هدفی که بایدن به آن نخواهد رسید

رئیس‌جمهور آمریکا پس از قطعی شدن پیروزی خود در انتخابات ریاست‌ جمهوری نوامبر 2020 در آمریکا، کمیته‌ای را برای تنظیم اولویت‌های سیاست خارجی ایالات متحده تشکیل داد و از آنها خواست طرح اجرایی خود را در قبال پرونده‌های حساس و بااهمیت در مناطق مختلف دنیا ارائه کنند.

یکی از این موارد، مربوط به تعریف یا به عبارت بهتر بازتعریف موقعیت واشنگتن در عراق بود. با این حال، نمی‌توان در تحلیل رفتارها و تاکتیک‌های دولت بایدن در عراق، متغیری مهم به نام نگاه راهبردی بایدن به تحولات منطقه را نادیده انگاشت.

این نگاه کلان مدت‌هاست در ذهن بایدن وجود داشته و طی دو دهه اخیر (حتی در مقاطعی از دوران ریاست‌ جمهوری بوش پسر) به مبنای راهبرد و عملکرد آمریکا در عراق تبدیل شد. باید در نظر داشت جو بایدن وضع‌کننده تئوری«تجزیه عراق» است. او وقتی سناتور ایالت دلاویر در کنگره بود، سال ۲۰۰۶ پیشنهاد تقسیم عراق به سه منطقه نیمه خودمختار شیعی، سنی و کردی را ارائه کرد. او این پیشنهاد خود را به طرحی جامع تبدیل کرد و در اختیار دولت جورج واکر بوش قرار داد.

از آن زمان تاکنون، حتی در دوران ریاست‌ جمهوری ترامپ، طرح بایدن به مبنای تحلیل، عمل، ارزیابی و محاسبه تحرکات و عملکرد واشنگتن در عراق تبدیل شده‌است.

بایدن مهم‌ترین ابزار در راستای رسیدن به این طرح یا هدف خطرناک را ناامن‌سازی منطقه می‌داند. به عبارت بهتر، بایدن روی مفهومی به نام منطقه ناامن تکیه کرده تا از این مجرا به تجزیه منطقه برسد.

از همان ابتدا مشخص بود دموکرات‌ها پس از حضور مستقیم در کاخ‌سفید قصد داشتند عوامل ناامن کننده در عراق و منطقه را به صورتی شدیدتر تقویت کنند.

این رویکرد در جبهه دموکرات‌های آمریکا مسبوق به سابقه بوده است. نباید فراموش کرد آنها (دموکرات‌ها) حتی سال ۲۰۱۳ میلادی و در دوران ریاست‌جمهوری اوباما، بابت تأسیس و تجهیز داعش، جبهه النصره و دیگر تروریست‌ های تکفیری حاضر شدند هزینه‌های زیادی پرداخت کنند. بایدن خود یکی از مؤسسان داعش و گروه‌های تروریستی-تکفیری در منطقه محسوب می‌شود.

باید در نظر داشت بازی بایدن در منطقه، حتی نسبت به ترامپ نیز خطرناک‌تر است. تجزیه عراق نقطه ثقل بازی آمریکا و شبکه وابسته به آن در منطقه است، زیرا بحران‌سازی در عراق می‌تواند کل منطقه را تحت تأثیر خود قرار دهد بنابراین در رصد و مهار این بازی خطرناک باید روی نقطه ثقل حریف متمرکز شد.

پس از شهادت مظلومانه سردار حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس، پارلمان عراق به طرحی پنج بندی رأی داد که ازجمله آنها، لغو درخواست کمک از ائتلاف دست‌ساز آمریکا (موسوم به ائتلاف ضد داعش) است. این ائتلاف طی سال‌های اخیر در عراق نه‌تنها نقشی در مهار و شکست تروریست‌های تکفیری ایفا نکرد، بلکه به حامی اصلی داعش در عرصه عملیات میدانی تبدیل شد. قطعا باید ضمن رصد هوشمندانه بازی بایدن و شرکایش، این نقشه خطرناک را خنثی کرد.

حنیف غفاری - دبیر گروه بین‌الملل / روزنامه جام جم