سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
مشروح گفتگوی احمد دستمالچیان سفیر پیشین ایران در لبنان با خبرنگار جام جم آنلاین را می خوانید.
شاهد موج جدیدی از اعتراضات در لبنان بودیم، دلیل این اعتراضات چیست؟
مشکل لبنان مشکل ساختاری است. یک ساختار تاریخی به جا مانده از میراث استعماری فرانسه که باید طوایف مختلفی که در لبنان وجود دارند تصمیم گیرنده باشند لذا مسئولیت ها تقسیم می شود و به همین دلیل دولت لبنان هرگز نتوانسته است پاسخگوی مطالبات مردم خصوصا در بخش خدمات باشد. دولت بودجه لازم را ندارد و بخش خدمات را به صورت پیمانکاری به پیمانکاران می سپارد و آنها برای اینکه بودجه بیشتری از دولت بگیرند دولت را با تعطیلی خدمات تحت فشار قرار می دهند لذا این مشکل هر چند وقت یکبار بروز می کند و موجب آشوب می شود و فساد را رواج می دهد. از طرف دیگر دخالت دولت های خارجی خصوصا عربستان طی سالهای اخیر باعث شده است روند شکل گیری دولت براساس تصمیم ملی لبنانی ها مختل شود از جمله در همین انتخابات اخیری که در پارلمان لبنان بوجود آمد و گروه مقاومت اکثریت لازم را کسب کرد دولت چند ماه تشکیل نشد و بعد از تشکیل دولت با فشار عربستان سعد حریری استعفا داد تا لبنان دچار بی ثباتی شود. امروز که دولت تشکیل شده است اگرچه موانعی بر سر راه خود دارد امید است اقدامات موثری انجام دهد.
کابینه جدید دیاب نسبت به دوره های گذشته بیشتر از حضور زنان بهره می برد ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
این دولت بیشتر می خواهد چهره هایی ناشناخته و بروکراتیک بر سر کار بیاورد تا کمتر از قبل برچسب طایفه ای بخورد. در حقیقت چهره هایی را بر سر کار آورده است که اقدامات لازم را به دور از هرگونه حساسیتی انجام بدهند. این زنان بیشتر به این دلیل انتخاب شده اند. از طرفی در لبنان جریانات مختلف نیروهای کارآزموده و خوبی در صحنه دارند. اینبار سهم کابینه در بخش بانوان بیشتر شده است و به عنوان آوردن چهره های جدید بر سر کار بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
آیا این کابینه برای پاسخگویی به معترضان قدرت لازم را دارد؟
به دو عامل بستگی دارد. اینکه چقدر اراده خدمت گذاری داشته باشد و مهمتر از آن عدم دخالت قدرتهای خارجی بخصوص که عربستان از الان تصمیم به کارشکنی گرفته است و شخصی به نام سرهنگ لیفی که بازنشسته نیروهای انتظامی است را تغذیه مالی می کند و از طرابلس نیرو می آورند و در بیروت تظاهرات می کنند. این مساله آنچنان نخ نما شده که سعد حریری نیز نسبت به آن اعتراض داشت. عربستان حتی از چهره ای مثل سعد حریری هم عبور می کند و دیگر بر اقدامات او تکیه ای ندارد و به شخصیت و چهره مزدوری مثل ریفی برای اغتشاش رجوع می کند. مداخله گر اصلی عربستان است چون نمی خواهد دولت با ثبات و مستقلی در لبنان تشکیل شود.
دلیل دخالت های عربستان چیست؟
عربستان از دیرباز نسبت به لبنان چشم طمع سو داشت چون لبنان مرکز مقاومت است و همه جریانات و گروههای لبنانی از مقاومت حمایت می کنند و چه مارونی و چه طایفه شیعی و چه سنی و ... همه در مقاومت سهم دارند و مقاومت نمادی ملی در لبنان است. عربستان با چراغ سبز رژیم صهیونیستی نمی خواهد اجازه بدهد تا لبنان روی خوشی ببیند تا مقاومت را به این وسیله در فشار و محاصره قرار بدهد.
آیا این احتمال وجود دارد که دیاب با عربستان همکاری کند؟
تمام دولتهایی که بر سر کار آمده اند سعی کردند رضایت عربستان را داشته باشند ولی این عربستان است که خواسته های خود و اراده اش را بر لبنانی ها دیکته می کند. عربستان در روز روشن نخست وزیر لبنان را به ریاض فراخواند و او را تحت الحفظ نگهداشته بود تا استعفای خود را اعلام کند. عربستان گستاخانه در امور لبنان دخالت می کند. لبنانی ها از این موضوع دوری می کنند ولی چهره هایی چون سمیر جعجع و دیگرانی هستند که در راستای منافع سعودی صهیونیستی در لبنان فعالیت می کنند.
بسیاری عقیده دارند دیاب آنطور که باید و شاید با حزب الله لبنان رابطه نخواهد داشت. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
دولت بر اساس تقسیم طایفه ای از میان چهره های سنی انتخاب می شود و حتما باید چنین شود. اهل سنت در لبنان به طور سنتی با عربستان هماهنگی و توافق داشته است. ممکن است این دولت هم چنین باشد ولی آنچه روشن است حزب الله هرگز نخواسته اراده خود را بر شخص خاصی تحمیل کند. حزب الله بیشتر در صدد آن است که دولت بهترین خدمات را ارائه بدهد و به چهره خاصی اشاره نکرده اینکه آقای دیاب بتواند وارد کند و یا نه به خود او بستگی دارد. در دولت قبلی نیز با اینکه سعد حریری مخالف حزب الله بود ولی تمام تلاش حزب الله بر این بود که دولت خدمتگزار مردم باشد و تمام امکانات حزب الله در خدمت مردم بوده و خواهد بود.
آمریکا اعلام کرده است درصورتی که دولت دیاب از حزب الله فاصله بگیرد به آنها کمک می کند.
مساله همین است. دخالت های مثلث شوم آمریکایی عبری و عربی می خواهند به نحوی لبنان را از مقاومت جدا کنند و مقاومت را که نماد شرف ملی لبنانی ها است تحت فشار قرار می دهند تا مردم و دولت را از مقاومت جدا کنند و این شدنی نیست. مثل فشاری که در ایران برای فاصله انداختن بین مردم و دولت ایجاد می شود و هرگز موفق نخواهد بود. حزب الله نهاد ریشه دار و عمیقی است که بین تمام طوایف و مردم لبنان جا دارد و همه لبنانی ها سید حسن را به عنوان نماد ملی مقاومت قبول دارند.
رابطه ایران با دولت جدید لبنان چگونه است؟
دولت ایران همیشه با دولتی که در لبنان از پارلمان برخاسته است همکاری کرده و نگاه نکرده است که چه شخصی بر سر کار است و چه جریانی بر سر کار است. جمهوری اسلامی همیشه سعی کرده بهترین رابطه را با دولت و مردم لبنان داشته باشد. آنجا کشوری است که نماد مقاومت است و جمهوری اسلامی ایران همواره سعی کرده است بهترین رابطه و خدمات را به دولت لبنان ارائه بدهد.
ارزیابی شما از معامله قرن و واکنش های احتمالی لبنان چیست؟
معامله قرن فضاحت قرن است. چیزی که با اراده یک جانبه ترامپ و نتانیاهو بر کل قضیه فلسطین تحمیل شده است. وقتی طرحی که اعضای اصلی موضوعش یعنی فلسطینیان مخالف آن هستند شکل گرفته است هیچ جایگاهی نخواهد داشت چون صاحبان موضوع مخالف آن هستند. حتی کشورهای عربی نیز مخالف این طرح هستند. بجز عربستان و امارات که بخشی از هزینه های مالی این طرح را می پردازد لذا این طرح یک جانبه است و آقای ترامپ می خواهد مثل سایر طرح ها و تصمیمات یکجانبه خود آن را تحمیل کند و مشخص است که به نتیجه نمی رسد. ترامپ و نتانیاهو می خواهند با اجرای این طرح خود را از مخمصه ای که در داخل کشورهایشان دارند نجات بدهند و فراری رو به جلو داشته باشند و برای تبلیغات انتخاباتی خود از این موضوع سو استفاده کنند.
مهمترین تحول دولت جدید لبنان چه می تواند باشد؟
دولت لبنان اگر بتواند مساله خدمات رسانی به مردم را از همان ابتدا سر و سامان بدهد و به دور از رانت و فساد اقتصادی که معمولا دولت های لبنان با آن درگیر هستند دور کند و شفاف عمل کنند و خدمات خوبی به مردم ارائه بدهند می تواند دولت خوبی باشد اگر چه دخالت های اسرائیل و آمریکا و عربستان به این دولت نیز اجازه فعالیت نمی دهد ولی امید است که دولت لبنان بتواند موفق باشد.
ایا با رفتن سعد حریری باعث ایجاد فتنه جدید در لبنان از طرف ایشان نم شود؟
فکر نمی کنم ولی پاسخ دادن به این سوال هنوز زود است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد