شباهت های فاطمه الزهرا و فاطمه معصومه سلام الله علیهما

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) درباره شباهت ایشان با حضرت زهرا(س) گفت: صحبت از شباهت دو فاطمه است. فاطمه مادر و فاطمه دختر که هردو فاطمه نام دارند و هردو معصومه هستند.

وی ادامه داد: تعبیر معصومه هم در ارتباط با حضرت زهرا(س) و هم در ارتباط با حضرت معصومه(س) بکار می۱رود. از شباهت نام که بگذریم این دو بزرگوار شباهت های معنوی بسیاری دارند. اولا هر دو دارای شان و جلالتی فوق درک بشریت هستند.

رستم‌نژاد شأن حضرت معصومه(س) را خارج از درک بشری دانست و عنوان کرد: راجع به حضرت زهرا(س) که تعابیر بسیار بلندی داریم و راجع به حضرت فاطمه معصومه(س) نیز در زیارتنامه ایشان از برادرش امام رضا(ع) که معصوم هستند روایت شده که : «فان لک عندالله شأنأ من الشأن» یعنی برای تو شانی است و آن هم چه شانی. این تعبیر نشان دهنده آن است که شان و جلالت حضرت معصومه(س) از حد فهم بشری خارج است.

وی در ارتباط با ثواب زیارت آن حضرت گفت: از دیگر شباهت ها بحث ثواب زیارت است. در ارتباط با ثواب زیارت حضرت زهرا(س) آمده که «وجب له الجنه» و در ارتباط با حضرت فاطمه معصومه(س) نیز آمده و از چند امام معصوم هم نقل شده که «مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّهُ» یعنی هرکس که در قم آرامگاه حضرت را زیارت کند برای او بهشت است.

وی افزود: مسئله دیگر این است که هر دو دارای زیارتنامه ای هستند که از یک معصوم نقل شده. البته راجع به حضرت زهرا(س) زیارتنامه های متعددی داریم و راجع به حضرت معصومه(س) تنها یک زیارتنامه موجود است که از امام رضا(ع) برادر بزرگوار ایشان نقل شده است.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی با اشاره به دیگر شباهت های این دو معصوم اظهار کرد: شباهت دیگر این است که هر به دفعات مورد حمد و ثنای معصومین قرار گرفته اند و روایات زیادی در اراتباط با هر دو معصوم بیان شده است. حضرت زهرا(س) که «اظهر من الشمس» است و در مورد حضرت فاطمه معصومه(س) از جد ایشان یعنی امام صادق(ع) حتی پیش از اینکه پدر حضرت معصومه(س) به دنیا بیاید در مورد حضرت معصومه(س) روایت کرده اند و از امام کاظم(ع) امام رضا(ع) و امام جواد(ع) نیز روایاتی راجع به حضرت معصومه(س) نقل شده است و حداقل چهار امام در شان و منزلت حضرت ذکر حدیث دارند.

وی ادامه داد: شباهت دیگر این است که هردو شفیع روز جزا هستند. راجع حضرت زهرا(س) که مسئله روشن است و راجع به حضرت فاطمه معصومه(س) همین بس که در زیارتنامه ایشان ما به حضرت خطاب می کنیم که «ای فاطمه شفاعتم کن در هنگام ورودم به بهشت» ک این نشان دهنده این است که ایشان از این مقام بلند معنوی برخوردار هستند.

رستم‌نژاد با اشاره به ولایت مداری حضرت معصومه(س) گفت: مورد دیگر از شباهت ها این است که هردو در دفاع از امامت و ولایت به دنبال امام خود حرکت کردند. حضرت زهرا (ع) که روشن است در دفاع از امیرالمومنین(ع) آنقدر جلو رفت که منجر به شهادتش شد و حضرت فاطمه معصومه هم همین طور که به دنبال برادرش امام رضا(ع) حرکت کرد و تا قم آمد و از اینجا نتوانست به توس و خدمت امام خود برسد اما در هرحال  هردو در دفاع از امام خود خروج از منزل دارند.

وی افزود: شباهت  دیگر این است که هیچکدام دارای کفی نبودند و ای نکته بسیار مهمی است. حضرت زهرا(س) در بین انسان های معمولی دارای هیچ کفی نبود لذا کف حضرت زهرا(س) تنها یک معصوم که امیرالمومنین(ع) بود و حضرت فاطمه معصومه(س) هم از غیر معصوم هیچ کفی نداشت همانند مادر بزرگوارش.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی در اراتباط با زیارتنامه آن حضرت عنوان کرد: زیارتنامه حضرت معصومه(س) که فراوان به آن سفارش شده از سعد است که این زیارتنامه را علی ابن ابراهیم قمی از پدرش از سعد از امام رضا(ع) نقل می کند که امام رضا(ع) به سعد می فرماید«یا سَعدُ عِندکُم لَنا قَبرُ ؛ ای سعد در نزد شما از ما قبری است» و این روایت برای زمانی است که حضرت معصومه(س) تازه در قم دفن شده بودند و مربوط به سال اول دفن ایشان است.

وی افزود: سعد می گوید«جعلت فداک، قبر فاطمة بنت موسى؟ ؛ آیا منظورتان قبر فاطمه دختر موسی است؟» و حضرت می فرماید « بله هرکس او را زیارت کند در حالی که عرفان به حق او داشته باشد و بداند که او از اهل بیت(ع) و از پاکان است برای بهشت است»
حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد با اشهر به بخش های مختلف زیارتنامه بیان کرد: این زیارتنامه ماثوری است که تنها امامزاده ای که دارای زیارتنامه ای مستقیما صادر شده از معصوم است زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه(س) و غیر از این هیچ زیارتنامه ماثور به این معنا نداریم. این زیارتنامه دارای چند بخش است که بخش اول آن سلام است که از آدم شروع می شود و در واقع نوعی تبارشناسانه سلام می کند و از آدم تا تمام پیامبران الوالعظم اسامی شان در این سلام می آید تا می رسد به «السلام عیک یا بنت الحسن و الحسین» یعنی می آید تا جایی که به عنوان فرزند موسی ابن جعفر(ع) سلام می دهد.

وی ادامه داد: قسمت دوم که در همین سلام ها است این است که جایگاه و قرب خانوادگی حضرت معصومه(س) بیان می شود. مثلا در سلام ها اینگونه گفته می شود «السلام علیک یا بنت ولی الله» یا «اسلام علیک یا اخت ولی الله» یا «السلام علیک یا عمة ولی الله» که همه این ها به نوعی جایگاه و شان و اصالت خانوادگی ایشان را بیان می کند.

رستم‌نژاد با اشاره به منزلت حضرت معصومه(س) در نزد خداوند گفت: قسمت سوم در این زیارتنامه منزلت بلند معنوی حضرت در نزد خداوند است. مثلا گفته شده «فان لک عندالله شان من الشان ؛ تو در نزد خداوند دارای شان و جایگاه بسیار عظیمی هستی» یا داریم «اتقرّب الی الله بحبکم و البرائة من اعدائکم ؛ من به حب شما و برائت از دشمنان شما به سوی خدا تقرب می جویم» اینها نشان می دهد که حب حضرت چقدر می تواند انسان را به خدا نزدیک کند.

وی افزود: بخش چهارم زیارتنامه به تقاضاها و مسئلتها برمی گردد. در این زیارتنامه می گوید «أسأل الله أن یُریَنا فیکم السرور و الفرج» که در واقع انتظار فرج را می رساند یعنی از خداوند می خواهیم که سرور فرج شما را به ما نشان دهد. با اینکه این زیارتنامه روایت از امام رضا(ع) است و هنوز چند امام و امام زمان(ع) متولد نشده اند در عین حال نام همه آنها در این زیارتنامه آمده و اسم امام زمان(عج) هم به اشاره بیان شده است.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی در خصوص معرفت حضرت معصومه(س) عنوان کرد: مسئله دیگر تقاضای شفاعت است که از حضرت تقاضای شفاعت ورود به بهشت را داریم. همچنین از خداوند تقاضا می کنیم و می گوییم که «خداوند معرفت شما را از ما سلب نکند» این نشان می دهد که معرفت حضرت فاطمه معصومه(س) بقدری مهم است که برای خواستن جایگاه معرفتی ایشان باید از خداوند تقاضا کنیم که به ما کمک کند و این نعمت را از ما سلب نکند.

وی ادامه داد: شان حضرت فاطمه معصومه(س) چند قسمت است که بخشی از آن دختر بودن ایشان برای موسی ابن جعفر(ع) است. دختری که پدرش را خیلی کم دیده است. پدر در بغداد است و حضرت معصومه در مدینه زندگی می کند. پدر حضرت معصومه(س) زندانی بوده و عمده عمر حضرت فاطمه معصومه(س) در زمانی است که پدرش در زندان به سر می برد لذا دختری است که مستقیما از پدر محروم است.

وی افزود: طبیعتا اینگونه است که دختری که آرزوی دیدن پدر را داشته باشد اما قسمت اعظم عمر او خصوصا زمانی که برگ می شود می بیند که پدر در دسترس نیست و درم نطقه ای دور با غربت و مظلومیت در زندان است. اینگونه است که این دختر یک حس و معرفت دیگری دارد چرا که با آمال خاص بزرگ شده و زندگی می کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد با اشاره به نامگزاری روز دختر گفت: از این حیث که روز ولادت این حضرت را روز دختر نامیده اند تناسب بسیار خوبی دارد که از بین تبار معصومان بهترین را که حضرت معصومه(س) است را انتخاب کرده اند و جایگاه دختر در خانواده نیز در روایات ما جایگاهی بس عظیم است. در روایات آمده که اکرام به دختر بیش و پیش از اکرام به پسر سفارش شده است که نشان دهنده جایگاه مهم دختران در اسلام دارد.

رستم نژاد یادآور شد: خصوصا اینکه اسلام در زمانی ظهور کرد که دختران هیچ ارزش و قربی در خانواده و جامعه نداشتند و دخترکشی رسم رایج آن روزگار بود که پیغمبر اسلام(ص) در مقابل این عمل ایستاد و اهل بیت(ع) نیز در برابر این ظلم ایستادند و به دختر ارج و منزلت واقعی را عطا کردند که هم در خانواده و هم در جامعه عزیز و کریم باشد و جایگاه خود را داشته باشد.