فرانسه بر مدار سیاست اجبار

انگاره سیاسی فرانسه در برخورد با ایران مبتنی بر نشانه‌هایی از رومانتیسم بین‌المللی بوده که چنین رویکردی درنهایت منجر به شکل‌گیری تضادهای سیاسی خواهد شد.

فرانسه در دوران جنگ ایران و عراق حمایت‌های همه جانبه‌ای را از صدام حسین به انجام رساند. هنوز جامعه ایران خاطرات بمباران‌های انجام‌شده با میراژ۲۰۰۰ فرانسه را به یاد دارند.

سیاست امنیتی فرانسه براساس حمایت از گروه‌های برانداز و نیروهای تروریستی شکل‌گرفته است. حمایت از منافقین و تحرک اعضای این گروهک در پاریس و اروپا براساس محوریت و نقش یابی دولت فرانسه انجام‌شده است.

درروند برنامه جامع اقدام مشترک، فرانسوی‌ها محدودیت‌های بیشتری را در ارتباط با ایران اعمال می‌کردند.

فرانسه با موضوع مربوط به غروب برجام و همچنین پایان یافتن سیاست‌های نظارتی آژانس در ارتباط با ایران دیدگاه سختگیرانه‌تری را در مقایسه با آلمان و انگلیس داشته است.

انگاره فرانسوی‌ها برای حمایت از گروه‌های تجزیه‌طلب ایرانی نیز مبتنی بر حمایت از مجموعه‌هایی بوده است که از سازوکارهای کنش مسلحانه در ارتباط با ایران بهره گرفتند.

سیاست محدودسازی ایران در انگاره و رفتار سیاست خارجی روسای جمهور و مقامات دیپلماتیک فرانسوی نسبت به ایران بسیار جدی و پرمخاطره بوده است.

زمانی که ترامپ فعالیت‌های خود را برای همکاری آمریکا با ایران در قالب برجام متوقف کرد، فرانسه اولین کشوری بود که فشارهای سیاسی بیشتری را در ارتباط با ایران اعمال کرد.

در شرایط موجود، فرانسه تمایل دارد تا نقش حامی کشورهای عربی و تل‌آویو را در ارتباط با ایران ایفا کند. چنین نقشی معطوف به محدودسازی قدرت منطقه‌ای، تاکتیکی، راهبردی و هسته‌ای ایران خواهد بود.

در فضای محدودسازی ایران، طبعا فرانسه خط مقدم چنین سیاست‌هایی محسوب می‌شود بنابراین اگر مذاکرات چندجانبه نیز آغاز شود، فرانسه در زمره کشورهایی خواهد بود که از سیاست توسعه مطالبات و افزایش محدودیت‌ها نسبت به ایران حمایت خواهد کرد.

گام اول دیپلماسی چندجانبه مبتنی بر سیاست‌هایی است که هیچ‌گونه نشانه‌ای از توازن در محیط منطقه‌ای را منعکس نمی‌سازد. سیاست جانبدارانه فرانسه از تل‌آویو و کشورهای جهان عرب مخاطرات خاص خود را برای این کشور ایجاد کرده است.

کنش گروه‌های تروریستی داعش در فرانسه، انعکاس حمایت این کشور از واحدهای بنیادگرای عربی در منطقه بوده است.

در تفکر سیاسی و امنیتی فرانسه، ایران به سوژه امنیتی تبدیل‌شده و طبعا چنین سوژه‌ای در معرض انواع اتهامات، فشارها و محدودیت‌های سیاسی قرار داشته و در آینده نیز چنین فشارهایی ادامه خواهد یافت.

سیاست فرانسه بیانگر این واقعیت است که جهان اروپایی در دوره بایدن سیاست موازنه معطوف به محدودسازی ایران را در دستور کار دارد.

چنین سیاستی به‌عنوان بخشی از دیپلماسی اجبار محسوب شده که بالطبع تأثیر خود را بر آینده همکاری‌های چندجانبه ایران با کشورهای عضو برجام به‌جا خواهد گذاشت.

سیاست امنیتی فرانسه ازاین‌جهت اهمیت دارد که زمینه محدودیت‌های بیشتر علیه ایران را فراهم می‌کند.

ابراهیم متقی - استاد دانشگاه تهران / روزنامه جام جم