«برد - برد» واقعی

در ارتباط با این استراتژی طبیعتا کشورهایی که جایگاه مهم‌تری در عرصه‌های بین‌المللی یا فعالیت‌های منطقه‌ای یا دوجانبه دارند اولویت می‌یابند و ‌باید در جهات مختلف طراحی کنیم تا ببینیم در چه زمینه‌ هایی می‌توانیم از امکانات و توانایی این کشورها استفاده و به چه میزان می‌توانیم نیاز این کشورها را در روابطی که با هم تعریف می‌کنیم تامین کنیم.

البته این مساله به این معنا نیست که اگر با چند کشور خاص روابط بلندمدت تعریف کنیم این مساله مانع از همکاری با کشورهای دیگر شود، بلکه برای هر کشور و منطقه‌ای متناسب با ظرفیت ها و نیازهای کشورمان این همکاری های شکل می‌گیرد.

در این ارتباط طبیعتا چین یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی دنیا است. چین با روندی که طی می‌کند به زودی قدرت اول اقتصادی دنیا می‌شود بنابراین طبیعی است که بخواهیم برای همکاری بلندمدت با چنین قدرتی برنامه‌هایمان را تنظیم کنیم.

بنابراین نکته‌ای که باید دقت بسیاری درباره آن صورت گیرد محتوای چنین قراردادهایی است. قطعا در چنین قراردادهایی باید همکاری به گونه‌ای باشد که منافع طرفین را تعریف کند و هر دو طرف احساس رضایت داشته باشند. آمادگی چین برای همکاری بلند مدت با ایران از این جهت قابل ملاحظه است که در شرایطی قرار داریم که برای زیرساخت‌های بزرگ اقتصادی کشور نیاز به همکاری با قدرت‌های تاثیرگذار داریم، زیرا آمریکا فشار حداکثری را در دستور کار دارد و کشورهای مختلف را برای عدم همکاری با ایران تحت فشار گذاشته و در زمینه فروش نفت و درآمدهای ارزی کشورمان اختلال به‌وجود آورده است. بنابراین اگر بتوانیم در همکاری بلندمدت با چین نسبت به فروش نفت خود در مقابل سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌های اصلی کشور به توافق برسیم این اتفاق می‌تواند کاملا توجیه داشته و برای آینده و رشد کشور در زمینه‌های مختلف محرک خوبی باشد.

البته اگر قرار باشد درآمد حاصله از فروش نفت در قراردادهای بلندمدت در زمینه‌های جاری کشور صرف شود چنین سرمایه‌گذاری در بلند مدت به نفع ما نخواهد بود، بنابراین باید در یک چرخش قابل توجه ساختارهای اداری و اقتصادی خود را ترمیم و اصلاح کرده و به سمتی برویم که ضمن تقویت زیر ساخت‌ها، زمینه را برای تقویت بخش خصوصی فراهم کنیم.

از سوی دیگر باید در نظر داشته باشیم که ذخایر نفت و گاز ما به بازسازی و هزینه کردن احتیاج دارد در غیر این صورت دچار مشکلات جدی خواهد شد. بنابراین یک زاویه از این همکاری‌ها با چین می‌تواند سرمایه‌گذاری در بخش نگهداری و ترمیم این حوزه‌ها باشد.

اگر ما بتوانیم در جهت تامین زیر ساخت‌های بزرگ اقتصادی کشور و فروش تضمینی نفت با چین همکاری دو طرفه‌ای داشته باشیم این موضوع اقدام مفیدی است و چنین گام‌هایی را نیز می‌توانیم در ارتباط با برخی کشورهای دیگر از جمله روسیه، هند، ژاپن، کره و کشورهای اروپایی و حتی برخی کشورهای آمریکای لاتین نیز برداریم.

موضوع دیگر مربوط به نگرانی‌های آمریکا از همکاری‌ها میان ایران و چین است؛ این نگرانی‌ها قابل درک است چرا که آنها از یکطرف به دنبال فشار بر ایران و محدود کردن منابع ارزی ما هستند و اگر احساس کنند در برخی قراردادها تحریم‌های آنها خنثی می‌شود عصبانی می شوند.

همین مقامات آمریکایی با دولت چین هم مشکل دارند و می‌ترسند که چین به عنوان قدرت اول اقتصادی آینده جهان جای آنها را تنگ کند.

در مجموع تاکید می‌کنم باید براساس منافع ملی، مقامات کشور بر محتوای این نوع همکاری‌ها نظارت داشته باشند و مطمئن باشیم که منافع کشورمان از طریق این همکاری ها تامین خواهد شد.

رامین مهمانپرست - سخنگوی اسبق وزارت خارجه / روزنامه جام جم