است از بزرگترین منبع اقتصادی خود در منطقه غرب آسیا محروم شده موضوعی نیست که بتوان بهراحتی از کنار آن عبور شد و به همین دلیل است که آمریکاییها تلاش کردند تا با داغ کردن هشتک #چهل_سال_شکست به مردم ایران اینگونه القاء کنند بر اساس اصل "به زمامداری" مسئولان ایران این مدت در مدیریت کشور شکستخوردهاند و اکنون زمان تغییر نظام فرارسیده است موضوعی که نهتنها آمارها خلاف آن را نشان میداد بلکه آن چیزی که مردم دیده بودند متفاوت با ادعای رسانهها و مسئولین آمریکایی بود از طرف دیگر آمریکاییها که در چند سال اخیر با نقض برجام و فشار اقتصادی به مردم از طریق تحریمها چهره واقعی خود را به مردم ایران نشان دادهاند موجب شدند تا اعتماد مردم به آنها به کمترین میزان ممکن تنزل پیدا کند؛ تازهترین نظرسنجی دانشگاه مریلند نشان میدهد مطلوبیت ایالاتمتحده در میان مردم ایران از 28 درصد در زمان توافق هستهای، به 15.2 درصد کنونی تنزل پیداکرده است و کمتر کسی در ایران است که هنوز به میزان دشمنی ایالاتمتحده با ایران پی نبرده باشد، از سوی دیگر انقلاب اسلامی ایران امروز در حالی به چهلمین سالگرد خود میرسد که درواقع همین مردم، آن را تا اینجا رساندهاند و برای همین است که اکثر آنها در راهپیمایی 22 بهمن دیروز اعلام میکردند باوجود همه مشکلات نخواهند گذاشت انقلابی که 40 سال با خوندل بهدستآمده به دست بیگانگان بیفتاد و برخلاف تلاش دشمنان راهحل پیشرفت کشور را نه سپردن آن به بیگانگان بلکه نجات دادن کشور از دست وابستگان به غرب و شرق میدانند.
آچمز شدن دولتمردان آمریکا در خانه 22 بهمن
باوجود همه تلاشهای آمریکا و معاندان، دیروز راهپیمایی 22 بهمن بهعنوان جشن ملی پیروزی انقلاب اسلامی با حضور چشمگیر مردم ایران در سراسر کشور برگزار شد، این حضور به دلیل فشارهای غرب برای بهزانو درآوردن مردم ایران از اهمیت بسیاری برخوردار بود و به همین دلیل حتی رسانههای بیگانه که معمولاً سعی در کماهمیت نشان دادن راهپیمایی سالگرد انقلاب داشتند هم نتوانستد آن را مخفی کنند؛ همانگونه که "فردریک پلیتگن" خبرنگار سیانان آمریکا از تهران در گزارش خود اعلام کرد: "ایران هیچ نشانهای از تسلیم شدن در برابر فشارهای آمریکا و (جامعه) بینالمللی بروز نداد" و این یعنی تمام تلاشها برای تغییر تصمیم مردم ایران در مورد ایستادگی در برابر فشار آمریکاییها نقش بر آبشده است، باوجوداینکه پمپئو برای سرنگونی ایران حتی حاضر به دیدار با جوجه اردک زشت هم شده بود مردم ایران تصمیم گرفتهاند مقاومتتر از 40 سال قبل راهی را که انتخاب کردهاند ادامه دهند و همین شکست است که ترامپ را مجبور میکند بار دیگر به فارسی دست به توئیت بیموقع بزند و به مردم ایران بگوید حکومتی تروریست دارند و شایسته آیندهای روشنتر هستند و در ادامه توسط ایرانیان مورد استهزا قرار بگیرد که خود او نماد تروریسم است و آمریکاییهای خوشبختی بیش از آن چیزی که برای افغانستان، عراق و سوریه برای ایران به ارمغان نخواهند آورد؛ از سوی دیگر بولتون که بهعنوان طراح اصلی صحنه دشمنیهای امروز آمریکا علیه ایران شناخته میشود سعی میکند بار دیگر در توئیت خود از مردم ایران بخواهد به خواست ایالات متحده برای تغییر نظام ایران بپیوندد و برای اینکه بیاعتمادی ایجادشده نسبت به آمریکا در اثر تحریمها را لاپوشانی کند با خطاب قرار دادن رهبر معظم انقلاب فرار به جلو کند که این تحریمها نتیجه تهدید رئیسجمهور ایالاتمتحده است حالآنکه موسویان عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای که اکنون در آمریکا زندگی میکند خبر میدهد ترامپ چندین واسطه اروپایی و آسیایی برای مذاکره مستقیم با رهبر ایران فرستاده اما حضرت آیتالله خامنهای مدتهاست آب پاکی را بر روی دست آمریکاییها ریخته و اعلام کردهاند: "امام فرمودند تا وقتی آمریکا آدم نشود، ما مذاکره نمیکنیم. آدم نشود یعنی چه؟ یعنی تا وقتیکه از اسرائیل حمایت میکند، از نیروهای شرّآفرین منطقه حمایت میکند؛ ما هم همین را میگوییم. حالا اگر چنانچه یکوقتی هم برفرض محال قرار بود دولت جمهوری اسلامی با رژیم آمریکا مذاکره هم بکند، با این دولت کنونی آمریکا هرگز مذاکره نمیکرد."
بعد از حماسه 22 بهمن…
هرچند امروز آمریکاییها در برابر حضور پرشور مردم خلع سلاح شده و فرار به جلو آنها بعد از حماسه 22 بهمن نشان میدهد که فهمیدهاند مردم ایران تصمیم دارند مانند 40 سال گذشته در برابر همه فشارها مقاومت کرده و بیش از پیش بدرخشند به نظر میرسد هنوز عده در داخل قدرت ملی موجود در کشور را که خود را به خوبی در یومالله 22 بهمن نشان داد باور نکردهاند و هنوز امیداورند با فشار برای پیوستن به تعهداتی مانند FATF مسیر نگاه به غربی را که در برجام دنبال کرده بودند ادامه دهند.
سجاد آذری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد