دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
به گزارش جام جم آنلاین از ایرنا، ای اف سی گزارش خود را با بازی حماسی پلی آف انتخابی جام جهانی ۱۹۹۸ بین تیمهای ایران و ژاپن آغاز می کند؛ روزی که ساموراییهای آبی برای نخستین بار جواز حضور در این تورنمنت را به دست آوردند.
ایرانیها به عنوان یکی از قدرتهای برتر فوتبال آسیا، پس از ۲ دهه ناکامی و حسرت در انتخابی جام جهانی و بدنبال آخرین و تنها حضور آنان در این تورنمنت یعنی سال ۱۹۷۸، دلیل قانع کننده و بزرگی داشتند که باور کنند این بار میتوانند این حسرت را سر بزنگاه جام جهانی ۱۹۹۸ پایان دهند.
تیم ملی با ظهور نسل جدیدی از ستارهها از جمله «خداداد عزیزی»، «علی دایی» و «کریم باقری» که به دوران اوج فوتبالی خود رسیده بودند، سال پیش از آن در جام ملتهای آسیا پس از پیروزی ۳ بر صفر مقابل عربستان و انهدام ۶ بر ۲ کره جنوبی، با ایستادن بر سکوی سوم آسیا، خط و نشان پر رنگی کشیده بود.
آنها در مسیر رسیدن به پاریس، این روند را با مجموعهای از بردهای بزرگ استمرار بخشیدند اما تساوی بدون گل خانگی مقابل کویت که با شکست ۲ بر صفر خارج از خانه مقابل قطر همراه شد، برای آنان به قیمت از دست رفتن فرصت صعود مستقیم به فرانسه و برای «محمد مایلی کهن» سرمربی وقت این تیم به قیمت شغلش تمام شد و تمام این اتفاقات در فاصله ۹ روز مانده تا پلیآف رخ داد.
در حالی که ایران امیدوار بود به جام جهانی برگردد، ژاپن هیچ امیدی نداشت اما ساموراییها جام ملت ها را در سال ۱۹۹۲ در خاک خودی فتح کرده بودند و چشم بادامیها در میانه راه انقلابی فوتبالی قرار داشتند به ویژه اینکه یک سال بعد از آن یعنی زمانی که جِیلیگ ژاپن شکل گرفته بود.
تشکیل لیگ داخلی در سال ۱۹۹۳ برای ژاپنیها موفقیت چشمگیر و مشهوری را به ارمغان آورد اما همزمان، سالی بود که فوتبال ژاپن بیرحمانه ترین ضربه تاریخ خود را متحمل شد؛ زمانی که آنها با لمس بلیت جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا تنها چند ثانیه فاصله داشتند اما تک گلی که در دقایق پایانی مقابل عراق دریافت کردند رویای آنان را درهم شکست؛ دیداری که در قصههای عامیانه ژاپن به «شکنجه گاه دوحه» مشهور شد.
با توجه به اینکه هر ۲ تیم به ترتیب در گروههای مرحله انتخابی خود سوم شده بودند، تک بازی پلی آف در زمینی بیطرف در مالزی تکلیف تیمی که به طور مستقیم راهی فرانسه میشد را روشن میکرد و بازنده با یک شانس مجدد باید در پلی آف بین قارهای به مصاف استرالیا میرفت.
ایران در فاصله کوتاهی مانده تا این بازی، «والدر ویرا» برزیلی را روی کار آورده بود و این در حالی بود که «کازویوشی میورا» فوق ستاره آن روزهای ژاپن که در مرحله انتخابی ۱۴ گل به ثمر رسانده بود (شامل ۶ گل مقابل ماکائو و ۴ گل در برابر ازبکستان)، در ترکیب ثابت ژاپنیها قرار گرفت.
میورا با ۵۳ گل ملی و کسب عنوان آقای گل جیلیگ در سال ۱۹۹۶، چهره ای نمادین برای ورزش ژاپن محسوب میشد اما این «ماساشی ناکایاما» هم تیمی وی بود که با گل دقیقه ۴۰ خود، تیم تحت هدایت «تاکشی اوکادا» را پیش انداخت.
آن گل ارتشی را که ژاپنیها به عنوان هوادار به همراه آورده بودند، به وجد آورد اما زمانی که پاس رو به عقب آهسته خط دفاعی با اشتباه بچه گانه دروازه بان موجب شد تا بهترین بازیکن جام ملتهای سال ۱۹۹۷ یعنی عزیزی، در فاصله یک دقیقه مانده تا پایان نیمه نخست، همه چیز را به تساوی بکشاند، حس ناامیدی به جا مانده از چهار سال پیش شروع به پدیدار شدن کرد.
ژاپنی که یک نیمه از ایرانیها پیش بود، با پرواز جادویی دایی و ضربه سری دقیق وی، خود را ۲ بر یک عقب افتاده دید؛ دایی با خوشحالی بعد از گل همیشگی خود دور تا دور زمین می چرخید و طبیعی هم بود؛ او در عرض ۱۸ ماه فوق العاده سی و یکین گل ملی خود را به ثمر رسانده بود.
رویای جام جهانی ایران پس از ۲۰ سال انتظار حالا در یک قدمی آنان بود و در سوی دیگر قاره کهن، زخم های شکنجه دوحه ثانیه به ثانیه میرفت که سر باز کند!
سرمربی ژاپن بلافاصله ترکیب تیم را تغییر داد و «واگنر لوپز» و «شوجی جو» را به زمین فرستاد اما این شوجی بود که امیدهای تیمش را زنده و در دقیقه ۷۶ ضربه سر دایی را جبران کرد تا بار دیگر بازی به تساوی کشیده شود.
قانون گل طلایی در وقت های اضافه، تنها راه برای روشن شدن تکلیف تیم برنده پس از تساوی ۲ بر ۲ تیم ها در پایان ۹۰ دقیقه تلاش بود؛ جایی که سرمربی ژاپن را مجبور کرد تا آخرین برگ خود را رو کند؛ «ماسایوکی اوکانو» مهاجمی با تنها یک گل ملی و بدون حتی یک دقیقه بازی در مرحله انتخابی!
ایران خسته شده بود و ایده توشی ناکاتا تازه سرحال آمده بود؛ اوکانو در چند موقعیت فرصت گل زدن را از دست داد و زمانی که مهاجم اوراواردز از فاصله ۵ متری دروازه توپ را به آسمان فرستاد، اوکادا در نهایت بهت و ناباوری صوت خود را در میان دستانش مخفی کرد.
هنگامی که دایی در دقیقه ۱۱۸ بازی، در کمترین فاصله ممکن از باز کردن دروازه ژاپن ناکام ماند، تقریباً معلوم بود که تکلیف بازی در ضربات پنالتی مشخص خواهد شد اما اوکانو چند ثانیه بعد نقش یک قهرمان را بازی کرد و حرکت ناتمام ناکاتا را در برابر دروازه «احمد رضا عابدزاده» به سرانجام رساند و ژاپن را به اولین جام جهانی تاریخ خود فرستاد.
اما بعد از آنچه اتفاقی افتاد
پس از اینکه رویای جام جهانی ایرانیها به دست ژاپنی که بهترین شب خود را سپری میکرد، تا حدودی در هم شکسته مینمود، تنها شانس آنان برای نوشتن تاریخ خود، پلیآف مقابل استرالیا بود.
تیم ملی که در بازی رفت در برابر ۱۲۰ هزار هوادار خودی در تهران با استرالیا به نتیجهای بهتر از تساوی یک بر یک دست نیافته بود، پس از اینکه در بازی برگشت در ملبورن با ۲ گل عقب افتاد، حسرت طولانی خود را ادامه دار میدید اما گلهای دقایق ۷۵ و ۷۹ که توسط کریم باقری و خداداد عزیزی به ثمر رسید، فراموش نشدنی ترین شب تاریخ فوتبال را برای ایرانی ها به یادگار گذاشت.
هم ایران و هم ژاپن در مرحله گروهی جام جهانی ۹۸ فرانسه حذف شدند اما این حذف شدن، خالی از لحظات و نتایج فراموش نشدنی هم نبود چرا که ایرانیها پس از برد ۲ بر یک آمریکا اولین پیروزی تاریخ خود را در جام جهانی جشن گرفتند و این در حالی بود که ناکایاما نخستین گل ژاپن را در رقابتهای جام جهانی در شکست ۲ بر یک این تیم مقابل جامائیکا به ثمر رساند.
علی دایی با ادامه روند گلزنی خود با ۱۰۹ گل در ۱۴۹ بازی ملی، به آقای گل تاریخ فوتبال جهان در عرصه بین المللی بدل شد و گل سرنوشت ساز اوکانو در مالزی، آخرین گل وی لقب گرفت.
ناکاتا با سپری کردن دورانی درخشان در ایتالیا، به یکی از بزرگ ترین نمادهای فوتبال ژاپن بدل شد.
در سوی دیگر، میورا که اکنون ۵۲ سال دارد همچنان در لیگ دسته دوم فوتبال ژاپن برای تیم یوکوهاما توپ میزند و دارنده رکورد مسنترین بازیکن فوتبال جهان است.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد